پس از یک هفته انتظار برای کتابخوانها و ۲۴ ساعت شمارش معکوس در وبسایت نوبل، آکادمی نوبل روز پنجشنبه، ۲۲ مهرماه، باب دیلن، ترانهسرا و خواننده آمریکایی، را به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۶ معرفی کرد.
آکادمی نوبل دلیل انتخاب این آهنگساز بزرگ آمریکایی به عنوان برنده نوبل ادبیات را «خلق بیان شاعرانه نو در قالب سنت ترانههای آمریکایی» عنوان کرد.
باب دیلن یکی از تأثیرگذارترین چهرهها در موسیقی معاصر آمریکا به حساب میآید. ترانه معروف او «مثل خانهبهدوشها» (Like a Rolling Stone) را مجله رولینگ استون به عنوان برترین ترانه تمام زمانها انتخاب کرده است.
با این حال اعلام نام باب دیلن، ۷۵ ساله، به عنوان برنده این جایزه بسیار معتبر احتمالا بسیار شوکهکننده خواهد بود.
نام آقای دیلن چند سالی است که در فهرست نامزدهای محبوب آمریکاییها برای دریافت این جایزه هست، اما باب دیلن نویسنده به معنای واقعی کلمه، به معنایی که تاکنون نوبل میگرفتند، به حساب نمیآید.
به این ترتیب آکادمی نوبل در سال ۲۰۱۶ گامی بزرگ و نامتعارف و کاملا خلاف سنت خود برداشت و شاید دلیل دیر اعلام شدن برنده این جایزه هم همین باشد: احتمالا در هفته گذشته پشت درهای بسته آکادمی نوبل بحث و جدل فراوانی در جریان بوده است.
از سال ۱۹۹۳ تاکنون باب دیلن نخستین آمریکایی است که این جایزه معتبر را به خود اختصاص میدهد. در سال ۱۹۹۳ تونی موریسون رماننویس این جایزه را برد.
شرکت شرطبندی «لدبروکس» امسال چهار نفر را به عنوان بزرگترین شانسهای نوبل ادبیات معرفی کرده بود: آدونیس از سوریه که ظاهرا بیش از همه شانس برنده شدن داشت، انگوگی واتیونگو، رماننویس و نمایشنامهنویس کنیایی، یون فوسه از نروژ، و کو اون از کره جنوبی.
اعلام نام برنده سال ۲۰۱۶ در روز مرگ برنده دیگر همین جایزه اتفاق افتاد: دولت ایتالیا اعلام کرد که داریو فو، نمایشنامهنویس بازیگر و برنده جایزه نوبل ادبیات، روز پنجشنبه، ۲۲ مهر، در ۹۰ سالگی درگذشته است.
از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۱۶ جایزه نوبل ادبیات به ۱۰۹ نفر اهدا شده است که از این میان ۱۴ نویسنده زن بودهاند.
برخلاف دیگر جوایز نوبل همچون پزشکی و فیزیک و شیمی، نوبل ادبیات در تاریخ بیش از یک قرن خود تنها چهار بار به طور مشترک به دو نفر اهدا شده است.
جوانترین نویسندهای که تاکنون نوبل ادبیات را از آن خود کرده رودیارد کیپلینگ بریتانیایی بوده که در ۴۱ سالگی جایزه را دریافت کرد و پیرترین نویسنده، باز هم از بریتانیا، دوریس لسینگ بود که در سال ۲۰۰۷ در ۸۸ سالگی این جایزه را گرفت.
جوایز نوبل در رشتههای پزشکی و فیزیک و شیمی و صلح در روزهای دوشنبه و سهشنبه و چهارشنبه و جمعه هفته گذشته اهدا شد.