معاون وزیر نفت ایران روز سه‌شنبه اعلام کرد که این وزارتخانه به‌زودی از شرکت ترکمن‌گاز ترکمنستان به دلیل قطع صادرات گاز به ایران شکایت خواهد کرد.
این نخستین بار نیست که ایران تهدید می‌کند در پرونده صادرات گاز ترکمنستان را به دادگاه خواهد کشاند.
به گزارش خبرگزاری مهر، حمیدرضا عراقی روز سه‌شنبه، پنجم بهمن‌ماه، طی نشستی خبری اعلام کرد که «برخلاف صورت‌جلسه‌ای که در روزهای پایانی سال ۲۰۱۶ میلادی بین شرکت ملی گاز ایران و ترکمن‌گاز ترکمنستان امضا شده بود، اما در نخستین روز سال ۲۰۱۷ میلادی، ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرد».
اواخر سال گذشته میلادی مقامات ایران اعلام کردند که با دولت عشق‌آباد پیرامون موضوع بدهی معوقه از بابت واردات گاز مذاکره می‌کنند.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت، نیز در آخرین روز سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که توافق جدیدی با همسایه شمالی پیرامون واردات گاز حاصل شده است، اما ترکمنستان یک روز بعد از این اظهارات صادرات گاز به ایران را متوقف کرد.
ترکمنستان می‌گوید که ایران از ۹ سال قبل بابت واردات گاز حدود ۱.۸ میلیارد دلار به این کشور بدهی دارد. ایران این رقم را قبول ندارد و می‌گوید که ترکمنستان در زمستان سال ۲۰۰۷ با قطع گاز، ایران را مجبور کرد که زیر بار افزایش ۹ برابری قیمت گاز برود.
وب‌سایت رسمی وزارت خارجه ترکمنستان همچنین می گوید که ایران بند «یا بگیر یا پرداخت کن» قرارداد گازی را نقض کرده است. این بند بدین معنی است که ایران بر اساس قرارداد، باید سالانه ۱۴ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد کند و اگر این کار را انجام ندهد باید پول آن را پرداخت کند، اما عملا آمارهای خود ایران نشان می دهد که طی ده سال گذشته به طور متوسط حدود نیمی از این میزان گاز از ترکمنستان دریافت شده است.
ایران سال گذشته حتی با افزایش دو برابری واردات، کلا ۹ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد کرده بود.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اعلام این که ترکمنستان با وجود ادعای اختلاف حساب اقدام به قطع صادرات گاز به ایران کرده بود تصریح کرد: ترکمن‌ها تاکنون حاضر به انجام مذاکره و شفاف سازی در مورد حجم و میزان اختلاف حساب با شرکت ملی گاز ایران نشده و برخلاف مفاد قراردادی، اقدام به قطع صادرات گاز کرده است.
معاون وزیر نفت با تاکید بر این که هم اکنون با وجود توقف واردات گاز از ترکمنستان گاز هیچ شهر و روستایی متوقف نیست گفت: برای ترکمنستان یک فرصت زمان‌بندی‌شده تعیین کرده ایم و در صورتی که در مدت تعیین شده نسبت به آغاز مذاکرات و شفاف‌سازی حساب و کتاب و اختلافات مالی بین دو طرف اقدام نکنند، قطعاً ایران به داوری بین المللی شکایت خواهد کرد.
وی با یادآوری این که هم اکنون مراحل داوری گازی از شرکت ترکمن‌گاز آغاز شده است، یادآور شد: ایران آماده آغاز مذاکرات با ترکمنستان است.
پرداخت غرامت ۱.۹ میلیارد دلاری به ترکیه
آقای عراقی همچنین در مورد برنده شدن ترکیه در دادگاه دیوان دادرسی بین المللی علیه ایران و همچنین جریمه ایران برای پرداخت تقریبا دو میلیارد دلار غرامت توضیح داد.
او گفت: «با توافق ایران و ترکیه، قیمت گاز صادراتی ایران ۱۳.۳ درصد کاهش یافت و ایران متعهد شد که ۱.۹ میلیارد دلار غرامت به این کشور پرداخت کند.»
ترکیه در اواخر دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد دو شکایت علیه ایران در دیوان دادرسی بین المللی مطرح کرد. این دادگاه در پرونده نخست که مربوط به ادعای کم‌فروشی گاز ایران به ترکیه بود به نفع تهران رای داد، اما در پرونده دوم که مربوط به گران‌فروشی گاز بود، از ایران خواست که قیمت گاز را ۱۳ تا ۱۶ درصد کاهش دهد و غرامت گران‌فروشی گاز به ترکیه طی سال‌های گذشته را پرداخت کند.
ترکیه خواهان کاهش ۳۵ درصدی قیمت گاز وارداتی از ایران بود. ایران سالانه نزدیک به ۹ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند.
