بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، در سخنانی در رم، پایتخت ایتالیا، عربستان سعودی و ایران را به «جنگ نیابتی» در منطقه خاورمیانه متهم کرده و از فقدان «رهبری قوی» در این کشورها انتقاد کرد.
این اظهار نظر آقای جانسون در ویدئویی متعلق به هفته گذشته که روز پنج‌شنبه، ۱۸ آذرماه، منتشر شد از این نظر توجه رسانه‌های کشورش را جلب کرده که وزارت خارجه بریتانیا بنا بر عرفی دیرینه از انتقاد از عربستان سعودی، متحد قدیمی این کشور، در انظار خوددداری می‌کند.
عربستان سعودی متحد قدیمی بریتانیا در خاورمیانه و از جمله بزرگ‌ترین مشتریان صنایع تسلیحاتی این کشور محسوب می شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از روزنامه بریتانیایی گاردین، بوریس جانسون هفته گذشته در کنفرانسی در شهر رم حکمرانان ایران و سعودی را به جنگ نیابتی در منطقه به‌ویژه در سوریه و یمن متهم کرده است.
او همچنین «سیاستمداران منطقه» را متهم کرده است که از دین «سوء‌استفاده کرده» و از آن به عنوان ابزاری برای «پیش‌برد اهداف سیاسی خود» بهره می‌گیرند.
در واکنش به انتشار این نظرات، عده‌ای از تحلیل‌گران در بریتانیا انتقاد آشکار بوریس جانسون از عربستان سعودی را «خطایی دیپلماتیک» دانسته‌اند.
آقای جانسون که کمتر از شش ماه است که مقام وزارت خارجه را بر عهده دارد و پیش از این شهردار لندن، پایتخت بریتانیا، بود به رک‌گویی شهره است.
نظرات وزیر خارجه بریتانیا درست در زمانی منتشر می شود که نخست وزیر این کشور از اجلاسی در بحرین با حضور مهم‌ترین متحدان عرب این کشور بازمی‌گردد.
شاید به دلیل همین اظهارات بود که ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، احساس کرد که باید در بحرین به متحدان عرب خود، به‌ویژه عربستان سعودی، اطمینان دهد که در مبارزه با «مداخله‌جویی» جمهوری اسلامی در کنار آنها خواهد ماند.
خانم می روز چهارشنبه، ۱۷ آذرماه، خطاب به شورای همکاری کشورهای خلیج فارس اعلام کرد که بریتانیا به این کشورها کمک می‌کند تا در برابر اقدامات ایران در منطقه بایستند.
خانم می در این دوره اجلاس سالانه شورای همکاری کشورهای خلیج فارس در بحرین ایران را به «ستیزه‌جویی» در منطقه متهم کرده و اظهار داشت: «ما باید همچنان در برابر کشورهای بازیگردان در منطقه که از نفوذ خود برای بی‌ثبات کردن منطقه استفاده می‌کنند، بایستیم.»
این اظهار نظر هم واکنش تند وزارت خارجه ایران را به دنبال داشت و بهرام قاسمی، سخنگوی این وزارتخانه، روز چهارشنبه از سخنان تازه نخست وزیر بریتانیا درباره سیاست‌های تهران انتقاد کرد.
اما «بازی‌گردانی» اصطلاحی است که بوریس جانسون نیز در سخنان هفته گذشته خود در رم استفاده کرده و دو کشور ایران و عربستان را به این کار و همین طور «سوء‌استفاده از دو شاخه مختلف دینی واحد» متهم کرده است.
او در ادامه گفته است که نکته «دردناک» از نظرش این است که «در خود این کشورها» نیز «رهبری قدرتمند» وجود ندارد.
البته در واکنش به انتشار این سخنان وزارت خارجه بریتانیا روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که منظور وزیر خارجه نه عربستان سعودی، بلکه فقدان رهبری در کشورهایی نظیر یمن و سوریه بوده است.
