دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، روز دوشنبه ۱۶ اسفند فرمان اجرایی جدیدی را امضاء کرد که بر اساس آن اتباع شش کشور عمدتا مسلمان به طور موقت از ورود به خاک ایالات متحده منع شدهاند.
فرمان اولیه وی که در ماه ژانویه امضاء شده بود از سوی دادگاهی در ایالت واشینگتن و سپس دادگاه تجدیدنظر در سانفرانسیسکو ملغی اعلام شد.
بر اساس فرمان جدید، ورود اتباع کشورهای ایران، سودان، لیبی، سوریه، سومالی و لیبی به خاک آمریکا به مدت ۹۰ روز ممنوع شده است.
اتباع این شش کشور که هم اکنون در خاک آمریکا هستند و ویزای معتبر دارند میتوانند همچنان در این کشور حضور داشته باشند. اتباع این کشورها که گرین کارت آمریکا دارند یا قبلا ویزا گرفتهاند نیز از ممنوعیت جدید مسثتنی شدهاند.
فرمان جدید رییسجمهوری آمریکا قرار است از ۲۶ اسفند اجرایی شود و پذیرش پناهجویان را نیز به مدت ۱۲۰ روز به حال تعلیق در آورده است.
در این فرمان با اشاره به ایران آمده است که ایران از سال ۱۹۸۴ به عنوان یکی از دولتهای حامی تروریسم معرفی شده و به حمایت از گروههای مختلف تروریستی نظیر حزبالله، حماس و گروههای تروریستی در عراق ادامه میدهد.
این فرمان میافزاید: ایران همچنین از القاعده حمایت کرده و به این گروه مجوز داده است تا پول و جنگجوهای خود را از طریق خاک خود به سوریه و جنوب آسیا بفرستد. ایران با ایالات متحده در زمینه مبارزه با تروریسم همکاری نمیکند.
مقامهای جمهوری اسلامی ایران همواره حمایت از تروریسم را رد کردهاند.
در همین حال، عراق که در فرمان اول اجرایی آقای ترامپ نام آن درج شده بود، در فرمان جدید مستثنی شده است.
وزارت خارجه عراق با انتشار بیانیهای حذف نام این کشور از فهرست هفت کشور مورد نظر قانون ممنوعیت موقت ورود به خاک آمریکا را «قدمی مهم در مسیری درست، برای اتحاد استراتژیک بین بغداد و واشنگتن» خواند.
چهار مقام آمریکایی پیشتر به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بودند که تصمیم خارج کردن نام عراق از این فهرست در پی «فشار وزارت دفاع و وزارت خارجه آمریکا بر کاخ سفید» صورت گرفته و استدلال این دو وزارتخانه این است که عراق در مبارزه علیه گروه حکومت اسلامی (داعش) نقشی کلیدی ایفا میکند.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، پس از امضای این فرمان به خبرنگاران گفت که ممنوعیت اعلام شده از سوی رییسجمهوری «یک اقدام حیاتی برای تقویت امنیت ماست».
وی اظهار داشت: «با این فرمان، رییسجمهور ترامپ از اختیارات قانونیاش برای ایجاد امنیت استفاده کرده است».
وی با اشاره عراق و مستثنی شدن آن از فرمان ممنوعیت ورود، گفت که «عراق یکی از متحدان مهم در نبرد برای شکست گروه حکومت اسلامی است، با سربازان شجاعی که در کنار مردان و زنان نظامی آمریکایی میجنگند».
دونالد ترامپ فرمان پیشین خود را هشتم بهمنماه صادر و تأکید کرد که اجرای سریع و بدون فوت وقت این فرمان برای «حفاظت از ملت آمریکا در برابر ورود تروریستهای خارجی» الزامی است.
اندکی پس از صدور این فرمان مخالفتهای گستردهای علیه آن شکل گرفت و شماری از دادگاههای فدرال در مناطق مختلف از ایالات متحده احکامی در مقابل آن صادر کردند.
مراسم «کم اهمیت»
خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به حضور جان کلی، وزیر امنیت داخلی، رکس تیلرسون وزیر خارجه و جف سشنز دادستان کل برای رونمایی از فرمان جدید دونالد ترامپ، نوشته است: این مراسم در مقایسه با امضای اولین فرمان اجرایی دونالد ترامپ در زمینه مهاجرت که بسیار باشکوه و پر سرو صدا و در سالن قهرمانان پنتاگون برگزار شد، بسیار کم اهميتتر بود.
حتی سخنگوی کاخ سفید نیز برای کنفرانس خبری در برابر دوربین ظاهر نشد و به این گمانه زنیها دامن زد که گویا رییسجمهوری سعی میکند از موضوع مهاجرت که یکی از موضوعات مهم کارزار انتخاباتیاش بود فاصله بگیرد.
در عین حال فرمان مهاجرتی جدید به احتمال فراوان تحتالشعاع جنجال تازهای قرار خواهد گرفت که به خاطر ادعای دونالد ترامپ در مورد شنود مکالمات تلفنیاش به دستور باراک اوباما به پا شده است.
مقامات وزارت دادگستری و وزارت امنیت ملی روز دوشنبه در تماس تلفنی به خبرنگاران گفتند برای بررسی و عملی کردن اقدامات لازم جهت کنترل بهتر مسافران و پناهجویانی که به کشور وارد میشوند اجرای این ممنوعیت ضروری است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از قول مقامات آمریکایی مینویسد در حال حاضر ۳۰۰ نفر که تحت عنوان پناهجو وارد آمریکا شدهاند در رابطه با تحقیقات ضد تروریستی تحت بررسی هستند. آنها این موارد را به عنوان شواهدی در تایید فرمان مهاجرتی جدید ارائه میدهند ولی با وجود سوالهای مکرر خبرنگاران حاضر نیستند بگویند چند نفر از این افراد اهل شش کشور ممنوعه هستند و یا برای چه مدتی مقیم آمریکا بودهاند.
اطلاعات مکملی که دولت آمریکا قبل از انتشار فرمان جدید منتشر کرده است نشان میدهد که در تماس با دولت عراق در مورد «افزایش همکاری در زمینه کنترل سابقه افراد متقاضی ویزا و سفر به آمریکا» به توافقهای جدیدی رسیدهاند.
این نشان میدهد که با توجه به تجربه منفی صدور فرمان اولیه که واکنشهای منفی شدیدی داشت و حتی وزارتخانهها و ادارات دولتی آمریکا را به شدت تحت فشار قرار داد این بار تلاش شده که قبل از صدور فرمان رییسجمهوری، زمینههای اجرایی آن کمی بهتر فراهم شود.
مقامات دولت دونالد ترامپ میگویند با وجود تغییرات، هدف اصلی فرمان جدید همان است که در فرمان اولیه درج شده بود: جلوگیری از ورود افراد مظنون به فعالیتهای تروریستی به آمریکا در دورهای که نهادهای مسئول مشغول بازبینی سیستم کنترل و بررسی متقاضیان ویزا و پناهجویان از کشورهای معین هستند.