کمیته حفاظت از روزنامهنگاران میگوید با وجود آنکه پیامرسان تلگرام، فضای بزرگی را برای گفتوگو در ایران به وجود آورده، اما گروهی از کارشناسان امنیت فناوری در مورد «ناامن» بودن آن به دلیل وجود «رخنههای امنیتی» در آن هشدار میدهند.
کمیته حفاظت از روزنامهنگاران، سازمانی فرادولتیست که در نیویورک قرار دارد، از آزادی بیان و حقوق روزنامهنگاران و خبرنگاران دفاع میکند.
نیما فاطمی، یکی از کارشناسان فنی طرف گفتوگو با این سازمان میگوید چتهای معمولی در پیامرسان تلگرام، که گزینه اصلی انتقال پیام در این پیامرسان هستند از فناوری «رمزگذاری سرتاسر» استفاده نمیکند.
«رمزگذاری سرتاسر» نوعی سیستم ارتباطیست که به دو طرف اجازه میدهد پیامهای یکدیگر را بخوانند، اما هیچ شخص سومی، مادامی که به دستگاه انتقالدهنده پیام دسترسی فیزیکی نداشته باشد، قادر به رصد یا خواندن پیامها نخواهد بود. این فرد سوم میتواند ارائهدهنده خدمات اینترنتی باشد، یا سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی و هر فرد یا گروهی که بتوانند به پیامرسان رخنه کنند.
آقای فاطمی به «کمیته حفاظت از روزنامهنگاران» گفته است فقدان این فناوری، سبب میشود که «تلگرام یا هر کس دیگری که دادهها به دست آنها نیز میرسد، قادر باشند مطالب را بخوانند، ذخیرهسازی، دستکاری یا تحلیل کنند، یا کاربران را سانسور کنند».
اما مارکوس را، رئیس امور پشتیبانی پیامرسان تلگرام، گفته است این حرفها واقعیت ندارد. به گفته آقای را، گزینه «پیامرسانی مخفی» از سیستم «رمزگذاری سرتاسری» استفاده میکند و تلگرام هم به پیامها در این بخش دسترسی ندارد. مارکوس را میگوید از آنجایی که تلگرام یک اپلیکیشن، «متنباز» (اوپنسورس) است، هر کسی میتواند درستی گفتههای او را تائید کند.
او در عین حال تاکید کرده که این پیامرسان، متحوای پیامهای کاربران خود را در اختیار هیچ شخص سومی نمیگذارد.
اما همه اینها، باز هم به معنی این نیست که هکرها نمیتوانند به محتوای پیامهای رخنه کرده و آنها را بخوانند. این اتفاق اخیرا در مورد یک کنشگر روس رخ دادهاست و آنطور که روزنامه مسکوتایمز گزارش داده، حساب کاربری او در تلگرام توسط شخص سومی رویت شده است.
نیما فاطمی میگوید هیچکسی از هک شدن در امان نیست؛ «به خصوص اگر هدف، پیامرسانی دربرگیرنده مکالمات میلیونها کاربر باشد».
مارکوس را به کمیته حفاظت از روزنامهنگاران میگوید «بنیاد مرزهای الکترونیک» در برآورد خود از امنیت فناوریهای پیامرسان، در سال ۲۰۱۴، رتبه خیلی خوبی به «پیامهای مخفی» (سیکرت چت) تلگرام داده است. اما «بنیاد مرزهای الکترونیک» در وبسایت خود گفته است که برآورد مطرحشده «تاریخش به سر رسیده و تنها به خاطر حفظ بایگانی هنوز روی صفحه نگهداری میشود».
نیت کاردوزو، یک مقام ارشد این بنیاد گفته آنها در حال تهیه برآورد تازهای هستند و سخنان رئیس بخش پشتیبانی تلگرام «بهروز» نیست. در واقع آقای کاردوزو هم به مسئله فقدان «رمزگذاری سرتاسر» در این پیامرسان اشاره کردهاست.
پیامرسان تلگرام، احتمالا محبوبترین پیامرسانیست که در ایران استفاده میشود. در عین حال بخشی از محبوبیت آن نیز ناشی از فیلترینگ گستردهایست که در ایران و علیه پیامرسانها و شبکههای اجتماعی رایج در جهان وجود دارد.
شورای عالی فضای مجازی، در جلسهای در روز هشتم خرداد ماه به ریاست حسن روحانی، مقرر کرد که همه شبکههای پیامرسان خارجی فعال در ایران «برای ادامه فعالیت خود ملزم خواهند شد تا اطلاعات و فعالیت مرتبط با شهروندان ایرانی را به داخل منتقل کنند». در حال حاضر سرورهای تلگرام، به گفته مقامهای این پیامرسان، در هلند واقع هستند.
پیش از این پاول دورف، بنیانگذار تلگرام، گفتههای وزیر ارتباطات ایران درباره مسدود شدن «کانالهای درخواستی»، و نیز حذف کانالهای برخی کاربران ایرانی را رد کرده و گفته بود که صاحبان این کانالها «به احتمال زیاد هک شدهاند». تلگرام انتقال سرورهای خود به ایران را نیز رد کردهاست.
کمیته حفاظت از روزنامهنگاران در گزارش خود در عین حال از تلگرام به عنوان فضایی باز برای گفتوگو در ایران با «۲۰ میلیون کاربر» نام برده است؛ از جمله کسانی که برای انتقال اخبار و اطلاعات از آن استفاده میکنند. رادیو فردا در کنار بسیاری دیگر از رسانههای فارسیزبان، از جمله سازمانهای تولید خبر و گزارش است که کانالی نیز برای اطلاعرسانی در تلگرام دارد.
این سازمان حامی حقوق روزنامهنگاران در نهایت توصیه کردهاست که خبرنگاران از پیامرسانهای «واتساپ» یا «سیگنال» استفاده کنند. هر دو پیامرسان از سیستم «رمزگذاری سرتاسر» بهره میبرند.