آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز دوشنبه هفتم آبان اعلام کرد در ماه دسامبر پس از ۱۸ سال از مقام رهبری حزب دمکرات مسیحی آلمان کنارهگیری میکند و در انتخابات صدراعظمی آلمان در سال ۲۰۲۱ نیز شرکت نخواهد کرد.
خانم مرکل از سال ۲۰۰۰ رهبر حزب دمکرات مسیحی و از سال ۲۰۰۵ صدراعظم آلمان بوده است.
این تصمیم که ممکن است آغاز دوران جدیدی از سیاست در آلمان و کل اروپا باشد تحت تاثیر کاهش آراء احزاب شریک در ائتلاف حاکم در انتخابات ایالتی ماههای اخیر اتخاذ شده است.
خانم مرکل در حال حاضر در صدر ائتلافی متشکل از حزب دمکرات مسیحی، اتحاد سوسیال مسیحی ایالت بایرن و حزب سوسیال دمکرات آلمان ریاست دولت را برعهده دارد. این دولت ائتلافی در ماه مارس و پس از شش ماه مذاکرات دشوار کار خود را آغاز کرد ولی اختلاف نظر در میان احزاب آن شدید است.
هنوز هم میزان محبوبیت صدراعظم ۶۴ ساله در حد بالایی است ولی همزمان با تضعیف اقتدارش به نظر میرسد که خانم مرکل قصد دارد یک دوره انتقال قدرت را به آرامی پیش ببرد. اکنون آنگلا مرکل روی تداوم کار دولت خود تا سال ۲۰۲۱ که کاملا قطعی نیست تمرکز خواهد کرد.
خانم مرکل در یک کنفرانس خبری در برلین گفت حزب دمکرات مسیحی را با «شور و تعهد» رهبری کرده است «ولی اکنون زمان آغاز یک فصل جدید فرا رسیده است».
روند انتقال قدرت در ماه دسامبر با کنارهگیری از رهبری حزب دمکرات مسیحی آغاز خواهد شد.
خانم مرکل افزود: «چهارمین دوره صدراعظمی آخرین دوره خواهد بود. من در انتخابات سال ۲۰۲۱ برای این مقام و یا عضویت در پارلمان آلمان شرکت نخواهم کرد و خاطرنشان میکنم که به دنبال هیچ مقام دیگری نخواهم بود».
از مدتها پیش حدس زده میشد که این آخرین دور صدراعظمی خانم مرکل خواهد بود ولی سخنان روز دوشنبه اولین اظهارنظر علنی او در این زمینه است.
خانم مرکل همواره تاکید کرده که صدراعظم در عین حال باید رهبر حزب باشد. ولی روز دوشنبه گفت با توجه به اینکه قصد ندارد برای یک دوره دیگر در انتخابات صدراعظمی شرکت کند تفکیک این دو مقام «قابل توجیه» است.
خانم مرکل افزود: «با این تصمیم من قصد دارم به تمرکز دولت روی وظایف اصلی خود که حکومت کردن است و مردم به درستی آن را طلب میکنند کمک کنم».
او گفت در عین حال حزب دمکرات مسیحی قادر خواهد بود «خود را برای دوره پس از کنارهگیری من آماده کند».
هلموت کهل که در دهه نود میلادی راهنمای خانم مرکل تلقی میشد در سال ۱۹۹۸ برای پنجمین دوره در انتخابات صدراعظمی آلمان شرکت کرد ولی پس از ۱۶ سال رهبری کشور در این انتخابات شکست خورد.
به فاصله کوتاهی پس از سخنان خانم مرکل دو سیاستمدار سرشناس خود را برای مقام رهبری حزب دمکرات مسیحی نامزد کردند.
آنگرت کرامپ - کارنبائر که چندی پیش از مقام ریاست یک دولت ایالتی استعفا داد و دبیرکل حزب شد یکی از متحدان نزدیک خانم مرکل و طرفدار سیاست میانهرو او تلقی میشود.
نامزد دیگر ینس اشپان وزیر بهداشت فعلی، سیاستمدار محافظهکار و بلندپروازی است که در زمینه مهاجرت مواضع تندی دارد و از منتقدان خانم مرکل و نامزد جناح راست تلقی میشود.
خانم مرکل گفت در انتخاب جانشین خود به عنوان رهبر حزب دمکرات مسیحی دخالت نخواهد کرد و افزود: «تجربه تاریخی نشان داده که چنین روشی غلط است و من در روند انتخاب جانشین خود دخالت نخواهم کرد».
خانم مرکل در ۱۸ سالی که رهبری حزب دمکرات مسیحی را بر عهده داشته آن را به جریان میانهرو و مرکزمدار تبدیل کرده است. در عین حال در سالهای بحران اقتصادی و مالی در اتحادیه اروپا توانست حمایت افکار عمومی کشور از برنامههای نجات ملی کشورهایی نظیر یونان را جلب کند.
یکی دیگر از دستاوردهای مهم خانم مرکل گشودن مرزهای آلمان به روی مهاجران در سالهای اخیر بود که اکثر آنها از سوریه گریخته بودند. ولی به مرور دولت آلمان مجبور شد سیاستهای سختگیرانهتری در این زمینه اتخاذ کند.
بحران مهاجرت اختلاف بین حزب دمکرات مسیحی و متحد تاریخی آن اتحاد سوسیال مسیحی بایرن را تشدید کرد و زمینه را برای افزایش محبوبیت و آرا حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان را فراهم کرد.