نقش سازمان ملل در خاورمیانه: از رسوائی نفت برای غذای عراق، تا فراخوان آتش بس در لبنان: بررسی جراید

در حالیکه باردیگر برخی از کشورهای اروپا با اصرار برقراری آتش بس در لبنان واعزام نیروی بین‌المللی حافظ صلح به لبنان کوشش دارند، پای یک سازمان ملل را باردیگر به بحران خاورمیانه باز کنند، یک مفسر سیاسی در روزنامه لس آنجلس تایمز با اشاره به سابقه سازمان ملل، فراخوان دادن نقش بیشتر به سازمان ملل در بحران خاورمیانه را رد می‌کند . از سوی دیگر محکومیت یک بازرگان کره جنوبی نزدیک به مقامات ارشد سازمان ملل، باردیگر یاد رسوائی نفت برای غذای عراق سازمان ملل را در اذهان زنده کرده است. بهنام ناطقی (رادیو فردا، نیویورک): روزنامه وال استریت جورنال در مقاله‌ای به قلم کلادیا روزت از بنیاد ملی دفاع از دمکراسی‌ها می‌نویسد در حالیکه سازمان ملل مشغول تدوین واکنش خود به بحران جدید در خاورمیانه است، آخرین برنامه بزرگ سازمان ملل در خاورمیانه، یعنی برنامه نفت برای غذای عراق سرانجام در یک دادگاه علنی به محکومیت یکی از دست‌اندرکاران انجامید. پنجشنبه گذشته بازرگان بین‌المللی کره‌ای تبار آقای تانگسون پارک Tongsun Park به جرم پولشوئی و اقدام غیرقانونی به عنوان عامل صدام حسین در آمریکا، محکوم شد. مقامات دادستانی گفتند آقای پارک از ارتباط تنگاتنگ خود با دستگاه رهبری سازمان ملل برای کمک به صدام حسین به منظور سوءاستفاده از برنامه نفت برای غذا استفاده کرد و برای این کار 2.5 میلیون دلار از صدام گرفت و وعده دریافت میلیون‌های بیشتر به او داده شده بود. برنامه نفت برای غذا که از سال 1996 تا 2003 به مورد اجرا گذاشته شد، وسیله‌ای بود برای کاستن از فشار تحریم‌های شدید جامعه بین‌المللی علیه حکومت صدام حسین که در اثر فساد و با تبانی مقامات ارشد سازمان ملل با استفاده از پوششی که این برنامه به وجود آورده بود، صدام حسین موفق شد میلیاردها دلار به صورت غیرقانونی بدست آورد. جالب اینجاست که آقای تنگستون پارک یکی از چهره‌های افتضاح بین‌المللی بود که تحت عنوان کوریا گیت در دهه 1970 افکار عمومی آمریکا را به خود مشغول کرده بود و با استفاده از مصونیت قضائی در آمریکا علیه سازمان امنیت کره جنوبی شهادت داد. آقای پارک به یک مقام کانادائی‌تبار سازمان ملل مربوط بود که معمار معاهده کیوتو و همچنین عامل ادغام برنامه نفت برای غذا در یک اداره زیر نظر کوفی عنان دانسته می‌شود. نویسنده یادآور می‌شود که برنامه نفت برای غذا که طی آن بین 10 میلیارد تا 17 میلیارد دلار کلاهبرداری شد، و قسمتی از آن برای ساختن قصرهای صدام و کمک به تروریست‌های فلسطینی به کار رفت، و اگر آمریکا به عراق حمله نکرده بود، ممکن بود هرگز از پرده برون نیافتد. اینک که از سوی محافل بین‌المللی بار دیگر سازمان ملل به مداخله فعال در خاورمیانه فراخوانده شده است، و زمزمه آتش بس تحت نظارت سازمان ملل در منازعه میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل برخاسته است، جونا گولدبرگ Jonah Goldberg در مقاله‌ای در روزنامه لس‌آنجلس تایمز اعتقاد به توانائی سازمان ملل را به یک تصور باطل تشبیه می‌کند و می‌نویسد اگر دین تریاک عوام است، سازمان ملل هم برای خواص و نخبگان حکم تریاک را پیدا کرده است و آن را داروی هر دردی می‌دانند. خانم گولدبرگ می‌نویسد پرستش سازمان ملل ناشی از ترکیبی از خیال خام و سیاست‌ واقعی‌گرایانه است. خیلی از این بین‌المللی گرایان، سازمان ملل را وزنه‌ای می‌بینند در برابر تک‌روی آمریکا و برتری یک قطبی؛ و آمریکا، بعد از شکست دادن اتحاد شوروی در جنگ سرد، با جهانی ناسپاس و حق‌ناشناس روبرو شده است که معتقد هستند باید برای توازن، چیزی در برابر تنها ابرقدرت جهان وجود داشته باشد. معاون کوفی عنان، آقای شاشی ترور Shashi Tharoor چند سال پیش نوشته بود قدرت آمریکا، نه ایدز، نسل‌کشی یا گرمایش کره زمین، مشکل اصلی در سیاست جهان است. جونا گولدبرگ، نویسنده لس‌آنجلس می‌افزاید حالا اگر سازمان ملل کارآمد بود، یک چیزی، اشکال کار در این است که سازمان ملل در کار اصلی خود که برقراری صلح و ثبات در جهان است، کارنامه ناموفقی دارد، و در اشاعه حقوق بشر هم که انتقادهای سازمان‌های بین‌المللی مثل عفو بین‌الملل ودیدبان حقوق بشر در باره عملکرد تشکل‌های مختلف سازمان ملل را شنیده‌ایم. نویسنده ضمن اشاره به کارنامه ناموفق سازمان ملل در پیشبرد صلح یا اشاعه حقوق بشر، پیشنهاد کوفی عنان و تونی بلر نخست وزیر بریتانیا برای برقراری آتش بس تحت نظارت سازمان ملل در لبنان را به باد انتقاد می‌گیرد و می‌نویسد پرچم سازمان ملل از سال 1978 در کنار پرچم حزب‌الله در جنوب لبنان مستقر است و همه به خاطر دارند که چگونه نیروی حافظ صلح سازمان ملل در سال 2000 وجود فیلمی که از ربوده شدن سه سرباز اسرائیلی توسط آدمربایان حزب‌الله گرفته بود، به مدت 8 ماه انکار می‌کرد و بعد هم از انتشار آن تحت این عنوان که به موضع بی‌طرفی آن لطمه می‌زند، امتناع ورزید. اما به گفته نویسنده لس آنجلس تایمز، بی‌طرفی سازمان ملل مدتها پیش از بین رفت، وقتی در سال 2002 کمیسریای عالی پناهندگان سازمان ملل اعلام کرد تروریسم فلسطینی علیه اسرائیل کاملا موجه است. وی می‌افزاید تعجبی ندارد که اسرائیل، نه شوروی، چین، یا کره شمالی، محکوم‌ترین کشور در تاریخ سازمان ملل است. از دیدگاه این نویسنده، اعلام آتش بس زودرس در لبنان مصیب‌بار خواهد بود زیرا حزب‌الله را از انهدام کامل نجات می‌بخشد، ولی سئوال جالب‌تر این است که چرا بعضی‌ها حتی قبل از اینکه سئوال معلوم شود، سازمان ملل را بهترین جواب می‌دانند؟