وزیر خارجه عربستان سعودی در مصاحبهای با روزنامه آلمانی «زوددویچه زایتونگ» میگوید کشورش حاضر است به سوریه نیروی نظامی بفرستد تا علیه گروه داعش مبارزه کرده و در عین حال «جلو کنترل مناطق آزادشده به وسیله ایران، نیروهای بشار اسد یا حزبالله را بگیرد».
عادل الجبیر در این مصاحبه که سوم اسفندماه منتشر شد در مورد همراهی در نبردهای زمینی، با نیروهای ویژه آمریکایی و شبهنظامیانی که در حال حاضر در نبرد با گروه موسوم به «حکومت اسلامی» و پیشروی به سوی رقه هستند، سخن گفتهاست.
به گفته وزیر خارجه عربستان، ایده اصلی این است که مناطق ِ در کنترل داعش را از کنترل این گروه درآورد و در عین حال «اجازه نداد که جای خالی آن توسط نیروهای وابسته به ایران، بشار اسد و یا حزبالله لبنان پر شود».
ایران از مهمترین حامیان بشار اسد است در حالی که عربستان سعودی از مخالفان اسد به شمار میرود و از شماری از شورشیان و شبهنظامیان در سوریه حمایت میکند.
ائتلافی به رهبری آمریکا نیز از شماری از شورشیان، بهویژه گروه موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» که عمدتا از شبهنظامیان کـرد «یپگ» تشکیل شده، حمایت میکند.
از سوی دیگر ترکیه، از متحدان عربستان و آمریکا، یپگ را گروهی تروریستی میداند و خواستار حمایت دولت تازه آمریکا از شبهنظامیان دیگری شده که در حال حاضر خود از حمایت آنکارا برخوردار هستند.
پیش از این وزیر خارجه عربستان در مورد آغاز به کار دولت دونالد ترامپ، در مورد اقدامات و عملکرد آن ابراز امیدواری کرده بود.
آقای ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود خواستار حضور مادی و نظامی بیشتر کشورهای عربِ پیرامون خلیج فارس، در نبردها علیه داعش شده بود.
او پس از پیروزی در انتخابات نیز خواستار تشکیل منطقه امن در شمال سوریه و مناطقی مانند یمن شد. بهتازگی در یکی از سخنرانیهای خود گفته است کشورهای عرب پیرامون خلیج فارس باید هزینه تشکیل مناطق امن را برعهده بگیرند.
طی روزهای گذشته و به ویژه در جریان نشست امنیتی مونیخ، مقامهای عربستان، ترکیه و اسرائیل، انتقادها و اعتراضهای شدیدی را علیه تهران مطرح کردهاند.
وزیر خارجه ترکیه ایران را به «فرقهگرایی» متهم کرد، وزیر خارجه عربستان، تهران را «بزرگترین حامی ترویسم» نامید و وزیر دفاع اسرائیل از آن به عنوان «چالش اصلی خاورمیانه» نام برد.
ایران در پاسخ ترکیه را «در سودای خام بازگشت به امپراطوری» و عربستان را محل «پیوندهای عقیدتی، آموزشی، مالی و اطلاعاتی تروریستها» توصیف کردهاست. تهران، کشور اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد و مقامهای ارشد آن، از جمله رهبر جمهوری اسلامی بارها آن را تهدید کردهاند.
مقامهای ایرانی به تازگی گفتوگوهایی را با برخی کشورهای عرب منطقه، کویت و عمان، انجام دادهاند. گفتوگوهایی که پس از دیدار وزیر خارجه کویت از تهران و رد و بدل شدن برخی پیامها میان طرفها، صورت گرفت.
وزارت خارجه ایران به تازگی گفته سفر اخیر حسن روحانی، رئیسجمهوری این کشور، به عمان و کویت «نشانه حسن نیت» و «بیانگر علاقهمندی به داشتن روابط مطلوب و متوازن» است.
عادل الجبیر در مصاحبهای که اخیرا با سرویس جهانی بیبیسی داشت گفته است که «جدیت ایران [در یافتن راهحل سیاسی در منطقه] با کلمات سنجیده نمیشود، بلکه در عمل است که سنجیده میشود».
پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، گفته بود مناقشههای منطقه راهحل نظامی ندارند و برای راه حل سیاسی نیز نباید هیچ بازیگری نادیده گرفته شود.
ایران تنها کشور منطقه است که با ایالات متحده هیچگونه رابطه دیپلماتیک و سیاسی ندارد، در حالیکه عمده کشورهای پیرامون آن نه تنها روابطی نزدیک با واشینگتن دارند، بلکه از متحدان آن نیز به شمار میروند.