رئیسجمهوری منتخب آمریکا، این احتمال را مطرح کرده که کشورش از سیاست «چین یکپارچه» که عملا استقلال تایوان را به رسمیت نمیشناسد، در صورت عدم همکاری پکن در دیگر زمینهها کنار بکشد. او در عین حال از دیگر سیاستهای چین، از جمله در قبال کره شمالی نیز انتقاد کردهاست.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب آمریکا، در مصاحبه خود با شبکه خبری فاکس، ۲۱ آذر ماه، گفته است «من نمیخواهم چین به من امر و نهی کند».
اشاره او به گفتوگوی تلفنیاش با رئیسجمهوری تایوان، خانم سای اینگوان، بود. گفتوگویی که طی دهههای گذشته، میان یک رئیسجمهوری یا رئیسجمهوری منتخب آمریکا و رئیسجمهوری تایوان، سابقه نداشته و با اعتراض رسمی چین روبهرو شد.
آمریکا در سال ۱۹۷۲، در «اطلاعیه مشترک چین و آمریکا» که به اطلاعیه شانگهای موسوم است، سیاست «چین یکپارچه» یا «تنها یک دولت چین» را میپذیرد، هرچند با نسخه ارائهشده از سوی پکن هم موافقت نمیکند. در هر صورت در پی آن، ایالات متحده عملا تایوان (جمهوری چین) را به عنوان کشوری مستقل به رسمیت نمیشناسد. بسیاری دیگر کشورهای جهان نیز چنین کردهاند و سفارتخانههای خود در تایوان را به دفاتری تغییر دادهاند که عملا همان کار سفارتخانه را انجام میدهد. سیاست، واحد پولی، گذرنامه و کلیه امور قضائی و نظامی و انتظامی تایوان، مجزا از جمهوری خلق چین و در دست دولتی انتخابیست. چین، تایوان را «استانی سرکش» توصیف میکند و در مورد رویکرد کشورهای دیگر نیز همواره واکنش نشان دادهاست.
↵ در مورد تایوان، چین و اعتراضات سالهای گذشته علیه پکن بیشتر بخوانید
در حالیکه سالهاست طرفها، سیاست چین یکپارچه را نقض نکردهاند، دونالد ترامپ به شبکه خبری فاکس گفته است «من نمیدانم چرا ما باید به سیاست چین یکپارچه پایبند باشیم، مگر اینکه با چین بر سر مسائل دیگر، از جمله تجارت، به توافق برسیم».
آقای ترامپ در عین حال اظهار داشته در مورد پاسخ به تماس تلفنی با سای اینگوان، «نه چند روز، که تنها چند ساعت» برای تصمیم گرفتن فرصت داشتهاست.
رئیسجمهوری منتخب آمریکا در عین حال به برخی دیگر سیاستهای چین نیز اعتراض کرده و برای نمونه از «دستکاری در ارزش» یوان، واحد پول چین، مالیاتها و ساختوسازها در دریای چین جنوبی انتقاد کردهاست.
آقای ترامپ در عین حال میگوید پکن در مورد کره شمالی نیز «هیچ همکاری» با آمریکا نکردهاست.
چین، از مهمترین متحدان کره شمالی است. پکن البته با برخی تحریمها علیه پیونگیانگ، پس از آزمایشهای اتمی و موشکی آن، همراهی کردهاست، اما از سوی دیگر شماری از سیاستمداران و تحلیلگران معتقد هستند، بدون حمایت پکن، دولت کره شمالی از ادامه حیات سیاسی باز میماند. البته این تحلیلها خود منتقدانی دارد که میگویند دولت چین بر همه اقدامات دولت کره شمالی کنترل ندارد و در مواردی نیز این اقدامات بر خلاف خواستههای پکن انجام میشود.
از زمان جنگ کره در میانه سده گذشته، این شبهجزیره به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شدهاست؛ سئول، به آمریکا و غرب نزدیک شد، پیونگیانگ به چین.
با وجود انتقادهای مطرحشده از سوی رئیسجمهوری منتخب آمریکا، آقای ترامپ اما سفیری را برای چین در نظر گرفته که گزارشها نشان میدهند، روابط نزدیکی با شی جینپینگ، رئیسجمهوری آن کشور دارد.
«گلوبالتایمز»، ارگان انگلیسیزبان حزب خلق چین، اخیرا در مقالهای با اشاره به موضوع انتخاب تری برانستاد، به عنوان سفیر دولت ترامپ در پکن، و روابط خوب او با مقامهای چینی میگوید این موضوع، خود، رویکرد و سیاستهای احتمالی در برابر واشینگتن را در آینده نزدیک، «پیچیدهتر کردهاست».
رئیسجمهوری منتخب آمریکا پیش از این مصاحبه، در جریان یک سخنرانی، از لزوم بهبود روابط واشینگتن و پکن نیز سخن گفته بود.