آیتالله علی خامنهای تهدید اخیر حسن روحانی را که گفته بود اگر نفت ایران صادر نشود «معنی ندارد» نفت هیچ کشوری در منطقه صادر شود، «سخنانی حاکی از سیاست و رویکرد نظام» خواند و وظیفه وزارت خارجه ایران را «پیگیری جدی اینگونه مواضع رئیس جمهور» دانست.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، حدود سه هفته پیش در نخستین روز سفر اروپاییاش با اشاره به تلاش آمریکا برای جلوگیری از صادرات نفت ایران گفته بود: «معنی این حرف را نمیفهمند؛ چرا که اصلاً معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود، و آن وقت نفت منطقه صادر شود».
آیتالله خامنهای روز شنبه ۳۰ تیر در دیدار با سفیران و دیپلماتهای وزارت خارجه جمهوری اسلامی با تمجید از این تهدید، آن را «سخنانی مهم و حاکی از سیاست و رویکرد نظام» خواند.
در هفتههای اخیر ابتدا رئیس و یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفتند که منظور حسن روحانی «بستن تنگه هرمز» نبوده است.
با این حال چندین مقام سپاه پاسداران با تمجید از این گفتهها، تهدید به بستن تنگه هرمز را تکرار کردند.
از جمله محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه، گفت: «در شرایط محتمل ... میتوان به دشمنان فهماند که استفاده از تنگه هرمز برای همه یا برای هیچکس چه معنا و مفهومی میتواند داشته باشد».
قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، نیز در نامهای خطاب به حسن روحانی نوشت که اظهارات او «مایه مباهات و افتخار است».
اسماعیل کوثری، جانشین فرمانده «قرارگاه ثارالله» سپاه، نیز گفت که اگر «لازم باشد»، ایران تنگه هرمز را خواهد بست.
با این حال شماری از مدیران ارشد جمهوری اسلامی از تکرار تهدید به بستن تنگه هرمز انتقاد کردند و مطرح شدن آن را کاری هزینهزا خواندند.
در تازهترین مورد، حسین علایی، فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه و مدیرعامل فعلی شرکت هواپیمایی «آسمان»، به خبرگزاری ایرنا گفته است: «ایران توان بستن تنگه هرمز را دارد؛ البته آمریکا هم توان باز کردن آن را دارد؛ به همین دلیل باید هزینهها را محاسبه کرد».
مقامهای آمریکایی همواره گفتهاند در برابر اقدام احتمالی ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز واکنش نشان خواهند داد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، نیز چند روز پیش گفت: ایران «باید بداند که آمریکا متعهد به باز نگه داشتن راههای دریایی و ادامه جریان نفت برای همه جهان است».
تنگه هرمز یکی از راهبردیترین مسیرهای کشتیرانی در جهان است و حدود یکپنجم نفت مورد نیاز جهان، یعنی نزدیک به ۱۸.۵ میلیون بشکه نفت در روز، از آن عبور میکند.
به گفته حسین آرین، کارشناس نظامی، ایران در بدترین شرایط جنگ نفتکشها در خلیج فارس هم نتوانست تنگه هرمز را مسدود کند و صرفاً به عملیات ایذایی و ایجاد ناامنی در خطوط مواصلات دریایی بسنده کرد.
آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنان روز شنبه خود بار دیگر بر موضع مخالف با مذاکره با آمریکا تأکید کرده و گفت که «تصور حل مشکلات کشور با مذاکره یا رابطه با آمریکا» «خطایی واضح» است.