ایران با دو امتیاز بیشتر ولی یک رتبه سقوط در فهرست سازمان «شفافیت بینالمللی» در سال گذشته میلادی، با ۲۹ امتیاز در رتبه ۱۳۱ قرار گرفتهاست؛ در وضعیتی برابر با کشورهایی مانند روسیه و قزاقستان. دانمارک همچنان در صدر این فهرست است.
امتیازی که ایران در سال گذشته میلادی کسب کرده، دو امتیاز بهتر از سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۴ میلادیست؛ با این همه این کشور همچنان وضعیت بدتری در مقایسه با کشورهای همجوار و همسایه مانند جمهوری آذربایجان، پاکستان، کویت، ترکیه یا عربستان سعودی دارد. وضعیت ایران در منطقه، از کشورهایی مانند افغانستان، عراق یا یمن و سوریه بهتر است. کشورهایی که جملگی در ۱۰ کشور پایانی این فهرست با مجموع ۱۷۶ کشور، قرار گرفتهاند.
با این همه طی چهار سال اخیر، ایران توانسته در کسب امتیاز «شفافیت بینالمللی» پیشرفت کند و از ۲۵ امتیاز در سال ۲۰۱۳ به ۲۹ امتیاز در سال گذشته میلادی برسد.
ایران در سال ۲۰۱۳ میلادی ۱۱ پله سقوط کرده بود.
به گفته فریدون خاوند، کارشناس و تحلیلگر اقتصادی، سازمان «شفافيت بين المللی»، برای اندازهگيری پديده فساد مالی در کشورها از خط کشی استفاده میکند به نام «شاخص ادراک فساد» که بر پايه نظر خواهی از فعالان اقتصادی و کسانی که در امور يک کشور صاحب نظر هستند، تهيه میشود. به همین ترتیب فساد مالی از دیدگاه این سازمان به معنی «سوءاستفاده» از موقعيت سياسی و دولتی با هدف دستيابی به منافع مادی و شخصیست.
این سازمان فرادولتی در گزارش تازه خود تاکید کردهاست که نابرابریها و فساد، لازم و ملزوم یکدیگر هستند؛ آنچه به گفته «شفافیت بینالمللی» به خاستگاهی برای رشد «پوپولیسم» و سیاستمداران عوامگرا در جهان تبدیل شدهاست.
۷۰ درصد تمام کشورهایی که تحقیقات و برآوردها در آنها انجام شده، کمتر از ۵۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز گرفتهاند. در حالیکه بهترینها در این رتبهبندی، اکثرا کشورهایی با دولتهای باز، مطبوعات آزاد، دستگاه قضائی مستقل و آزادیهای مدنی هستند؛ دانمارک در صدر فهرست و با اختلاف کمی پس از آن: نیوزلند، فنلاند، سوئد، سوئیس، نروژ، هلند، کانادا و آلمان. در میان ۲۵ کشور برتر، از قاره آسیا، سنگاپور، منطقه هنگکنگ، ژاپن و امارات متحده عربی (رتبه ۲۴) نیز قرار دارند.
رتبهبندی این سازمان نشان میدهد که اندازه، قدرت یا نفوذ سیاسی کشورها در جهان، تاثیر چندانی بر وضعیت فساد در آنها ندارد. وضعیت کشور کوچک آسیایی مانند بوتان یا جزیره سنتوینسنت و گرنادینها در دریای کارائیب، به مراتب بهتر از کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا یا روسیهاست. روسیه و ایران با امتیازی و رتبهای برابر، وضعیت بدتری از مکزیک، جیبوتی و توگو دارند.
ایالات متحده آمریکا با کسب ۷۴ امتیاز در رتبه ۱۸ این جدول قرار گرفتهاست.
به گفته «شفافیت بینالمللی»، تنها در پیشگرفتن برخی تمهیدات زودگذر و فنی کافی نیست. کشورها برای مبارزه واقعی با فساد به اصلاحاتی ریشهای، تقسیم قدرت و رفاه در میان همه شهروندان یا پاسخگو کردن حاکمان و رئوس قدرت، نیاز دارند.