بنا بر گزارش‌ها بیش از یک میلیون نفر علیه کودتای نافرجام ترکیه، در راهپیمایی استانبول شرکت کرده‌اند؛ جایی‌که رئیس‌جمهوری ترکیه تاکید کرده‌است اگر «ملت تصمیم [به بازگرداندن] حکم اعدام بگیرد» او نیز از آن حمایت می‌کند.
سخنرانی ۱۸ مرداد ماه رجب طیب اردوغان در جمع هوادارانش، تاکیدی بر گفته‌های پیشین او در روزهای پس از کودتای ۲۵ تیر ماه است.
|دریافت تازه‌ترین خبرها با کانال تلگــــــرام رادیو فردا|
رئیس‌جمهوری ترکیه روز یک‌شنبه گفته اگر مردم بازگشت حکم اعدام را طلب کنند، به نظر او احزاب سیاسی در پارلمان نیز، این تصمیم را می‌پذیرند. او سپس افزوده است «از همین الان می‌گویم، من تصمیمی که پارلمان [در این مورد] بگیرد را، خواهم پذیرفت».
در گزارش‌های منتشرشده از سخنان آقای اردوغان مشخص نیست معیار دستیابی به نظر مردم در مورد بازگرداندن حکم اعدام چیست. حزب عدالت و توسعه، که اردوغان پیش از ریاست‌جمهوری، رهبر آن بود، خود در پارلمان ترکیه صاحب اکثریت است.
رئیس‌جمهوری ترکیه در عین حال از منتقدان اروپایی بازگرداندن حکم اعدام و پیش‌شرط‌های مربوط به اجرا نشدن آن برای عضویت در اتحادیه اروپا، نیز انتقاد کرده و می‌گوید این حکم در کشورهایی مانند ایالات متحده، ژاپن یا چین هم اجرا می‌شود.
لغو حکم اعدام از پیش‌شرط‌های اولیه حقوق بشری برای عضویت در اتحادیه اروپا است.
آخرین باری که در ترکیه حکم اعدام اجرا شد سال ۱۹۸۴ بود، اما تا ۲۰ سال بعد نیز این حکم در قوانین جزایی آن کشور وجود داشت.
اما این نخستین بار نیست که رئیس‌جمهوری ترکیه از اعدام سخن می‌گوید و البته همه این سخنان پس از کودتای نافرجام آن کشور، بازداشت‌ها و پاکسازی‌های اخیر، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار شده‌است.
رئیس‌جمهوری ترکیه در ۲۷ تیر ماه در جمع هوادارانش که شعار «اعدام، اعدام» در مورد عاملین کودتا سر داده بودند گفته بود «درخواست مردم را نمی‌توان نادیده گرفت… این حق شماست».
او یک روز بعد در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت «مردم در خیابان این درخواست را مطرح کرده‌اند… مردم معتقد هستند که این تروریست‌ها باید کشته شوند».
اشاره او به تروریست‌ها، کسانی‌ست که در کودتا علیه دولت شرکت داشتند. آنکارا می‌گوید فتح‌الله گولن و جنبش برآمده از افکار او، که از نظر ترکیه «گروه تروریستی» است، کودتا را راه انداخته‌اند. گولن این اتهام‌ها را رد کرده و متقابلا اردوغان را متهم به «صحنه‌آرایی» کرده‌است. اردوغان در راهپیمایی ۱۸ مرداد نیز تاکید کرد «گروه تروریستی» گولن، «با استفاده از قانون، نابود خواهد شد».
کشورهای غربی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر انتقاد و نگرانی خود را از واکنش‌ها به کودتا بیان کرده‌اند. آنکارا این انتقادها را رد کرده و می‌گوید آنها را برای تحکیم دمکراسی‌ست که انجام می‌دهد. دولت هزاران نفر از سربازان، قاضیان، وکیلان و کارمندان را دستگیر، یا از کار برکنار کرده‌است. در عین حال اقداماتی هماهنگ نیز برای افزایش تسلط دولت بر سازمان‌های فرادولتی مانند ارتش و سازمان امنیت آن کشور صورت گرفته‌است. گروهی از روزنامه‌نگاران نیز بازداشت، شماری از نشریات و شبکه‌های خبری نیز توقیف یا مسدود شده‌اند. پاکسازی‌ها حتی به خود حزب «عدالت و توسعه» نیز سرایت کرده‌است.
ساعاتی پیش از حضور اردوغان در جمع راه‌پیمایان در استانبول، سباستیان کورتز، وزیر امور خارجه اتریش، گفته بود، وین با هر اقدامی که بخواهد ترکیه را به پیوستن به اتحادیه اروپا نردیک کند، مخالفت خواهد کرد.
رئیس‌جمهوری ترکیه نیز در تظاهرات یک‌شنبه شدیدا از برخی کشورهای اروپایی و به‌ویژه آلمان انتقاد کرده و با اشاره به گروه‌های کرُد، برلین را متهم به «تغذیه تروریست‌ها» کرده و تهدید کرده است که «روزی بر می‌گردند تا به خود آنها (آلمان) ضربه بزنند».
در آلمان، رهبر حزب دمکرات آزاد، رفتار رجب طیب اردوغان را با رفتار آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی، مقایسه کرده‌است.
