آغاز آتش‌بس تازه در سوریه

آتش‌بس سوریه که با توافق اخیر مسکو و واشینگتن به دست آمده، از عصر روز دوشنبه ۲۲ شهریور ماه، همزمان با عید قربان، آغاز شده است.

در آستانه این تازه‌ترین آتش‌بس، بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در سخنانی وعده داده است «سراسر کشور» را به کنترل دولت مرکزی درآورد.

بشار اسد در آستانه آتش‌بس تازه در کشوری که درگیر جنگی پنج‌ساله است، به منطقه داریا، در ریف دمشق، رفته‌است. داریا به تازگی به کنترل نیروهای دولتی درآمده است؛ پس از مدت‌ها محاصره و در نهایت تسلیم شدن شماری از شورشیان و خروج گروهی دیگر از شهر، با این هدف که محاصره نیز نهایتا به پایان برسد.

اسد در گفت‌وگویی با تلویزیون دولت خود گفته است «دولت سوریه در پی آن است که تمام مناطق را از تروریست‌ها پس بگیرد».

دولت مرکزی سوریه، شورشیان آن کشور را به طور عمومی «تروریست» خطاب می‌کند. در حالی‌که از منظر سازمان ملل تنها دو گروه «حکومت اسلامی» و جبهه فتح‌الشام (جبهه‌النصره سابق) گروه تروریستی به شمار می‌روند و آتش‌بس سوریه شامل آن‌ها نمی‌شود.

اما مسئله جداسازی دیگر شورشیان از گروه‌های افراطی، از مهم‌ترین چالش‌های مذاکرات آتش‌بس سوریه، میان روسیه و ایالات متحده به شمار می‌رود.

خبرگزاری رویترز می‌گوید شورشیانی که برخی از آن‌ها از حمایت غرب و کشورهای منطقه مانند عربستان و ترکیه نیز برخوردار هستند، می‌گویند توافق به‌دست‌آمده به سود حکومت بشار اسد است.

ارتش بشار اسد و متحدان آن، که از حمایت ایران و روسیه بهره می‌برند، طی هفته‌های گذشته بر شدت حملات خود در نقاطی مانند حلب یا ادلب افزوده‌اند. به همین دلیل نیر برخی خبرگزاری‌ها، مانند رویترز، می‌گویند به نظر می‌رسد اسد، در حال حاضر، در موقعیت مستحکم‌تری در مقایسه با گذشته قرار دارد. تصرف داریا در چند کیلومتری دمشق، خود بر استحکام این موقعیت افزوده است.

آتش‌بس مورد توافق روسیه و آمریکا، با استقبال برخی کشوها و نیز شماری از گروه‌های شورشی روبه‌رو شده‌است. ایران از جمله کشورهایی بوده که از توافق میان مسکو و واشینگتن استقبال کرده‌است.

دولت سوریه با این طرح موافقت کرده‌است.

«هیئت ارشد مذاکرات» که نمایندگی شورشیان در مذاکرات صلح را بر عهده دارد نیز در مورد آن «ابراز امیدواری» کرده‌ بود، از سوی دیگر از روسیه خواسته به دولت بشار اسد برای پایبندی به آن، فشار بیاورد.

بنا بر گزارش‌ها، گروه اسلام‌گرای احرارالشام، در بیانیه‌ای از آن انتقاد کرده، اما درباره پایبند بودن یا نبودن به آن چیزی نگفته است.

ترکیه و اتحادیه اروپا نیز از این طرح استقبال کرده ولی در عین حال هشدار داده‌اند که نیاز به اقدامات بیشتری است. حزب‌الله لبنان نیز گفته از آن حمایت می‌کند.

یگان‌های مدافع خلق، که گروه شورشی کُرد در شمال سوریه است و درگیر نبرد با «حکومت اسلامی»، ۲۲ شهریور ماه، از طرح مورد توافق آمریکا و روسیه استقبال کرده‌است. نیروهای دمکراتیک سوریه، ائتلافی دیگر از شورشیان که یگان‌های مدافع خلق بخش مهمی از آن هستند نیز گفته به آتش‌بس پایبند خواهد ماند.

تا ساعاتی پیش از آغاز آتش‌بس، درگیری‌ها در مناطق مختلف ادامه داشته‌است. از جمله در حلب، جایی‌که سازمان دیدبان حقوق بشر سوریه، از حمله هلیکوپترهای ارتش اسد و پرتاب بمب‌های بشکه‌ای در مناطق تحت کنترل شورشیان خبر داده‌است. گزارش‌ها حاکی‌ست که، گروه‌های شورشی مخالف بشار اسد هم، به حملات خود به مناطق تحت کنترل دولت ادامه داده‌اند.