رضا صالحی امیری، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران از تعطیلی «صدها» کتابفروشی و تغییر کاربری آنها به «پیتزافروشی» خبر داد.
آقای صالحی امیری این اظهارات را روز چهارشنبه (۲۷ آبان‌ماه) در حاشیه مراسم اعطای اولین دوره کتاب سال اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور با عنوان «نشان دهخدا» بیان کرده‌است.
وی «وضعیت کتابفروشی‌ها» در ایران را نامناسب عنوان کرده و افزوده در تهران با این جمعیت، کمتر از هزار کتابفروشی وجود دارد.
رئیس کتابخانه ملی در عین حال گفته «وضعیت معیشتی» مؤلفان و ناشران «خوب» نیست و «متوسط نشر در ایران به شدت پایین آمده‌است.»
صالحی امیری متوسط نشر در کشور را «۱۰۰۰ نسخه به پایین» اعلام کرده‌است.
وی همچنین سرانه مطالعه در ایران را «پنج دقیقه و در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ دقیقه در روز» دانسته‌است.
رئیس کتابخانه ملی با «نگران‌کننده» خواندن این آمار، علت اصلی آن را فقدان «فرهنگ‌سازی در زمینه کتابخوانی از سوی آموزش و پرورش، آموزش عالی، خانواده و صدا و سیما و رسانه‌ها» عنوان کرده‌است.
آقای امیری در حالی از نبود «انگیزه و نیاز» به مطالعه در سطح جامعه سخن گفته که کارشناسان یکی از علت‌های عمده این بی‌انگیزگی را سانسور کتاب از سوی وزارت ارشاد و نیز حمایت‌های دولتی از ناشران مذهبی، ایدئولوژیک و همسو اعلام می‌کنند.
جیمز مرچنت، مدیر بخش پژوهش شرکت رسانه‌های خرد، که با انتشار گزارش «انسداد نویسنده، داستان سانسور در ایران» به بررسی وضعیت نشر و سانسور کتاب در ایران از انقلاب ۱۳۵۷ تا دوران ریاست جمهوری حسن روحانی پرداخته، گفته «سیستم ممیزی {در زمان حسن روحانی هم} کار خودش را ادامه می‌دهد و انتقادات سیاسی و اجتماعی را سرکوب می‌کند، خلاقیت را خفه می‌کند و جلوی رشد فرهنگ ادبی پویا را می‌گیرد.»
وی در گفت‌وگو با رادیو فردا افزوده «بعضی از نویسندگان حتی می‌گویند که ممیزهای جدید در زمان روحانی مجهزتر از قبل هستند و قدرت تشخیص استعارات و تمثیل‌ها را دارند که این خصوصیت آنها را از ممیزان زمان احمدی‌نژاد که بیشتر روی کلماتی مثل سکس و شراب و دشنام‌ها حساسیت داشتند خطرناک‌تر می‌کند. روحانی کمی تیزی‌ها را صیقل داده اما هیچ تغییر و اصلاح بنیادین ارائه نداده که بتواند آزادی نویسندگان ایرانی را به طور قابل ملاحظه افزایش دهد.»
پیش از این علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با انتقاد از ورود این نهاد به حوزه نشر گفته بود بیش از ۷۵ تا ۸۰ درصد قفسه‌های کتاب این سازمان «مراجعه‌کننده» ندارد.
آقای مختارپور اضافه کرده که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال حاضر رقیب ناشران شده و طی دو سال ۱۴ میلیون جلد کتاب با هزینه‌ای بالغ بر ۱۸ میلیارد تومان تولید کرده‌است.
وی افزوده زمانی که «نهاد» تبدیل به ناشر شود و کتاب‌های مورد نیاز خود را تولید کند، معلوم است که صنعت نشر کشور از بین خواهد رفت.
