دو هفته مانده به آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، سه سناتور جمهوری‌خواه طرح به رسمیت شناختن اورشلیم (بیت المقدس) به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به این شهر را ارائه کردند.
تد کروز، سناتور ایالت تکزاس، مارکو روبیو، سناتور ایالت فلوریدا، و دین هلر، سناتور ایالت نوادا، روز سه‌شنبه، ۱۴ دی‌ماه، در روز آغاز به کار دوره جدید کنگره آمریکا، با ارائه طرح خود، انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم را کلید زدند.
تد کروز و مارکو روبیو از نامزدهای انتخابات اخیر ریاست جمهوری و رقیب دونالد ترامپ، که سرانجام از ریاست جمهوری آقای ترامپ نیز پشتیبانی کردند، ابراز اطمینان کردند که طرح آنها از سوی ترامپ و دولت جدید آمریکا حمایت می‌شود.
سه سناتور خواهان آن هستند که قانون مصوب ۲۲ سال پیش در کنگره آمریکا که اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل قبول کرده و انتقال سفارت آمریکا به این شهر را درخواست می‌کرد، اجرا شود.
به گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین، سناتور کروز در نشست خبری سه‌شنبه در واشینگتن گفت که اورشلیم «پایتخت جاودان و غیر قابل تقسیم اسرائیل است».
سناتور کروز ابراز «تاسف» کرد که دولت باراک اوباما با عملکرد «انتقام‌جویانه علیه دولت یهود» حتی حاضر به پذیرش این «واقعیت ساده» نشد.
به گفته آقای کروز، اورشلیم «شهری مناسب برای سفارت آمریکا در اسرائیل است».
سناتور کروز گفت، زمان آن رسیده که حرف های «دو پهلو» و نقض وعده ها تمام شده و بر اساس تصمیم کنگره آمریکا از سال ۱۹۹۵ سفارت آمریکا در اسرائیل که یک «هم‌پیمان بزرگ» این کشور است، به اورشلیم منتقل شود.
سناتور دیوید هلر نیز تاکید کرد که برای وادار کردن وزارت خارجه آمریکا به اجرای این طرح سنا تامین بودجه برخی از نهادهای وابسته به این وزارتخانه را تا انتقال سفارت به اورشلیم به حالت تعلیق درمی‌آورد.
سناتور هلر افزود: «سال‌هاست که من خواهان تاکید بر حمایت آمریکا از یکی از قوی ترین متحدان خود، از طریق به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت یکپارچه اسرائیل هستم.»
سناتور روبیو نیز اورشلیم را «پایتخت ازلی اسرائیل و همان جایی که سفارت آمریکا به آن تعلق دارد» نامید.
دونالد ترامپ خود در کارزار انتخاباتی‌اش اورشلیم را «پایتخت جاوادن ملت یهود» می‌نامید.
آقای ترامپ بعد از ملاقات با نتانیاهو، اندکی پیش از انتخابات، نیز گفت: «اورشلیم از بیش از سه هزار سال قبل پایتخت قوم یهود بوده و با تشکیل دولت ترامپ، قانون قدیمی کنگره در مورد به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت دولت اسرائیل عملی می شود.»
از آغاز وجود دولت اسرائیل، سفارت آمریکا در این کشور، همواره در تل آویو، کلان‌شهری در ساحل دریای مدیترانه بوده است.
بسیاری از روسای جمهوری دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا زمانی که نامزد انتخابات بوده اند، همواره قول انتقال سفارت به اورشلیم را به اسرائیل و یهودیان داده بودند، اما بعد از ریاست جمهوری، نظر به وضعیت خاورمیانه و جامعه جهانی، از تحقق این وعده خودداری کردند.
سال ۱۹۹۵ قانون «سفارت در اورشلیم و به رسمیت شناختن آن» در کنگره تصویب شد اما این اختیار نیز به روسای جمهوری آمریکا داده شد که نظر به «ملاحظات امنیتی» انتقال سفارت را شش ماه به تعویق بیندازند.
تمامی روسای جمهوری، از هر دو حزب، عدم اجرای این قانون را هر شش ماه یک بار تمدید کرده اند.
از سوی دیگر جمهوری‌خواهان در سنای آمریکا که در بسیاری از دوره های اخیر اکثریت را در دست داشتند، طرح هایی را برای اجرایی کردن قانون سال ۱۹۹۵ ارائه کردند؛ اما عملا ناکام ماندند.
فلسطینی ها و جامعه جهانی شرق بیت المقدس را به عنوان پایتخت کشور آتی فلسطین می‌شناسد.
مقامات بلندپایه فلسطینی پیشاپیش از موافقت احتمالی دونالد ترامپ با انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم ابراز نگرانی کرده و او را از دست زدن به چنین اقدامی که می تواند مفهوم زیادی داشته باشد، برحذر داشته اند.
از جمله صائب عریقات، مقام ارشد فلسطینی، ماه گذشته گفت، اگر آمریکا سفارت را به بیت المقدس (اورشلیم) ببرد، اساس و پایه روند صلح را از بین می برد.
منتقدان دیگر این طرح نیز هشدار داده اند که این اقدام می تواند موجی از خشونت های جدید و عواقب دیگری را در پی داشته باشد که بر روند صلح اسرائیلی و فلسطینی و تحقق راهکار دو کشوری اثرات منفی بگذارد.
این در حالی است که دیوید فریدمن که ماه گذشته از سوی آقای ترامپ به عنوان سفیر در اسرائیل منصوب شد، اندکی قبل از انتخابات، با سفر به اسرائیل، گفته بود: «یقین دارم که ترامپ اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخته و سفارت آمریکا را به اورشلیم منتقل می کند.»
