دو عضو دولت حسن روحانی روز دوشنبه ۲۵ بهمن گفتند که اصلاحطلبان و سایر جریانها برای تحقق شعار «آشتی ملی» باید رابطه خود با آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، را افزایش دهند و به «رهنمودهای رهبر» عمل کنند.
مجید انصاری٬ معاون پارلمانی رئیس جمهوری ایران، در گفت و گو با خبرگزاری مهر از «ضرورت» افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر سخن گفت و افزود: «این رابطه {در حال حاضر} در حد بایسته و شایسته نیست.»
وی با اشاره به این موضوع که محمد خاتمی٬ رئيس جمهوری اسبق ایران، نیز خواستار افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر است، اضافه کرد:«همه باید به جایگاه رفیع رهبری حرمت» بگذارند.
معاون رئیس جمهوری ایران اشاره کرد که «جریان اصلاحطلب به این حقیقت واقف هستند که بدون ارتباط وسیع با نهاد رهبری امکان انجام وظیفه یا نیست و یا کم خواهد بود و افزود: اصلاح طلبان نمیتوانند از «کانون هدایت و رهبری نظام دور» باشند و برای نزدیک شدن به رهبر باید «ساز و کاری» تعیین کنند.
او در این زمینه از اصلاحطلبان و دفتر رهبر جمهوری اسلامی خواست «ساز و کاری تعیین کنند تا جریان اصلاح طلب رسمیتر و گستردهتر بتواند با رهبرشان در تماس باشد.»
محمود واعظی٬ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، هم در گفت و گویی با خبرگزاری ایلنا خواستار آن شد که «همه ملت و مسئولان باید پشت سر رهبر و به دنبال وحدت و همدلی باشند.»
وی یکی از «لوازم و عوامل وحدت و انسجام ملی» را فعالیت همه جریانهای سیاسی براساس قانون و «رهنمودهای» رهبر جمهوری اسلامی دانست.
بحث مجدد افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر جمهوری اسلامی و طرح «آشتی ملی» پس از درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی بار دیگر در دستور کار اصلاحطلبان قرار گرفته است.
محمد خاتمی نیز روز ۲۸ دی ابراز امیدواری کرده بود که «آشتی نسبی» به وجود آمده پس از درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی ادامه یافته و رهبر جمهوری اسلامی همه را «وارد عرصه جديدی از زندگی برای خدمت به مردم و اعتلای كشور» کند.
او همچنین اظهار امیدواری کرده است که «آشتی نسبی که از اثرات درگذشت آیتالله هاشمی شکل گرفته با محوریت مقام معظم رهبری تداوم داشته باشد.»
بعد از این سخنان، محمد هاشمی٬ برادر اکبر هاشمی رفسنجانی، از «تلاش و قصد اصلاحطلبان برای ارتباط مستقیم و مستقل با رهبر جمهوری اسلامی» خبر داد.
محمدرضا تابش٬ عضو شورای عالی اصلاحطلبان، هم از «ضرورت افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر» سخن گفته و افزوده است: «باید تلاش کنیم که این ارتباط نزدیک اتفاق بیفتد.»
به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید در مجلس، روز پنجشنبه ۲۱ بهمن، در دیدار با حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، گفت که «در شرایط حساس کنونی و وضعیت ویژه منطقه هیچ راهی جز وحدت در داخل خانواده انقلاب نداریم.»
او تاکید کرد که جمهوری اسلامی برای «ایفای نقش موثر در کاهش تنشها» در منطقه،«نیازمند همبستگی در داخل کشور» است.
رئیس فراکسیون امید مجلس با اعلام اینکه این فراکسیون از ابتدای کار مجلس دهم، با تشکیل کارگروهی، موضوع «گفت و گوی ملی» را در داخل مجلس دنبال می کرده است، افزود که فراکسیون موضوع «به صورت جدی» در سطح ملی دنبال خواهد کرد.
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، نیز در سخنرانی خود در راهپیمایی ۲۲ بهمن در تهران گفت که «با پیروی از مقام معظم رهبری در پی اجماع، آشتی و انسجام ملی هستیم.»
علی افشاری تحلیلگر سیاسی مقیم آمریکا پیشتر به رادیو فردا گفته بود «فراخوانی که آقای خاتمی در مورد راهپیمایی بیست و دو بهمن در پوشش آشتی ملی داده عملا بیعت با رهبری است و ظرفیتی برای آشتی ملی ندارد بلکه رافعه تهدیدهای خارجی هم نیست.»
وی افزود «آشتی ملی از طریق تحمیل اراده مردم به قدرت خودکامه حاصل می شود و نه با خواهش...حکومت باید گام اول را بردارد و به سیاست های ظالمانه خودش خاتمه دهد.»
پیشتر حسین میردامادی، دایی آیتالله علی خامنهای، در نامهای انتقادی از عملکرد و سیاستهای او، از خواهرزاده اش خواسته بود «تا دیرتر از این نشده و دوران شما پایان نیافته و شیرازه امور به کل از هم نپاشیده و ملک و ملت از دست نرفته، مشی خود را تغییر دهید» و «ناهنجاریها را جبران کنید.»
واکنش اصول گرایان
اصلاحطلبان در شرایطی بحث «آشتی ملی» و ضرورت افزایش رابطه با رهبر جمهوری اسلامی را دنبال میکنند که محافظهکاران و گروهی از حامیان آیت الله خامنهای٬ شرایطی را برای تحقق این دو خواسته اصلاحطلبان مطرح میکنند.
از جمله به گزارش خبرگزاری ایلنا، آیت الله صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، در حاشیه راهپیمایی روز ۲۲ بهمن اعلام کرد که «آشتی ملی زمانی معنا دارد که در اصول اساسی اختلاف داشته باشیم که نداریم.»
همچنین محمدنبی حبیبی٬ دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، طرح موضوع «آشتی ملی» را «آب در هاون کوبیدن» دانسته و گفته است: آنچه تحت عنوان آشتی ملی مطرح میشود این است که چهره یک «فتنهگر» و «محارب» را تبدیل به یک «مصلح طلبکار» کنند.
وی افزوده است: «اگر کسی با نظام و مردم قهر است بیاید آشتی کند. البته باید از مردم و نظام عذرخواهی کنند و بگویند بر اساس چه منطق سیاسی با مردم و رأی مردم {در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸} قهر کردهاند.»
حمیدرضا ترقی٬ عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، هم گفته که «هدف کسانی که آشتی ملی را مطرح میکنند این است که واسطه بازگشت ساختارشکنان به قدرت شوند.»
او این پرسش را مطرح کرده است که «چرا کسانی که طرح آشتی ملی را مطرح میکنند به فکر توبه از کارهای گذشته خود نیستند؟ اول باید توبه کنند بعد به فکر بازگشت به دامن انقلاب باشند.»
همچنین روحالله حسینیان٬ رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، گفته که «منظور اصلاحطلبان از طرح آشتی ملی، آزادی سران فتنه است.»
رهبر جمهوری اسلامی و گروهی از هوادارانش از میرحسین موسوی و مهدی کروبی به عنوان «سران فتنه» سال ۱۳۸۸ نام میبرند.
موسوی٬ کروبی و زهرا رهنورد از ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۸۹ و در پی ادامه اعتراضها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در حصر خانگی قرار دارند و تلاشها برای رفع حصر آنها تاکنون بینتیجه مانده است.
در همین حال، حسین شریعتمداری٬ مدیر مسئول روزنامه کیهان، روز یکشنبه ۲۴ بهمن در یادداشتی، طرح «آشتی ملی» را «اصرار عدهای برای به فراموشی سپردن جنایات بزرگی که مرتکب شدهاند و تلاش برای ورود دوباره به ساختار نظام» ارزیابی کرد.
او نوشت: «پیشنهاد آشتی ملی از سوی کسانی مطرح میشود که برخی از آنان در جریان فتنه ۸۸ آشکارا نقش پادوهای مثلث آمریکا، اسرائیل و انگلیس را برعهده گرفته بودند.»
در این میان، روزنامه ایران روز دوشنبه در گزارشی اشاره کرد که همه اصول گرایان با طرح موضوع آشتی ملی مخالف نیستند.
ایران به نقل از احمد کریمی اصفهانی، یکی از فعالان سیاسی اصول گرا، نوشت: «آشتی ملی خوب است و در شرایط فعلی کشور طرح این بحث بسیار هوشمندانه است. چراکه الان در شرایطی که رئیس جمهوری جدید امریکا، به نظر میرسد بنای تعامل ندارد و سخنرانیهای شدیدی علیه ایران میکند، اگر در داخل کشور وحدت نباشد و دولت پشتوانه نداشته باشد، قطعاً این تهدیدها سختتر و عرصه عملی برای اجرا پیدا میکند.»
دبیر کل جامعه اسلامی اصناف و بازار افزود:«اصول گرایان از گفت و گو خوشحال میشوند و مشکلی در این زمینه ندارند و هر زمان که اصلاحطلبان اعلام آمادگی کنند، پای گفتوگو خواهند نشست.»
در این ارتباط، عباس سلیمی نمین، یکی از چهره های سیاسی اصول گرا، به روزنامه الکترونیکی «امید ایرانیان» گفت: «اینکه ما بتوانیم به برخی مسائل پیش آمده بعد از انتخابات سال ۸۸ بنگریم و به آن خاتمه دهیم، کار سختی نیست. تصور نمیکنم که درک این مسأله به گونهای دشوار باشد که ما نتوانیم این راه درست را در این زمینه بپیماییم. یا مثلاً حل موضوع حصر که خواسته برخی است، از پیش درآمدهای آشتی ملی است که هر کدام پیش نیاز مسأله دیگر برای رسیدن به آشتی ملی است.»
او با اشاره به اینکه «برخی نیروهای عاقلتر جریان اصلاحطلب در مقام اصلاح عملکردهای خطای خود یا نیروهای منسوب به خودشان برآمدند» افزود:«از آن طرف اصول گرایان هم برخی نیروهای تندرو خودشان را کنار گذاشتند و این گام بزرگی است.»
این چهره سیاسی اصول گرا همچنین با اشاره به اینکه «اصول گرایان به سمت آشتی ملی میروند» از اصلاحطلبان خواست «از برخی اقدامات صورت گرفته، اعلام برائت کنند.»
اشاره عباس سلیمی نمین به اعتراض ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ و ریاست جمهوری دوباره محمود احمدی نژاد بود.
این در حالی بود که مصطفی تاج زاده، عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، گفته بود که «آشتی ملی» یعنی «پذیرش تکثر از موضع برابری و یکسانی نه اینکه یکی از دیگری عذرخواهی کند یا توبهنامه بنویسد.»
وی همچنین گفته بود:«اگر ما اهل چنین کارهایی بودیم در سالهای گذشته که در زندان بودیم به چنین روشهایی متمسک میشدیم که خودمان را نجات دهیم و بتوانیم سهمی از حکومت را به خود اختصاص دهیم.»