وزیر خارجه ایران روز شنبه، ۱۳ آذرماه، در واکنش به تصویب طرح تمدید تحریمهای جمهوری اسلامی در سنای آمریکا گفت که «تمدید تحریمها باعث بیاعتباری آمریکا در سطح بینالملل خواهد شد.»
طرح تمدید قانون تحریمهای ایران موسوم به طرح داماتو پس از آن که با مخالفت تنها یک رأی در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید، از تصویب سنا هم گذشت و به این ترتیب تحریمهای ایران پس از تأیید رئیس جمهور بار دیگر تا سال ۲۰۲۶ برقرار خواهد شد.
در همین زمینه سخنگوی کاخ سفید روز جمعه گفت که انتظار میرود باراک اوباما هم طرح تمدید «قانون تحریمهای ایران» برای ده سال دیگر را امضا کند، ولی این مصوبه به وزیر امور خارجه اختیار میدهد تا زمانی که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای (برجام) پایبند باشد، تحریمهای هستهای را از این مجموعه حذف کند.
اعتبار قانون فعلی تحریمهای ایران روز ۱۱ دیماه سال جاری به پایان میرسد. این قانون از سال ۱۹۹۶ و در دولت بیل کلینتون اجرایی شد و بر اساس آن، سرمایهگذاری بیشتر از ۲۰ میلیون دلار در صنایع ایران به ویژه در صنایع انرژی ممنوع است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، محمدجواد ظریف که برای شرکت در یک نشست اقتصادی به دهلی نو سفر کرده در جمع خبرنگاران گفت: «در صورتی که تمدید تحریمها به امضای رئیس جمهوری آمریکا برسد، به رغم این که اثر اجرایی ندارد، ولی از نظر جامعه بینالمللی بیاعتباری دولت آمریکا را نشان میدهد.»
وزیر خارجه ایران که در بدو ورود به دهلی نو سخن میگفت با ذکر این که به باور او «این تحریمها هیچ تأثیری بر کشورهای ثالث برجای نمیگذارد» گفت: «چون این تحریمها اثری بر کارآفرینان نمیگذارد در این سفر وارد این گفتوگوها نمیشویم.»
روز جمعه، اریک شولتز، سخنگوی کاخ سفید، با ذکر این که «انتظار میرود باراک اوباما، [رئیس جمهوری آمریکا]، مصوبه کنگره در این زمینه را تأیید کند» نیز گفته بود که به نظر نمیرسد تمدید ده ساله قانون داماتو تداخلی با توافق هستهای ایران داشته باشد.
در همان روز اما، علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفت که اگر این قانون دوباره عملیاتی و اجرایی شود، این امر «نقض صریح برجام» است، اما ایران از قبل پیشبینیهای لازم را در این باره کرده است.
آقای صالحی توضیح بیشتری در مورد این پیشبینیها نداد، اما وی در روزهای اخیر گفته بود که، بنا به گفته رهبر جمهوری اسلامی، در صورت «نقض برجام»، تهران میتواند «در فاصله کوتاه یک سال و نیم به یک حجم قابل توجهی از ظرفیت غنیسازی» اورانیوم برسد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز روز چهارشنبه، سوم آذر، اقدام اخیر مجلس نمایندگان آمریکا در تمدید قانون تحریمهای ایران را نقض توافق هستهای دانسته و نسبت به واکنش تهران هشدار داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، گفت: «بر اساس یکی از بندهای قانون اقدام متقابل و متناسب دولت جمهوری اسلامی ایران در عدم اجرای برجام، مسئولان کشور باید به شرایط اولیه غنیسازی برگردند و توقع ما به عنوان یک توافقنامه بینالمللی این است که اوباما باید تصمیم مجالس آمریکا را در قبال برجام و تمدید تحریمها وتو کند.»
وی خبر داد که «برای مقابله با این اقدامات، روز یکشنبه [۱۴ آذر] نمایندگان طرحی دوفوریتی را تقدیم مجلس [ایران] خواهند کرد.»
با انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهوری تازه آمریکا که دوره کاری او از ماه دیگر آغاز میشود، آینده توافق هستهای ایران و قدرتهای غربی با عدم اطمینان مواجه شده، زیرا وی همواره این توافق را یک «توافق بد» توصیف کرده و در کارزار انتخاباتی خود خواستار لغو برجام شده بود.