وزیر خارجه آمریکا و همتایان او از بریتانیا، آلمان، فرانسه و نیز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از بانکها و بازرگانان خواستند از فرصتهای سرمایهگذاری قانونی در ایران چشمپوشی نکنند. قدرتهای غربی میگویند آمادهاند تردیدها در این مورد را رفع کنند.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا، فیلیپ هاموند، فرانک والتر اشتاینمایر، ژانـمارک ارو، وزیران بریتانیا، آلمان و فرانسه و نیز فدریکا موگرینی، ۳۰ اردیبهشتماه در پی دیداری در بروکسل، بیانیهای مشترک صادر کردند.
در این بیانیه آمده است «ما در برابر دادوستدهای قانونی با ایران نمیایستیم و همچنین سد راه شرکتهای بینالملی و موسسات مالی برای برقراری رابطه با ایران، تا زمانیکه به همه قوانین مربوطه احترام میگذارند، نمیشویم».
آمریکا و همپیمانان اروپایی آن، که بخشی از گروه طرف مذاکره با تهران بر سر برنامه اتمی را تشکیل میدادند، از تاجران و بانکهای بزرگ خواستهاند از فرصت پیشآمده در پی اجرایی شدن «برجام» به این خاطر که در مورد مسائل و مواردی تردید دارند، چشمپوشی نکنند: «ما از شرکتها میخواهیم در صورتی که پرسشی دارند، از ما دولتها بپرسند».
در بیانیه روز پنجشنبه گفته شده اتحادیه اروپا و اعضای آن در تدارک انجام همکاریهای مختلف و متنوعی با ایران هستند که از جمله آنها پرداخت وام صادرات یا تامین مالی پروژههاست.
این بیانیه پس از آن صادر شده که وزیر خارجه آمریکا شخصا در ۲۱ اردیبهشتماه گفت آمریکا به بانکهای اروپایی و دیگران میگوید که توافق هستهای، ایران را به کشوری باز برای داد و ستد تبدیل کرده است. او دو روز بعد نیز در دیداری با مدیران بانکهای اروپایی اطمینان داد واشینگتن سد راهشان نمیشود. جان کری البته افزوده این گشایش، موسساتی خاص که همچنان با تحریم روبهرو هستند، مانند سپاه پاسداران را در بر نمیگیرد.
نگرانی بانکها و بازرگانان عمده کشورهای غربی، نیز آنطور که در موارد گوناگونی بیان کردهاند، تحریمهای باقیمانده آمریکا است. تحریمهایی که از نقض حقوق بشر تا اتهام «حمایت دولتی از تروریسم» یا پیشبرد برنامه موشکی ایران را در بر میگیرد و موسسات و افرادی حقیقی و حقوقی مختلفی با آن روبهرو شدهاند. این موسسات و افراد گاه از نفوذ مالی و قدرت گستردهای برای انجام پروژههای مهم در ایران برخوردار هستند.
مقامهای آمریکایی در عین حال میگویند سرمایهگذاران اروپایی نباید از آمریکا و تحریمهای آن علیه ایران به عنوان «بهانهای» برای معامله نکردن با تهران استفاده کنند.
در خود ایران اصولگرایان طی هفتههای گذشته بر شدت حملاتشان به دولت، به خاطر آنچه موفق نبودن برجام مینامند، افزودهاند.
محمدجواد ظریف به تازگی با همتای آمریکایی خود دیداری کرده که در آن دو طرف گفته بودند با وجود اختلافاتی که باقیست، «مصمم هستند موضوعات هستهای را حلوفصل کنند».
در پی همان دیدار، جان کری با اروپاییها نشست و گفتوگوهایی انجام داد که تازهترین نتیجه آن نیز بیانیه مشترک او و وزیران آلمان، بریتانیا و فرانسه است.