همزمان با اعلام دادستان عمومی و انقلاب تهران مبنی بر بازداشت چند متهم مرتبط با یک پرونده «جاسوسی در حوزه محیط زیست»، گزارش‌ها حاکی است که کاووس سیدامامی استاد دانشگاه و فعال محیط زیست، دو هفته پس از دستگیری در زندان درگذشته است.
به نوشته فرزند آقای سیدامامی در تماسی که مسئولان زندان به خانواده این استاد دانشگاه گرفته‌اند، گفته شده که او در زندان «خودکشی» کرده است.
روز شنبه ۲۱ بهمن عباس جعفری دولت‌آبادی اعلام کرد چند متهم بازداشت شده‌اند که به ادعای او، «در قالب اجرای پروژه‌های علمی و محیط زیستی نسبت به جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی کشور در حوزه‌های استراتژیک اقدام می‌کردند».
او به هویت و تعداد افراد بازداشت شده اشاره نکرده و تنها گفته که یک نهاد امنیتی آنها را شناسایی و دستگیر کرده است. دادستان تهران همچنین اشاره‌ای به مرگ یکی از بازداشت‌شدگان در زندان نکرده است.
در همین روز، رامین سید امامی پسر کاووس سیدامامی در صفحه توئیتر خود خبر داد که پدرش دو هفته پس از بازداشت، در زندان درگذشته است و مقام‌های زندان نیز علت آن را «خودکشی» اعلام کرده‌اند.
کاووس سیدامامی، دکترای جامعه شناسی و عضو هيئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سياسی دانشگاه امام صادق بود. او همزمان مدیرعامل مؤسسه «حیات وحش میراث پارسیان» بود.
پسر آقای سیدامامی در توئیت خود نوشته که پدرش روز چهارم بهمن بازداشت شد و «ناگهان از دادسرا مادرم، مریم ممبینی، را جمعه ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ احضار می‌کنند و خبر مرگ همسرش را به او می‌دهند. می‌گویند خودکشی کرده.... هنوز باور نمی‌کنم، نمی‌کنیم».
بر اساس اطلاعاتی که دانشگاه امام صادق از کاووس سیدامامی در سایت خود منتشر کرده است، این فعال محیط زیست در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل کرده و در سال ۱۳۷۰ دکترای خود را در رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه اورگان گرفته بود.
او در سال‌های گذشته علاوه بر تدریس در دانشگاه امام صادق، ۹ کتاب و ده‌ها مقاله در زمینه‌های مختلف منتشر کرده بود.
از سوی دیگر، روزنامه کیهان لندن در گزارشی که روز جمعه منتشر کرده است جزئیات بیشتری درباره هویت بازداشت‌شدگان داده است.
علاوه بر کاووس سیدامامی، دو تن دیگر از همکاران او در مؤسسه «حیات وحش» به نامهای هومن جوکار، مدیر پروژه یوز آسیایی، و مراد طاهباز، فعال محیط زیست و میراث فرهنگی، نیز بازداشت شده‌اند.
بر اساس گزارش کیهان لندن، آقای طاهباز «تابعیت ایرانی- آمریکایی دارد و لیسانس رشته فلسفه و هنرهای زیبا و فو‌ق‌لیسانس مدیریت کسب و کار را از آمریکا دریافت کرده است».
کیهان لندن، یکی دیگر از بازداشت‌شدگان را نیلوفر بیانی، همسر هومن جوکار و سرپرست فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی و مشاور سابق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد معرفی کرده است.
این روزنامه افزوده که «بازداشت‌شدگان اجازه ملاقات با اعضای خانواده خود را پیدا نکرده‌اند و از حق داشتن وکیل نیز بی‌بهره هستند. ضمن اینکه خانه اعضای هیئت امنای مؤسسه "حیات وحش میراث پارسیان" تفتیش و جستجو شده و وسایل ارتباطی و کامپیوتر آنها نیز ضبط شده است. همچنین خانه‌های نزدیکان و دوستان این فعالان محیط‌زیست نیز مورد تفتیش و بازرسی قرار گرفته است».
بازداشت این افراد پس از آن صورت گرفت که خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به سپاه پاسداران ۲۰ آبان امسال در گزارشی، از حضور مراد طاهباز در جلسه کمیته راهبردی یوز در سازمان حفاظت محیط زیست کشور انتقاد کرده و او را «تاجر بین‌المللی» معرفی کرد که «علاوه بر ساخت‌وساز در کشورهای آمریکا و رژیم صهیونیستی، مدیریت و توسعه قمارخانه‌‌های آمریکا را هم در کارنامه فعالیت خود دارد».
جمهوری اسلامی ایران هر از چند گاهی از بازداشت افرادی به اتهام جاسوسی برای کشورهای خارجی بویژه آمریکا و اسرائیل خبر می‌دهد.
یکی از جنجالی‌ترین این پرونده‌ها طی ماه‌های گذشته، مورد احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی مقیم سوئد، بوده است که از پنجم اردیبهشت پارسال به اتهام «جاسوسی» و «همکاری با دولت متخاصم» در زندان به‌سر می‌برد.
آقای جلالی از سوی قوه قضائیه ایران به اعدام محکوم شده و اخیراً دیوان عالی کشور درخواست تجدیدنظر در حکم او را رد کرده است.
دادستان تهران روز هشتم بهمن امسال هم خبر داده بود که یک متهم به جاسوسی به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
آقای دولت‌آبادی بدون اشاره به هویت این فرد گفته بود که او «در بخش صنعت برق... از طریق ایجاد ارتباط با سیستم اطلاعاتی بیگانه و برقراری حداقل ۱۴ ملاقات با افسران اطلاعاتی موساد، بسیاری از اطلاعات مربوط به صنعت برق و هسته‌ای کشور را در قبال دریافت ۱۴۰ هزار یورو در اختیار آنان گذاشته» بود.
گزارش مربوط به درگذشت یکی از فعالان محیط زیست، تنها دو هفته پس از بازداشت، در حالی است که اخیراً پس از بازداشت صدها تن در جریان اعتراض‌های سراسری دی‌ماه امسال، گزارش‌هایی در مورد جان باختن برخی بازداشت‌شدگان در بازداشتگاه‌ها منتشر شد و حتی برخی نمایندگان مجلس در مورد احتمال وقوع «کهریزک دوم» هشدار دادند.
در حالی که منابع حقوق بشری تعداد این افراد را بین سه تا پنج تن اعلام می‌کنند، مقام‌های قضایی تنها درگذشت دو تن از بازداشت‌شدگان را تأیید کرده و دلیل آن را «خودکشی» اعلام کرده‌اند.
در جریان بازدید اخیر گروهی از نمایندگان مجلس از زندان اوین اعلام شد که فیلمی از «خودکشی سینا قنبری» برای آنها پخش شده و بعدتر یک نماینده مجلس خبر داد که رئیس پزشکی قانونی، گزارش‌ها درباره «خودکشی» دو تن از معترضان در زندان را تأیید کرده است.
پیشتر ۴۰ نماینده مجلس ایران در نامهای به رئیس قوه مقننه خواستار تشکیل هیئتی مستقل برای بررسی علل مرگ برخی از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های سراسری اخیر شده‌اند، گرچه هنوز تصمیمی در این زمینه اعلام نشده است.
عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای ضمن آنکه خواستار انجام تحقیقات فوری در این زمینه شده بود، تأکید کرده بود که مقام‌های جمهوری اسلامی باید با پیش‌بینی «تمام اقدامات لازم» مراقب جان بازداشت‌شدگان باشند.
در سال‌های گذشته گزارش‌های دیگری هم از مرگ يا کشته شدن بازداشت‌شدگان در زندان‌های ایران منتشر شده که در اين زمينه می‌توان به درگذشت افرادی چون ستار بهشتی، هدی صابر، محسن روح‌الامينی، محمد کامرانی، امير جوادی‌فر، رامين آقازاده قهرمانی، زهرا کاظمی، زهرا بنی‌يعقوب، اکبر محمدی و اميدرضا ميرصيافی اشاره کرد.
