تنها اعلام خبر کاندیداتوری «سیدحسن خمینی» در انتخابات پنجمین مجلس خبرگان رهبری کافی بود تا نام او به عنوان پدیده انتخابات این دوره در فضای سیاست ایران قرار گیرد.
نامزدی نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی واکنشهای متفاوتی داشته و معادلات قدرت در مجلس خبرگان را تحت تأثیر قرار داده است.
در حالی که اصلاحطلبان از آن استقبال کردهاند، جریان مقابل به تندی واکنش نشان داده و آن را مقدمه نقشههای بزرگ قلمداد کردهاند.
اعلام داوطلبی حسن خمینی توسط برادرش علی خمینی صورت گرفت. او در مراسمی در کانون توحید گفت «به تبع دعوتهای گستردهای که توسط گروهها و اقشار مختلف از تولیت مؤسسه نشر و تنظیم آثار آیتالله خمینی صورت گرفته و با توجه به مشورتهایی که با بزرگان و صاحبان اندیشه انجام داده» تصمیم گرفته برای نامزد شدن در انتخابات خبرگان «به صورت مستقل» ثبت نام کند.
بلافاصله بعد از اعلام این خبر اصلاحطلبان و گروههای نزدیک به اکبر هاشمی رفسنجانی که از ماه ها قبل از حسن خمینی دعوت به کاندیداتوری میکردند، ابراز رضایت کردند و صفحات و گروههای مجازی سیاسیون و نزدیکان حسن خمینی همچون تلگرام و اینستاگرام لبریز از عکسها و مطالبی در این رابطه شد.
در مقابل اما اصولگرایان به تندی نسبت به این اقدام واکنش نشان دادند تا آنجا که روزنامه کیهان در تیتر یک شماره روز یکشنبه خود؛ نامزدی حسن خمینی را «تله منافقین و محاربان» و مقدمه یک نقشه بزرگ ارزیابی کرده و تلویحاً از شورای نگهبان خواست نوه آیتالله خمینی را رد صلاحیت کند.
این روزنامه در مطلبی مفصل نوشته است «بازی با نام سید حسن خمینی در آستانه ثبتنام از نامزدهای مجلس خبرگان، اقدامی برای استتار بازی اصلی جریان تجدیدنظر طلب و نفاق جدید است که پنهان و آشکار با بیگانگان پیوند خورده و در آشوب نیابتی ۱۳۸۸ دچار شکست سهمگین شد».
محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی نیز در در پایان نشست دبیران این حزب گفته «سیدحسن خمینی از یک خانواده اصیل و مورد احترام ملت است، نباید اجازه دهد روزنامههای زنجیرهای با نام او بازی کنند و جریان تجدید نظر طلب و نفاق جدید برای استتار بازی خود در انتخابات خبرگان از این نام بهره ببرند».
این مخالفتها در فضای مجازی تکمیل شد و به نوشته روزنامه شرق، کانال قرارگاه عمار در تلگرام با هشتگ #فتنهبزرگ اخبار مربوط به حضور حسن خمینی در انتخابات خبرگان را منتشر میکند.
اهمیت مجلس خبرگان پنجم
مجموعه چنین واکنشهای تند و تیزی نشان میدهد که قصد ورود نوه ۴۳ ساله بنیانگذار انقلاب اسلامی به مجلس خبرگان رهبری از اهمیتی فراوان برخوردار است و چینش سیاسی مجلسی متشکل از فقها و مجتهدان را تغییر میدهد.
خبرگان رهبری در هیچ دورهای مانند انتخابات پیش رو در کانون توجه سیاسیون نبوده است.
مهمترین وظایف مجلسی با ۸۶ عضو، تعیین رهبر و نظارت بر نهادهای زیر نظر او است.
اما مدتی است با توجه به سن و سال آیتالله خامنهای (۷۶ سال) و برخی شایعات از وضعیت بیماری وی، احتمال انتخاب جایگزین رهبر جمهوری اسلامی در دوره جدید قوت گرفته است.
اکبر هاشمی رفسنجانی هم در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، برای چندین بار خبر داده که هماینک گروهی برای بررسی انتخاب رهبری «در صورت پیشامد حادثه» تعیین شدهاست.
علاوه بر این، در پی حوادث سال ۸۸ و درگذشت آیتالله مهدوی، این مجلس سیاسیتر از قبل شد و کفه قدرت به نفع طیف نزدیک به جریان محمدتقی مصباح یزدی، احمد جنتی و محمد یزدی قرار گرفت.
هم اکنون با اعلام ثبتنام حسن خمینی در پنجمین انتخابات خبرگان؛ آن هم کمی پس از دعوت عمومی اکبر هاشمی رفسنجانی از او، و نیز کاندیداتوری آیتالله محمد موسوی بجنوردی از اعضای مجمع روحانیون به نظر میرسد نوبت به طیف هاشمی و حسن روحانی رسیده است تا موقعیت خود را در مجلس آینده تقویت کنند و حتی کرسی ریاست را پس بگیرند.
«امروزی و جوانپسند»
اما همه این احتمالات در صورت تأیید صلاحیت کاندیداهای جناح رقیب توسط شورای نگهبان است.
سیدحسن خمینی فقیه، مجتهد، مدرس درس خارج در مدرسه دارالشفا قم و نماد خانواده بنیانگذار جمهوری اسلامی است.
او همچنین در بخشی از حوزه علمیه، روحانیون سنتی و میان برخی مراجع تقلید مانند آیتالله جوادی آملی، آیتالله صانعی و آیتالله امینی از پایگاه و پشتوانه برخوردار است.
چنین ویژگیهایی به او جایگاه ممتازی داده است تا شرایط داوطلبی خبرگان رهبری را دارا شود و رد صلاحیتش پرهزینه و دشوار باشد.
از سوی دیگر، فرزند سیداحمد خمینی در کنار آنکه سعی میکند رابطهاش با تمام طیفهای سیاسی و مذهبی را حفظ کند، میکوشد «امروزی و جوان پسند» باشد. او در برنامه تلویزیونی معروف نود حاضر شده و علاقهاش به ورزش را عمومی کرده است. به کنسرت و سینما میرود. در اینستاگرام و تلگرام عضویت دارد و ابایی از انتشار عکسهای غیررسمیاش در خانه و یا با فرزندانش ندارد.
این بخش از خصلتها و عملکرد حسن خمینی به او این امکان را داده تا از مقبولیت اجتماعی برخوردار شود و گروههای سیاسی اصلاحطلب را امیدوار کرده بتواند آرای خاکستری را به صندوقهای رأی بیاورد.
از یادگار امام تا پسر نوح
با این حال راه ورود او چندان هموار نیست چون با اینکه هیچگاه مستقیم وارد فعالیتهای سیاسی و دستگاههای حکومتی نشده است، نزدیکیاش به اصلاحطلبان بویژه محمد خاتمی واکنش نهادهای در قدرت را به همراه داشته است.
هر چقدر نام حسن خمینی در دهه هفتاد با لقب «یادگار امام» و بیشتر با مراسم یادبود پدربزرگ و پدرش همراه بود، ولی در دهه هشتاد پس از شکست اصلاحطلبان ورق برگشت.
به واسطه موضعگیریها و عملکرد وی به خصوص بعد از حوادث انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸، مشی سیاسی او مشخص شد و گروههای مخالف تندرو با صفتهایی همچون «پسر نوح» و یا روحانی با «لپهای گلانداخته» علیه او شعار دادند، برنامههای سخنرانیاش را لغو و دیدگاههای فقهی و سیاسیاش را زیر سؤال بردند.
با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و بازگشت نسبی آرامش به فضای سیاسی، از میزان انتقادها به حسن خمینی نیز کاسته شد. ولی این موضوع مانع از آن نشد که از مدتی پیش و با سر زبان افتادن نام او به عنوان یکی از گزینههای جریان نزیک به هاشمی رفسنجانی برای ورود به مجلس خبرگان، زمزمههای احتمال رد صلاحیت او به دلیل جوان بودن و یا تشکیک در اجتهاد او به گوش نرسد.
تنها چند روز تا زمان ثبت نام داوطلبان انتخابات خبرگان رهبری باقی است و آنگونه که ستاد انتخابات وزارت کشور اعلام کرده است شورای نگهبان از ششم دی تا پنجم اسفند جاری نظرش درباره صلاحیت کاندیداها را اعلام خواهد کرد.
حسن خمینی قرار است به زودی به ساختمان وزارت کشور برود. باید به انتظار نشست و دید او به عنوان نخستین عضو از خانواده خمینیها، موفق خواهد شد قدم به عرصه سیاست و دستگاه های حکومت بگذارد یا خیر.