جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا گفت کشورش از لبنان، در مقابل «آشوب آفرینی» ایران و سوریه حمایت می کند.
آقای بوش که در هاوایی سخن می گفت، خواستار یک تحقیق همه جانبه برای یافتن عاملان ترور پی یر جمیل، وزير صنايع لبنان شد.
مراسم تدفین پی یر جمیل، روز پنج شنبه با شرکت هزاران نفر برگزار می شود. در پی ترور پی ير جميل، مراسم مربوط به جشن های روز استقلال لبنان لغو و سه روز عزای عمومی در اين کشور اعلام شده است.
پی ير جميل، عصر روز سه شنبه، ۲۱ نوامبر در يک محله مسيحی نشين بيروت به ضرب گلوله مردان مسلح کشته شد.
وی پسر امين جميل، رييس جمهوری پيشين لبنان، رييس حزب كتايب (فالانژ)، منتقد صريح سوريه و از حاميان هيئت حقيقت ياب سازمان ملل متحد درزمينه ترور رفيق حريری، نخست وزير پيشنين لبنان بود.
آقای جميل ششمين چهره سياسی لبنان است که طی دو سال گذشته ترور شده اند.
واکنش های جهانی
ترور پی ير جميل، از سوی رهبران دولت لبنان و ديگر کشورها از جمله سوريه و ايران محکوم شده است.
شورای امنيت سازمان ملل متحد نيز اين ترور را محکوم کرده است.
پاپ بنديکت شانزدهم، رهبر کاتوليک های جهان، روز چهارشنبه ۲۲ نوامبر، اين ترور را حمله ای وحشيانه خواند و به مردم لبنان هشدار داد مراقب به گفته او «نيروهای سياهی که در تلاش برای نابودی لبنان هستند » باشند.
جان بولتون، سفير آمريکا در سازمان ملل متحد روزسه شنبه سوريه را متهم به دست داشتن در اين ترور نکرد ،اما گفت دمشق از مظنونان کليدی اين جريان است.
وی گفت:« بايد تمامی حقايق را روشن کنيم، اما می توان به اين الگو که در لبنان چه کسی ترور می شود نگاهی انداخت.»
سوريه، مسئول ترور؟
وليد جنبلاط رهبر دروزی های لبنان، روز چهارشنبه سوريه را مسئول ترور پی ير جميل دانست و گفت انتظار ترورهای بيشتری وجود دارد.
وی در يک کنفرانس خبری گفت:«متاسفانه ما بايد انتظار ترورهای بيشتری را در ميان وزيران و نمايندگان پارلمان داشته باشيم.»
آقای جنبلاط افزود:« به نظر می رسد رژيم سوريه به ترورها ادامه می دهد. من انتظار ترورهای بيشتری دارم.»
وليد جنبلاط گفت سوريه تلاش می کند دادگاه بين المللی برای محاکمه مظنونان ترور رفيق حريری را منحرف کند.
رهبر دروزی های لبنان خطاب به بشار اسد، رييس جمهوری سوريه گفت:« بگذاريد رهبر دمشق بداند هر تعدادی آدم بکشد، هر ترور يا هر تلاشی برای انجام ترور، ميخی بر تابوت رژيم سوريه است.»
ديويد شنکر، کارشناس روابط جهان عرب دربخش خاورميانه موسسه واشينگتن درباره وضعيت سياسی آسيب پذير فعلی در لبنان به راديو اروپای آزاد، راديوآزادی گفت:« اين ترور نشان می دهد که جنبش دموکراسی خواه و ضد سوريه در لبنان، با مشکل روبه روست. قانون اساسی لبنان طوری است که کابينه ی اين کشور مجبور به استعفا شده و با نبود يک سوم وزيران کابينه نخست وزير جديدی بايد انتخاب شود.»
وی گفت:«هفته گذشته، شش وزير طرفدار سوريه استعفا کردند وبا ترور پی ير جميل، اکنون۷ تن از مجموع وزيران کابينه کاسته شده و تا رسيدن به عدد جادويی ۸ چيزی نمانده و اگر اين تعداد به ۸ برسد دولت، طبق قانون، سقوط می کند.»
اين کارشناس مسايل خاورميانه معتقد است اين تعداد به زودی به ۸ خواهد رسيد.
آقای شنکر افزود:« به نظر من ترور اخير نشان می دهد که اين يک تاکتيک است. به نظر من اين مساله کاملا به نفع سوريه است. تمام مساله مربوط به تلاش بين المللی برای محاکمه و مجازات قاتلان رفيق حريری است.»
وی گفت:« سوريه متوجه شد که کار هيئت تحقيق سازمان ملل بسيار جامع وکامل بوده و با صرف پول و تکنيک های بسيار پيشرفته از قبيل تست دی ان ای انجام می شود. پس تصميم گرفتند به هر قيمتی اين تجسس بين المللی را متوقف کنند.»
ترور پی ير جميل همزمان با گرم شدن روابط سياسی عراق و سوريه رخ داد. اين دو کشور روز سه شنبه همزمان با سفر وزير امور خارجه سوريه به عراق اعلام کردند که روابط سياسی خود را از سرگرفته اند.
ديويد شنکر معتقد است آنچه که سوريه انجام می دهد آشکارا يک تاکتيک دفاعی است. وی گفت:« اين قتل يکی از رشته ترورهای انجام شده در لبنان از سال ۲۰۰۴ به اين سو است. آنچه که سوريه می کند اين است که به بغداد می رود و به عراقی ها می گويد ما حال می خواهيم همکاری کنيم. می خواهيم به شما کمک کنيم. ما مشتاق گفت و گو و مذاکره و توافق با آمريکا درباره مساله عراقيم.»
وی افزود:« سوريه می خواهد يک تصوير بسيار مثبت از خود ارايه کند تا تمامی فشارها و سوء ظن ها نسبت به سوريه درباره اين ترور و تحقيقات بين المللی درباره ترور رفيق حريری را خنثی کند.»
به سود اسراييل يا سوريه؟
در حالی که بسياری از دولتمردان و کارشناسان چه در داخل و چه در خارج از لبنان انگشت اتهام را به سوی سوريه نشانه گرفته اند، برخی ديگر معتقدند هنوز برای اظهار نظر قطعی در اين باره زود است.
ماشاءالله شمس الواعظين روزنامه نگار در تهران می گويد دو کشور از وضع موجود سود می برند: اسراييل و سوريه.
آقای شمس الواعظين در گفت و گو با راديو فردا گفت:« سوريه به دليل جلوگيری از برگزاری دادگاه بين المللی مربوط به تحقيق در زمينه ترور رفيق حريری می تواند از اين ترور منتفع شود.»
وی افزود:« اسراييل نيز به خاطر جبران ناکامی های اخيرش در جنگ عليه لبنان، ايجاد شکاف در درون حوزه سياسی لبنان برای نا امن کردن اين کشور، وادار کردن دولت لبنان به برقراری صلح با اسراييل ودرنتيجه خلع سلاح حزب الله و طرد آنان از جنوب لبنان می تواند از اين ترور سود ببرد.»
آقای شمس الواعظين گفت:« فرضيه ديگر آن است که عوامل داخلی در رقابت با يکديگر به معادله حذف فيزيکی يکديگر دست يافته اند. اما اين فرضيه هيچ دليلی برای اتکا ندارد تا بتوان گفت رقيبان سياسی برای حذف يکديگر به ميدان آمده اند.»
از سوی ديگر، روزنامه البعث متعلق به حزب حاکم سوريه در شماره روز چهارشنبه خود، اکثريت ضد سوری پارلمان لبنان را عامل اين ترور دانست.
اين روزنامه نوشت:« اکثريت منزوی پارلمان لبنان بيشترين منفعت را از اين جنايت می برد، همان طور که ترور روز سه شنبه وجهه سياسی آنان را تقويت کرده است.»
به نوشته اين روزنامه، «عامل اين ترور قصد داشت با اين قتل مانع پاسخ مثبت مردم به فراخوان حزب الله شود و به اين ترتيب، سقوط حتمی دولتی که مشروعيت خود را از دست داده به تاخير اندازد.»
دبير کل حزب الله لبنان، روز يکشنبه ۱۹ نوامبر، از هوادارانش خواسته بود برای برگزاری يک تظاهرات گسترده اما مسالمت آميز عليه دولت فواد سينيوره، که وی آن را دولتی آمريکايی خواند، آماده باشند.
