خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی دستیابی به سند محرمانهای در رابطه با مذاکرات هستهای شده است که نشان میدهد ایالات متحده و دیگر کشورها حاضرند در قبال اقدام ایران برای محدود ساختن برنامه اتمی خود راکتورهای بسیار پیشرفته و تجهیزات مدرن در اختیار ایران بگذارند.
این گزارش که روز چهارشنبه، سوم تیر منتشر شده است از سند یادشده به عنوان یکی از ضمایم فنی سند توافق جامع اتمی نام میبرد که حاوی دهها پرانتز است، پرانتزهایی که گویای اختلافات میان طرفین بر سر مسائل متعدد است.
آسوشیتدپرس مینویسد که از این سند برمیآید همکاریهای فنی موضوع کمترین مناقشه میان طرفین در مذاکرات بوده و شمار پرانتزها هم نشان میدهد که ایران و قدرتهای جهانی زمانی بیشتر از یک هفته برای حل و فصل مناقشات لازم خواهند داشت، حال آن که مهلت تعیین شده برای توافق جامع اتمی ۱۰ تیر است.
سند یادشده که «همکاری هستهای غیرنظامی» نام دارد، عنوان میکند که قدرتهای جهانی به ایران وعده دادهاند که در ازای تاسیسات نیمهتمام آب سنگین در اراک، راکتورهای هستهای آب سبک در اختیار ایران بگذارند.
غرب میگوید تاسیسات آب سنگین اراک در صورت تکمیل شدن میتواند ظرف یک سال پلوتونیوم کافی برای تولید چندین بمب را برای ایران فراهم بیاورد از این رو محدود ساختن فعالیتهای ایران در تاسیسات اراک یکی از اهداف عمده ایالات متحده و دیگر طرفهای مذاکره با ایران عنوان شده است.
سند یادشده که تاریخ ۱۹ ژوئن (۲۹ تیر) را بر خود دارد حاوی پیشنهاد برای مشارکت بینالمللی در ساخت دوباره تاسیسات اراک به شیوهای است که کمتر امکان تولید سلاحهای هستهای در آن باشد. در عین حال که ایران خود به عنوان صاحب و مدیر پروژه، آن را رهبری خواهد کرد.
این سند ۸ صفحهای همچنین به ایران اطمینان میدهد که قدرتهای جهانی تجهیزات مربوط به راکتورهایی را که در اختیار ایران قرار میدهند تامین میکنند و سوخت هستهای تولیدشده را نیز خود خارج میسازند.
قدرتهای جهانی همچنین به ایران پیشنهاد کمک در ساخت راکتور و سختافزارهای مربوط به آن را دادهاند. همکاری با ایران در زمینههای ایمنی هستهای، پزشکی هستهای و تحقیقات نیز بخشی دیگر از پیشنهادهای قدرتهای جهانی است که در این سند قید شدهاست.
این گزارش در حالی منتشر میشود که آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه برخی مسائل را به عنوان «خط قرمز» ایران در مذاکرات هستهای نام برد که از جمله آنها بازرسی از مراکز نظامی و پرسوجو از برخی شخصیتهای ایرانی است.
وی همچنین تاکید کرده که ایران محدودیتهای اتمی بلندمدت ۱۰ یا ۱۲ ساله را نمیپذیرد.