احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، روز سه‌شنبه پنجم آبان، نهمین گزارش سالانه این سازمان و پنجمین گزارش خود در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران را به هفتادمین مجمع عمومی ملل متحد ارائه کرد.
در این گزارش از جمله نسبت به شمار فزاینده اعدام‌ها در ایران، ادامه محدودیت‌ها برای آزادی بیان، و فشار بر اقلیت‌های مذهبی و قومی و تبعیض علیه زنان انتقاد شده است.
این گزارش در عین حال از توافق هسته‌ای به‌دست‌آمده میان ایران و گروه ۱+۵ استقبال کرده و می‌نویسد که این توافق می‌تواند به‌طور بالقوه بر وضعیت حقوق بشر در ایران، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی، نیز تأثیر مثبتی بگذارد.
در ادامه این گزارش همچنین به مواردی از بهبود وضعیت برای آموزش زبان کردی در ایران اشاره شده است.
به نوشته احمد شهید، «یک کتاب درسی رسمی به زبان کردی برای دبیرستان‌های استان کردستان در فوریه ۲۰۱۵ منتشر شده و دانشگاه آزاد اسلامی سنندج نیز دو واحد درسی را به آموزش زبان کردی اختصاص داده است».
به نوشته این گزارش تازه، کشورهای عضو سازمان ملل در دوره اخیر ۲۹۱ پیشنهاد اصلاحی به ایران داده‌اند که بر پایه گزارش جدید احمد شهید، ایران ۱۳۰ مورد را پذیرفته است.
مسئله حق و حقوق زنان با ۵۷ مورد پیشنهاد اصلاحی بیشترین درصد این پیشنهادها را به خود اختصاص داده است.
گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در گزارش خود می‌نویسد که جمهوری اسلامی ایران بین ژانویه تا سپتامبر ۲۰۱۵ از میان ۱۵ تلاش مکاتبه که گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل با مقامات ایرانی داشته تنها به یک مورد پاسخ داده است.
روند «نگران‌کننده» افزایش اعدام‌ها
گزارشگر ویژه سازمان ملل در گزارش تازه خود نسبت به روند افزایش اعدام‌ها در ایران ابراز نگرانی کرده و می‌نویسد با توجه به این‌که مجازات اعدام «افزایش سنگدلی» در جامعه را به دنبال داشته و در بازدارندگی جرایم نیز موفق نبوده، مقامات ایرانی بهتر است به ریشه‌یابی اعتیاد و جرم توجه کنند.
گزارش احمد شهید در این زمینه تصریح کرده که تعداد اعدام‌ها در ایران همچنان بیش از هر کشور دیگری در جهان است و از سال ۲۰۰۵ میلادی (ده سال پیش) به طور استثنایی رو به افزایش بوده و در سال ۲۰۱۴ میلادی با رقم ۷۵۳ اعدام، به اوج خود رسید.
این شتاب در هفت ماهه سال جاری [میلادی] باز هم بیشتر شد و به گزارش سازمان‌های مدافع حقوق بشر از رقم ۸۰۰ اعدام فراتر رفت و ممکن است تا پایان سال، به بیش از یکهزار تن برسد.
این گزارش تأکید می‌کند که در ماه جاری، جامعه جهانی همچنین شاهد اعدام دو نوجوان در ایران بود و ده‌ها نوجوان دیگر، در انتظار سرنوشتی مشابه بسر می‌برند.
تبعیض‌ها علیه زنان
گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در گزارش خود می‌نویسد که ایران در زمینه حقوق برابر زن و مرد از میان ۱۴۲ کشور در پنج درصد آخر جدول قرار دارد.
این گزارش ادامه می‌دهد: «تبعیض‌هایی که در ایران در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی علیه زنان می‌شود پیشرفت‌های چشمگیری که جمهوری اسلامی ایران در خصوص آموزش و تندرستی زنان داشته را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد».
آزادی بیان
به گزارش احمد شهید، در ماه آوریل سال ۲۰۱۵ دست‌کم ۴۶ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌های اجتماعی در ایران یا در بازداشت به‌سر می‌بردند یا برای آنها حکم‌هایی صادر شده است. از آن تاریخ تنها تعداد کمی از این افراد از حبس آزاد شده‌اند.
به نوشته این گزارش، همچنین از ماه مارس ۲۰۱۴ تا مارس ۲۰۱۵ دست‌کم ۲۳۳ تجمع اعتراضی کارگری در ایران رخ داد که در این تجمعات دست‌کم ۲۳۰ نفر بازداشت شدند.
این گزارش می‌افزاید: «رسانه‌های نیمه‌رسمی داخلی ایران خبر می‌دهند که طی ۱۵ روز نخست ماه رمضان بیش از ۴۸۰ نفر در ایران به خاطر روزه‌خواری شلاق خورده‌اند، اما دولت ایران تعداد این موارد را تنها سه نفر ذکر می‌کند».
اقلیت‌های مذهبی
گزارش همچنین به تبعیض‌ها علیه اقلیت‌های دینی و قومی در برخورداری از حقوق مدنی، سیاسی یا اقتصادی هم پرداخته و تأکید کرده که به نقض تعهدات بین‌المللی ایران از سوی جمهوری اسلامی باید رسیدگی شود.
در گزارش از جمله اقلیت‌های دینی به بهاییان و مسیحیانی که پیشینه اسلامی داشته‌اند اشاره شده، همین‌طور دراویش نعمت اللهی گنابادی که با تبعیض و محدودیت‌های گسترده‌ای دست بگریبانند و چندین تن از اعضای این اقلیت‌ها که همچنان زندانی هستند.
