دولت باراک اوباما روز دوشنبه خطاب به مجلس نمایندگان آمریکا هشدار داد که هر گونه قانونی را که تصویب آنها برای تسهیلات مالی صدور هواپیمای مسافربری به ایران مانع ایجاد می‌کند، وتو خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این مطلب را کاخ سفید روز دوشنبه، ۲۴ آبان، اعلام کرده و افزود که تصویب چنین قوانینی می‌تواند به آینده توافق اتمی با ایران آسیب بزند.
در پی توافق اتمی با ایران، موسوم به برجام، توافق‌هایی برای فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ به ایران انجام شده، اما نمایندگان عمدتاً جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا به‌ویژه پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات به دنبال تصویب لایحه‌ای برای جلوگیری از این امر هستند.
دستیابی به برجام نتیجه مذاکرات درازمدت آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان با ایران است و کاخ سفید روز دوشنبه گفت که شرکای ایالات متحده، به لایحه مطرح شده در مجلس نمایندگان آمریکا به دیده یک لایحه ناقض برجام می‌نگرند.
تحریم‌های چندین‌ساله علیه جمهوری اسلامی باعث فرسودگی ناوگان هوایی ایران شده و ایران‌ایر در تلاش است با خرید یا اجاره کردن بیش از ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری از ایرباس و بوئینگ، کیفیت ناوگان خود را بهبود ببخشد.
برخی از اعضای کنگره ابراز نگرانی کرده‌اند که با لغو قراردادهای فروش هواپیما به ایران شمار زیادی شغل نیز در آمریکا از بین خواهد رفت، اما در عین حال گروهی دیگر از اعضای کنگره می‌گویند که جمهوری اسلامی ایران ممکن است از این هواپیماها استفاده‌های نظامی کند.
به گفته گروه دوم، ایران ممکن است از هواپیماهای مسافربری خریداری‌شده برای نقل و انتقال افراد مسلح به جبهه‌های نبرد علیه گروه‌های مورد حمایت آمریکا در سوریه استفاده کند.
لایحه تنظیم شده در مجلس نمایندگان آمریکا که قرار است طی هفته جاری به رأی گذاشته شود، در نظر دارد تا مانع صدور مجوز از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به نهادهای مالی برای تسهیل صادرات و واردات هواپیماهای تجاری به ایران شود.
به نوشته رویترز، از آنجا که تصویب این لایحه نیازمند حمایت نمایندگان دموکرات نیز هست، انتظار نمی‌رود که تصویب آن در سنای آمریکا با موفقیت همراه شود.
در همین حال، قانون‌گذاران آمریکایی انتظار دارند که پس از تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در ماه ژانویه، راه‌های دیگری را هم برای توقف فروش هواپیمای مسافربری به ایران در پیش بگیرند.
دونالد ترامپ از منتقدان برجام است و توافق به‌دست‌آمده با ایران را «توافقی بسیار بد» توصیف کرده است.
در همین زمینه روز سه‌شنبه علیرضا منظری، معاون سابق سازمان هواپیمایی، به خبرگزاری ایسنا گفت که به باور او در شرایط فعلی و با توجه به توافق‌هایی که میان ایران و نهادهای اقتصادی بین‌المللی به وجود آمده تغییر در رهبران سیاسی ایالات متحده آمریکا «نمی‌تواند تأثیری جدی در اجرایی شدن توافق‌ها داشته باشد.»
وی در این باره افزود: «در صورتی که امکان آن وجود داشته باشد که توافق‌های ماه‌های گذشته به موقع اجرایی شوند، به نظر نمی‌رسد دولت ایالات متحده بتواند سنگ‌اندازی جدی در این مسیر داشته باشد.»
معاون سابق سازمان هواپیمایی با اشاره به مذاکرات طولانی‌مدت ایران با شرکت‌های هواپیماساز در طول هفته‌های گذشته اظهار کرد: «ما تلاش کردیم که با پیگیری نهایی این مذاکرات به یک قرارداد نهایی برسیم، در صورتی که این قراردادها تا مراحل پایانی خود پیش رفته باشند، با توجه به مجوزی که خزانه‌داری آمریکا ارائه کرده امکان دور زدن آن وجود ندارد، زیرا طرف برهم‌زننده قرارداد باید جریمه‌هایی سنگین پرداخت کند. از این رو شاید توافق‌های فعلی در معرض خطر جدی نباشد.»
علیرضا منظری دربارهٔ امکان تداوم مذاکرات و خرید هواپیماهای جدید نیز گفت: «این موضوع می‌تواند قدری با ابهام و نگرانی روبه‌رو شود، زیرا احتمال دارد دولت آمریکا قصد کند که با افزایش فشار امکان تأمین مالی یا صدور مجوز را از بین ببرد. البته با توجه به این که ایران به تمام مسئولیت‌های خود عمل کرده این امر برای آنها نیز دشوار خواهد بود، اما قطعاً باید این نگرانی را داشته باشیم و از هم‌اکنون فکری به حال آن بکنیم.»
