رییس سازمان انرژی اتمی و معاون رییسجمهور ایران میگوید که تهران به تمام تعهداتش در چارچوب توافق هستهای وین عمل کرده ولی غرب در اجرای وعدههایش ناکام بوده است.
علی اکبر صالحی که برای شرکت در نشست انجمن جهانی هستهای در لندن به سر میبرد به روزنامه بریتانیایی «گاردین» گفته که اگر قرار است برنامه جامع اقدام مشترک «پابرجا» بماند، طرفین باید به تعهداتشان عمل کنند.
معاون رییسجمهور ایران اظهار داشت: «همان طور که آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرده است، ایران به تعهداتش پایبند بوده حال آنکه برای افکار عمومی روشن شده است و این موضوع پوشیده نیست که طرف دیگر به وعدههایش عمل نکرده است؛ تعهداتی مانند اینکه تحریمها برداشته خواهد شد و مبادلات با نظام بانکی به حالت عادی بر میگردد، اینکه تجارت سرعت خواهد گرفت و روابط اقتصادی بهبود پیدا میکند. این وعدهها در آن حدی که ما انتظار داشتیم تحقق پیدا نکرده است».
برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و شش قدرت جهانی برای حل و فصل برنامه هستهای تهران مورد توافق قرار گرفت. علی اکبر صالحی در آن مذاکرات نفر دوم هیات ایرانی بود که بیشتر بحثهای فنی مربوط به برنامه هستهای ایران را با ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، پیش میبرد.
بر اساس برجام، ایران بسیاری از فعالیتهای هستهایش را تعطیل یا محدود میکند و در مقابل، تحریمهای فلجکننده بینالمللی بر ضد آن لغو میشود.
این برنامه از دی ماه سال گذشته اجرایی شده، با این حال مقامهای جمهوری اسلامی بویژه آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، انتقاد کردهاند که بانکها و مؤسسات عمده مالی بینالمللی حاضر به همکاری با ایران نیستند و تهران از مزایای توافق با جامعه جهانی بهرهمند نشده است.
رهبر جمهوری اسلامی روز اول فروردین در مشهد گفته بود که «در همین قضیه توافق هستهای هم آمریکاییها به آنچه وعده داده بودند عمل نکردند و کاری که باید انجام میدادند انجام ندادند».
او سوم شهریور امسال هم بار دیگر آمریکا را به «بد حسابی و بدعهدی» در برجام متهم کرده و گفته بود: «این تجربه به ما میآموزد که به وعدههای هیچ یک از دولتها در آمریکا نمیتوان اعتماد کرد و نباید در مقابل وعده آنها اقدام نقد انجام داد».
تهران خواستار آن شده که آمریکا به بانکهای خارجی در زمینه معامله با ایران تضمین دهد که هدف تحریم قرار نخواهند گرفت.
این ادعا در حالی مطرح میشود که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، تأکید کرده که واشینگتن تعهداتش در چارچوب برجام را انجام داده است.
گاردین مینویسد که بانکهای مهم اروپایی در تجارت با ایران محتاط هستند چرا که نگران سایر تحریمهای آمریکا علیه ایران در حوزه تروریسم هستند و از سوی دیگر وضعیت سیاسی آمریکا تا پیش از انتخابات ماه نوامبر این کشور مشخص نیست.
ایران در ماههای گذشته قراردادهای متعددی از جمله در زمینه خرید بیش از یکصد هواپیمای مسافربری از شرکت ایرباس منعقد کرده است ولی آنگونه که اعلام شده است، این قراردادها با مشکل تأمین اعتبار و تضمین مالی از سوی نهادهای مالی اروپایی روبهرو هستند.
رییس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از مصاحبهاش با گاردین تصریح کرد: «توافق هستهای هم در راستای منافع ایران و هم غرب است که باعث تاسف خواهد بود اگر از بین برود».
وی افزود: «برنامه جامع اقدام مشترک میتواند الگوی جدید سیاسی و دیپلماتیک برای حلوفصل بحرانهای عمده بینالمللی باشد، لذا طرفین ناگزیرند که به نحو احسن آن را اجرا کنند تا یکپارچگی این توافق را حفظ کرده و اجازه ندهند که از هم گسیخته شود».