علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، می‌گوید «بدون مختومه شدن پرونده گذشته هسته‌ای ایران، امکان اجرای برجام وجود ندارد».
به گزارش «ایرنا»، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، آقای شمخانی این شرط را یکشنبه هشتم آذر در سخنانی در دانشگاه بهشتی تهران بیان کرد.
به گفته علی شمخانی، گروه کشورهای ۱+۵ «باید بین برجام و یا گشوده ماندن پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران در گذشته، یکی را انتخاب کند».
شرطی که آقای شمخانی آن را بیان کرده‌است، تکرار اظهارات عباس عراقچی، رئیس هیئت نظارت و اجرایی ایران در برجام است.
آقای عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نیز که هفته گذشته با یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین دیدار کرد، چهارشنبه در بازگشت به تهران، گفت ایران برجام را زمانی اجرا می‌کند که پرونده گذشته هسته‌ای ایران مختومه شده باشد.
در توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی که اوایل تابستان گذشته بدست آمد، از فعالیت‌های هسته‌ای گدشته ایران با عبارت اختصاری پی‌ام‌دی، مخفف عبارتی انگلیسی با معنای «دارای ابعاد احتمالی نظامی» یاد شده‌است.
مدیر کل آژانس هفته گذشته در خصوص ماهیت برنامه هسته‌ای ایران گفت، آژانس اکنون از فعالیت‌های گذشته اتمی ایران «درک بهتری دارد» اما هنوز نمی‌تواند با اطمینان خاطر بگوید که مواد و برنامه‌های اتمی ایران تنها برای هدف‌های مسالمت‌جویانه بوده‌است.
در همین حال، آقای آمانو تأکید کرد که پرونده پی‌ام‌دی ایران «تماماً سیاه یا تماماً سفید نیست».
به گفته مدیرکل آژانس، نه می‌توان تعیین کرد که برنامه اتمی ایران در گذشته برای تولید بمب اتم بوده و نه می‌توان به صراحت اعلام کرد که چنین هدفی را دنبال نکرده‌است.
اما آقای شمخانی در سخنان یکشنبه خود گفت «ادعای ناتوانی (آژانس) در اظهار نظر دربارهٔ فعالیت‌های اظهار نشده (ایران) اساساً ادعایی غیر حقوقی و تکراری است».
بر اساس توافق ایران و شش قدرت جهانی، اجرایی شدن برجام به گزارش آژانس در مورد تحرکات هسته‌ای ایران در سال‌های گذشته، بستگی دارد.
به‌نوشته خبرگزاری فرانسه، ارزیابی می‌شود که گزارش نهایی در خصوص پی‌ام‌دی ایران، حداکثر چهارشنبه این هفته به روی میز اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین قرار گیرد.
همزمان، به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، یکشنبه هشتم آذر در تهران گفت، «ما منتظر گزارش آمانو بوده و مهم‌تر از گزارش آمانو، منتظر تصمیم شورای حکام برای بستن مسایل گذشته هستیم».
آقای ظریف افزود «گذشته هسته‌ای ایران را به غلط پی‌ام‌دی گفته‌اند، چون برنامه‌های ایران هیچ بُعد نظامی نداشته که به آن پی‌ام‌دی اطلاق شود».
خبرگزاری‌ها در روزهای گذشته گزارش داده بودند که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت فشار آمریکا قرار دارد تا پرونده فعالیت‌های گذشته اتمی ایران را مختومه اعلام کند.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، پیشتر به بسته شدن این پرونده ابراز تمایل کرده و خواهان نگاه به آینده در همکاری با ایران شده بود.
عباس عراقچی نیز گفته‌است که مبادله اورانیوم و بازطراحی کوره اراک، دو تعهد مهم ایران بر اساس برجام، انجام نخواهد شد مگر آنکه پرونده گذشته هسته‌ای ایران بسته شود.
روز نخست اجرای برجام به مفهوم سرآغاز لغو بخشی از تحریم‌های جهانی علیه ایران خواهد بود؛ ایران برای دریافت پول‌های بلوکه شده‌اش در جهان و نیز ورود به دوره جدید همکاری‌های بازرگانی بین‌المللی نیازمند لغو هر چه سریع‌تر تحریم‌ها است.
آغاز تحریم‌های جدی بخاطر برنامه هسته‌ای ایران در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود؛ او قطعنامه‌های شورای امنیت را مانند «پوست پیاز» بی‌ارزش می‌دانست و می‌گفت «آنقدر قطعنامه بدهید تا قطعنامه‌دان تان پاره شود».
اما سران ایران در سال گذشته اذعان کرده‌اند که این تحریم‌ها اثرات منفی زیادی بر زندگی ایرانیان و عرصه خرد و کلان اقتصادی این کشور گذاشته‌است.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران یکشنبه در تهران گفت، در برجام نیز آمده‌است که آمریکا و اتحادیه اروپا باید «تعهد کنند که تمام تحریم‌ها در روز اجرا برداشته خواهد شد».
به گفته آقای ظریف، «مردم ایران در برابر خلف وعده، پاسخ مناسبی خواهند داد».
