ایران و اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی که در سفر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تهران منتشر شد، ضمن تأکید بر گفت‌وگوی سیاسی «سالانه» و «منظم» و همچنین همکاری‌های اقتصادی، «تأکید کردند که وارد گفت‌وگوهای حقوق بشری شوند».
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، وزیر خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه، ۲۸ فروردین، در پایان نشست دوجانبه خود بیانیه مشترکی دربارهٔ زمینه‌های همکاری دو طرف صادر کردند؛ در این بیانیه «دو طرف تأکید کردند وارد گفت‌وگوهای حقوق بشری شوند».
در این بیانیه همچنین اعلام شده که دو طرف «در بحث مشورت‌های سیاسی بر گفت‌وگوی سیاسی در سطح وزیر به‌طور سالانه و همچنین گفت‌وگوهای سطح بالای منظم تأکید کردند».
براساس این بیانیه، دو طرف «در زمینه مبارزه با مواد مخدر ضمن تأکید بر تبادل تجربه تخصصی در زمینه‌های عرضه و تقاضا، ترانزیت، بر مقابله با عوامل ریشه‌ای مانند کاهش فقر و توسعه افغانستان، اتخاذ رویکرد متوازن در مبارزه با آن (در عین احترام به حقوق بشر) توافق» کردند.
در این بیانیه به جزئیات گفت‌وگوهای دو طرف دربارهٔ موضوعات مربوط به حقوق بشر اشاره‌ای نشده‌است.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز سه‌شنبه ششم مرداد ۹۴ و در سفر خانم موگرینی به تهران، با اشاره به «گفت‌وگوهای انتقادی» بین ایران و اتحادیه اروپا در گذشته، اعلام کرده بود که دور جدیدی از گفت‌وگوها بین ایران و اتحادیه اروپا به نام «گفت‌وگوهای سطح بالا» شروع خواهد شد.
«گفت‌وگوهای انتقادی» اروپا با ایران در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی برای نحستین بار آغاز شد اما با با ترور فعالان سیاسی کرد در رستوران میکونوس و صدور رای دادگاه این پرونده علیه مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی، این گفت‌وگوها متوقف شد.
شماری از مقام‌های اروپایی که پس از توافق اتمی وین به ایران سفر کرده‌اند، از جمله یوهان اشنایدر آمان، رئیس جمهوری سوئیس، اعلام کرده‌اند که دربارهٔ موضوعات حقوق بشری نیز با مقامات جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرده‌اند.
سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر از شمار زیاد اعدام‌ها در ایران، پایمال شدن حقوق اقلیت‌ها، زندانی شدن روزنامه‌نگاران و دیگر موارد نقض حقوق بشر ابراز نگرانی کرده‌اند.
درهمین حال براساس گزارش احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۱۵ در ایران دست‌کم ۹۶۶ نفر اعدام شدند که این تعداد اعدام در دو دهه گذشته در این کشور بی‌سابقه بوده‌است.
مقامات جمهوری اسلامی اعلام می‌کنند که «۹۰ درصد» آمار مجازات اعدام در ایران مربوط به جرایم مواد مخدر است و برخی از نمایندگان مجلس از تهیه طرح‌هایی برای لغو اعدام قاچاقچیان غیر مسلح خبر داده‌اند.
در همین حال زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، روز پنج‌شنبه، ۲۶ فروردین، با انتشار بیانیه‌ای، از ایران خواسته بود تا زمان تصمیم‌گیری مجلس در خصوص قوانین مربوط به مجازات قاچاقچیان مواد مخدر، از اعدام این محکومان خودداری کنند.
«آماده‌سازی گشایش نمایندگی اتحادیه اروپا»
براساس بیانیه مشترک مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر خارجه ایران، دو طرف «برای تسهیل همکاری‌ها و آماده‌سازی» گشایش نمایندگی اتحادیه اروپا در آینده بر اساس قوانین و مقررات ایران «توافق» کرده‌اند و قرار شده که در همین رابطه تیم رابط اتحادیه اروپا به تهران اعزام شود.
در این بیانیه همچنین بر «پژوهش‌های مشترک در زمینه جوش هسته‌ای و گداخت هسته‌ای»، «کمک اتحادیه اروپا به الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی»، «تلاش برای رفع محدودیت پروازهای ایران‌ایر»، «صدور مجوز پرواز برای شرکت‌های ایرانی»، «توسعه گردشگری» و «حفظ و بازگرداندن اشیاء تاریخی» تأکید شده‌است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز شنبه ۲۸ فروردین ماه به همراه یک هیئت سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد.
اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرده‌است که در جریان سفر خانم موگرینی به تهران و دیدار وی با مسئولان این کشور مسایلی چون تجارت، کمک‌های بشردوستانه، همکاری هسته‌ای غیرنظامی و حقوق بشر مورد بحث قرار خواهد گرفت.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا نیز در خصوص سفر مسئول سیاست خارجی اروپا به تهران گفته‌است که اتحادیه اروپا از تلاش‌های ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی حمایت می‌کند. اما ایران نیز می‌بایست قوانین مربوط به مبارزه با پول‌شویی و جلوگیری از استفاده تروریست‌ها از سیستم مالی را اجرا کند.
