ابومحمد الجولانی رهبر گروه «جبهه النصره» سوریه روز پنجشنبه هفتم مرداد در فیلمی ویدئویی که در شبکه اورینت پخش شد، جدایی این گروه از القاعده و بازسازی تشکیلات آن را با نام جدید «جبهه فتح الشام» اعلام کرد.
آمریکا در واکنش اعلام کرد که این اقدام جبهه النصره میتواند تنها «تغییر نام» باشد و واشینگتن بر اساس رفتارها و اهداف این گروه قضاوت خواهد کرد.
در این ویدئو برای نخستین بار چهره ابومحمد الجولانی دیده میشود. او در مصاحبههای تلویزیونی که پیش از این داشت، چهره خود را پنهان میکرد.
الجولانی گفت که هدف از پایهگذاری تشکیلات جدید «برپایی دین خدا، حاکم کردن شریعت، تحقق عدالت میان مردم و تلاش برای متحد کردن گروهها برای پکپارچه کردن مجاهدان است تا بتوانیم سرزمین شام را از حکومت طاغوتها رها سازیم و نظام و یارانش از از میان ببریم».
ساعاتی پیش از اعلام الجولانی، ایمن الظواهری رهبر گروه القاعده در پیامی صوتی به گروه جبهه النصره گفت که این گروه میتواند برای ادامه همبستگی خود و ادامه جنگ در سوریه، ارتباطهای تشکیلاتی خود را فدا کند.
الظواهری در این پیام صوتی افزود: «برداری اسلامی که میان ما است، از هر رابطه تشکیلاتی قابل زوال یا تغییر مستحکمتر است. همبستگی شما و برادریتان، مهمتر و گرانبهاتر از هر رابطه تشکیلاتی است».
رویترز در گزارش خود در این زمینه مینویسد که اعلام جدایی جبهه النصره از القاعده میتواند راه را برای حمایت بیشتر برخی کشورهای عربی خلیج فارس از جمله قطر از این گروه هموار کند. این اقدام همچنین میتواند النصره را به دیگر گروههای مخالف بشار اسد رییس جمهوری سوریه نزدیک کند.
در واکنش به اعلام ابومحمد الجولانی، جان کربی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که اعلام جبهه النصره میتواند «به سادگی تنها تغییر اسم باشد» و ایالات متحده بر پایه «اهداف، رفتارها و عقاید» قضاوت خواهد کرد.
کاخ سفید هم اعلام کرد که ارزیابیاش از جبهه النصره با وجود خبرهای قطع ارتباط آن با القاعده تغییر نکرده است.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید گفت: «همچنان نگرانیهایی فزایندهای از تواناییهای رو به افزایش جبهه النصره برای انجام حملاتی در خارج داریم که میتواند ایالات متحده و اروپا را در معرض تهدید قرار دهد».
جبهه النصره در فهرست گروههای تروریستی آمریکا قرار دارد. این گروه حدود پنج سال پیش اندکی پس از آغاز اعتراضها علیه نظام بشار اسد تشکیل شد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد، جبهه النصره را تحریم کرده است.
این برای نخستین بار نیست که احتمال جدایی النصره از القاعده مطرح میشود. سال گذشته منابعی به خبرگزاری رویترز گفته بودند که رهبران جبهه النصره در حال بررسی قطع ارتباط خود با القاعده برای تشکیل گروه جدید مورد حمایت برخی کشورهای عربی خایج فارس با هدف سرنگونی نظام بشار اسد هستند.
در روزهای اخیر، برخی از تحلیلگران و حسابهای کاربری نزدیک به النصره در شبکههای اجتماعی، از جهت گیری این گروه برای قطع ارتباط خود با گروه القاعده خبر داده بودند. این گام پیش از توافق احتمالی میان آمریکا و روسیه برای هماهنگی اقدامهای نظامی علیه گروه دولت اسلامی موسوم به داعش و جبهه النصره صورت میگیرد.