به گفته منابع مطلع از معامله، با وجودیکه شرکت هواپیماسازی ایرباس تلاش می‌کند معامله پرسود برای فروش حدود ۲۰۰ هواپیما به ایران را به مرحله نهایی برساند تردید‌ها در مورد فروش چندین فروند ایرباس آ-۳۸۰ به ایران افزایش یافته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز خرید هواپیماهای جدید محصول شرکت‌های غربی یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های معاملاتی است که پس از لغو تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران برای آن کشور امکانپذیر شده است.
هنگام امضا قرارداد اولیه مربوط به خرید ۱۱۸ هواپیمای شرکت ایرباس به ارزش ۲۷ میلیارد دلار که ماه ژانویه و در جریان سفر حسن روحانی رییس جمهور ایران به فرانسه امضا شد، منظور کردن چندین جمبوجت دو طبقه ایرباس آ-۳۸۰ در این قرارداد مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفت.
معامله بزرگ‌ترین مدل هواپیماهای مسافربری جهان به عنوان نماد بهبود روابط با غرب و برنامه ایران برای رقابت با خطوط هوایی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس که این هواپیما‌ها را در ناوگان خود دارند توصیف می‌شد.
این سفارش در عین حال به طرح تولید این مدل ایرباس که به خاطر کاهش در میزان سفارش‌ها آینده بزرگ‌ترین طرح صنعتی اروپا را زیر سئوال برده بود، جان تازه‌ای بخشید.
ولی منابع مطلع از این معامله می‌گویند به نظر می‌رسد ایران در مورد خرید این هواپیما‌ها دچار تردید شده است.
یک مقام ایرانی که نخواست نامش برملا شود به خبرگزاری رویترز گفت: «ما همواره مشخص کرده بودیم که این فقط یکی از انتخاب هاست و ممکن است به جای آن مدل‌های دیگری را ترجیح دهیم.»
یک منبع مطلع در صنعت هواپیماسازی نیز گفت ایران به سایر سفارش‌ها پایبند است ولی به خرید ایرباس‌های آ-۳۸۰ که بخشا به خاطر دلایل سیاسی آنرا سفارش داده بود، علاقه کمتری نشان می‌دهد.
منابع دیگر گفتند سفارش مربوط به ایرباس‌های آ-۳۸۰، که ارزش این بخش از سفارش‌ها جمعاً ۵.۲ میلیارد دلار است، طبق قرارداد موجود قبل از شروع تولید آن‌ها بدون هیچ جریمه‌ای می‌تواند تغییر یابد.
یک منبع مطلع در صنعت هواپیماسازی اذعان داشت که با وجود تلاش‌های شرکت ایرباس برای تشویق ایران به خرید این مدل که فروش آن کند شده، بخش مربوط به ایرباس‌های آ-۳۸۰ از سایر بخش‌های قرارداد با ایران از ابتدا قطعیت کمتری داشت.
قبل از قطعی شدن این معامله شرکت ایرباس به خاطر استفاده از فناوری‌های آمریکایی در هواپیماهای خود باید از دولت آمریکا جواز مربوط برای صادرات به ایران را دریافت کند. مسئله دیگر مربوط به پرداخت پول این معامله است چون برخی از بانک‌ها از تضمین کردن این معامله و همینطور خرید و یا کرایه ۱۰۹ هواپیما از شرکت آمریکایی بوئینگ توسط ایران ایر اجتناب می‌کنند.
یک سخنگوی ایرباس گفت: «پس از توافق اولیه با ایران ایر در مورد فروش ۱۱۸ فروند هواپیما که در ماه ژانویه امضا شد مذاکرات ادامه دارد و مثل هر توافق دیگری تکمیل و امضای نهایی آن زمان می‌برد.»
ایران ایر تاکنون در مورد این مسئله رسما موضع گیری نکرده است. مدیرعامل این شرکت ماه فوریه به خبرگزاری رویترز گفته بود که ایرباس‌های مدل آ-۳۸۰ آ تا پنج سال دیگر حاضر نخواهند شد و در این مدت ایران ایر بر توسعه فرودگاه بین المللی امام خمینی نظارت خواهد کرد.
در حالیکه آینده معامله ایرباس‌های آ- ۳۸۰ زیر سئوال رفته به نظر می‌رسد که شرکت بوئینگ توانسته برای تازه‌ترین مدل از جمبوجت‌های ۷۴۷ که فروش آن‌ها نیز بسیار ضعیف بوده فرصت جدیدی بدست بیاورد.
یک منبع مطلع از قرارداد موقت بوئینگ با ایران ایر گفت ۴ فروند از هواپیماهای مدل ۷۴۷ - اس در قرار داد منظور شده‌اند.
همزمان با روی آوری شرکت‌های هوایی به هواپیماهای کوچک‌تر و دو موتوره مثل ایرباس آ- ۳۵۰ و بوئینگ ۷۷۷ میزان تولید هر دو مدل آ- ۳۸۰ و بوئینگ ۷۷۷ کاهش یافته است.
اما منابع آشنا به صنعت هوانوردی در منطقه خاورمیانه می‌گویند با توجه به تجربه خلبانان و مهندسان ایران در استفاده از هواپیماهای قدیمی بوئینگ ۷۴۷- اس در سالهای طولانی تحریم قاعدتا این کشور برای استفاده از سایر مدل‌های بوئینگ ۷۴۷ آمادگی بیشتری دارد.
ایران در چارچوب طرح‌های گسترده برای نوسازی صنعت حمل و نقل خود پس از لغو تحریم‌ها در مجموع هفت مدل مختلف از هواپیماهای محصول ایرباس و بوئینگ را سفارش داده است. ولی برخی از کار‌شناسان در مورد پیوستن مدل‌های جدید به ناوگان هوایی ایران بدون بهبود زیرساخت‌ها و بازاریابی در صنعت مسافربری هوایی ایران تردید دارند.
