لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۲۰:۴۳

«زلزله سیاسی در اسرائیل» و راه‌های پیش روی دولت نتانیاهو


تنش سیاسی در اسرائیل پس از آن آغاز شد که آویگدور لیبرمن (نفر اول از راست) از حضور در دولت بنیامین نتانیاهو (نفر اول از چپ) استعفا کرد.
تنش سیاسی در اسرائیل پس از آن آغاز شد که آویگدور لیبرمن (نفر اول از راست) از حضور در دولت بنیامین نتانیاهو (نفر اول از چپ) استعفا کرد.

در حالی که رسانه‌های اسرائیل استعفای آویگدور لیبرمن از وزارت دفاع این کشور و خروج حزب او از هم‌پیمانی با دولت بنیامین نتانیاهو را «زلزله سیاسی» تعبیر کرده‌اند، تداوم دولت نتانیاهو یا انتخابات پارلمانی زودهنگام در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

تنش سیاسی که انسجام چهارمین دولت نتانیاهو را در آخرین سال عمر آن با بحرانی جدی روبه‌رو کرده است، از شامگاه سه‌شنبه و در پی برقراری آتش‌بس نانوشته‌ای بین اسرائیل و غزه با میانجی‌گری مصر آغاز شد.

این آتش‌بس غیررسمی پس از دو روز درگیری که از یک سو پانصد راکت از غزه به جنوب اسرائیل شلیک شد و از سوی دیگر، اسرائیل سنگین‌ترین حملات هوایی در چهار سال گذشته را علیه غزه عملی کرد به دست آمد.

درگیری‌های روزهای دوشنبه و سه‌شنبه بین ارتش اسرائیل و سازمان‌های مسلح فلسطینی ششمین درگیری از این نوع در سال جاری میلادی به شمار می‌رود و پس از آن آغاز شد که ارتش اسرائیل روز یکشنبه یک عملیات کماندویی ناموفق را در غزه و ظاهرا با هدف ربودن یا کشتن مروان عیسی، معاون شاخه نظامی حماس، به اجرا گذاشت.

پس از برقراری آتش‌بس نانوشته، آویگدور لیبرمن، رهبر حزب راستگرای «اسرائیل خانه ما» که در دو سال و نیم اخیر وزیر دفاع بود، روز پنج‌شنبه رسما استعفانامه‌اش را به دفتر نخست وزیری فرستاد.

آقای لیبرمن روز چهارشنبه با تأکید بر اینکه این نحوه آتش‌بس چیزی جز «تسلیم شدن در برابر ترور» نیست، مخالفت خود را با کمک مالی قطر به غزه، و تأمین مالی «سازمان‌های تروریستی» اعلام کرد.

سوفا لاندور، وزیرمهاجرت از حزب لیبرمن نیز از مقام خود استعفا کرده است.

به نوشته رسانه‌های اسرائیل، در حالی که نتانیاهو امیدوار بود با وجود کناره‌گیری حزب «اسرائیل خانه ما» بتواند دولتش را حفظ کند، موشه کاخلون، وزیر دارایی و رهبر حزب «کولانو» (همه ما) و ربای آریه درعی، وزیر کشور و رهبر حزب یهودیان مذهبی شرقی‌تبار «شاس»، نیز روز پنج‌شنبه از نتانیاهو خواستند که با برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت کند.

با این حال نفتالی بنت، رهبر حزب راستگرای «بیت یهودی» (خانه یهود) که با هشت کرسی پارلمانی هم‌پیمان دیگر دولت نتانیاهو است، از نخست وزیر اسرائیل خواست که پست وزارت دفاع را به او واگذار کند تا «اسرائیل دوباره در مسیر پیروزی قرار گیرد».

آقای بنت که در دولت کنونی وزیر آموزش و پرورش است، ضمن اشاره به اینکه امنیت اسرائیل برای او «بالاترین اهمیت» را دارد گفت اگر خواسته او برآورده نشود و او از دولت خارج شود، دولت از اکثریت خواهد افتاد و ساقط خواهد شد.

بنیامین نتانیاهو هنوز واکنشی صریح به این خواسته نشان نداده است؛ با این حال برخی از سران اوپوزیسیون اسرائیل با اشاره به «مواضع راستگرایانه افراطی» نفتالی بنت در کارنامه سیاسی‌اش، از خواسته او برای تصدی وزارت دفاع ابراز نگرانی کرده‌اند.

از جمله آوی گبایی، رهبر حزب کارگر، گفته است: اگر نتانیاهو وزارت دفاع را به نفتالی بنت بدهد، مانند آن است که جعبه کبریت را به دست یک بچه بازیگوش داده باشد.

رهبر حزب کارگر در عین حال دولت نتانیاهو را به خاطر «وارد کردن دلارهای نقد برای حماس» به بی کفایتی متهم کرد.

سایر سران اپوزیسیون، مانند زیپی لیونی، نیز از مدیریت نتانیاهو در بحران اخیر در برابر حماس شدیدا انتقاد کرده‌اند.

اپوزیسیون اسرائیل از سال ۲۰۰۹ مترصد فرصتی برای بازگشت به صحنه قدرت و شکست دادن نتانیاهو است اما آخرین نظرسنجی نیز نشان می‌دهد که بخت این احزاب در هر انتخابات بعدی نه تنها بلند نیست بلکه کاملا محتمل است که موقعیت آنها ضعیف‌تر از دوره کنونی شود.

تازه‌ترین نظرسنجی که پنج‌شنبه در رسانه‌های اسرائیل منتشر شد، نشان می‌دهد که در صورت موافقت نتانیاهو با برگزاری انتخابات زودهنگام، او برای پنجمین بار در کارنامه سیاسی‌اش، و برای چهارمین بار پیاپی، نخست وزیر خواهد شد؛ مگر آنکه پرونده اتهامات فساد علیه او، سرنوشت دیگری را برای این سیاستمدار و دولتمرد کارکشته اسرائیل رقم بزند.

نتانیاهو هفته گذشته، پیش از آنکه بحران غزه دولت او را به تلاطم بیندازد، با اشاره به اینکه آمادگی دارد از نخست وزیری کنار برود مدعی شده بود که در سپهر سیاسی اسرائیل هیچ سیاستمداری در قد و قواره او برای تصدی این پست وجود ندارد.

به هر روی تحلیلگران در رسانه‌های اسرائیل با اشاره به تلاطم سیاسی روزهای گذشته گفته‌اند بعید نیست که نتانیاهو پست وزارت دفاع را به نفتالی بنت واگذار کند تا حیات دولت کنونی‌اش تا سال آینده ادامه یابد.

اما از سوی دیگر، شماری از دستیاران نتانیاهو گفته‌اند خود او نیز آگاه است که واگذاری وزارت دفاع به نفتالی بنت، حزب لیکود را به عنوان حزبی که در تأمین امنیت درمانده، به تصویر خواهد کشید و این امر در انتخابات بعدی به زیان لیکود خواهد بود.

روزنامه جروزالم‌پست در شماره پنج‌شنبه‌اش نتایج یک نظرسنجی را در بین اسرائیلی‌ها بعد از استعفای لیبرمن منتشر کرد که نشان می‌دهد لیکود در انتخابات بعدی ۲۴ کرسی به دست می‌آورد؛ یعنی کمتر از نظرسنجی‌های ماه‌های گذشته.

نظرسنجی‌ها همچنین نشان می‌دهد که لیبرمن با اقدام خود در خروج از دولت کنونی، تنها ممکن است یک یا دو کرسی بیشتر به دست آورد؛ حزب او که در یک دوره پارلمانی ۱۸ کرسی داشت، در هشت سال اخیر بشدت ضعیف شد و حال تنها ۵ کرسی دارد.

وضعیت احزاب و تعداد کرسی‌های آنها در انتخابات بعدی، به دو تن بستگی دارد: ژنرال بنی گانتز، رئیس پیشین ستاد ارتش، که اگر یک حزب میانه‌رو تازه را تشکیل دهد ممکن است حداقل ۱۵ کرسی به دست آورد، و دیگری خانم اورلی لوی، یک سیاستمدار و دختر یک وزیر محبوب پیشین مراکشی‌تبار که اگر حزبی تازه تشکیل دهد، او نیز دست‌کم ۵ کرسی خواهد داشت؛ کرسی‌هایی که این دو حزب به دست آورند، به زیان همه احزاب قدیمی خواهد بود.

در این میان، هزاران تن از مردم جنوب اسرائیل که از زمان خروج دولت آریئل شارون از غزه از سال ۱۹۹۵ شهرهای محل زندگی شان آماج ده‌ها هزار راکت شلیک‌شده از غزه بوده، از بعد از آتش‌بس سه‌شنبه‌شب به تظاهرات پرداخته و خود را به تل‌آویو رسانده‌اند تا در این شهر بزرگ نیز تظاهرات کنند.

در همین حال سخنان زاخی هانگبی، وزیر ارشد حزب لیکود، نیز خبرساز شده است؛ او پنج‌شنبه در مصاحبه با رادیوی ارتش اسرائیل، بحران اخیر را مسئله‌ای «حاشیه‌ای» و تنها تهدیدی برای بخش‌های جنوبی نزدیک به غزه خوانده بود.

بنیامین نتانیاهو با صدور بیانیه‌ای از این سخنان وزیرش ابراز برائت کرد.

از سوی دیگر، سران سازمان‌های مسلح فلسطینی غزه نیز گفته‌اند «توازنی» که آنها با راکت‌اندازی‌هایشان در برابر ارتش اسرائیل ایجاد کردند، باعث کناره‌گیری لیبرمن شد.

در جریان دو روز درگیری بین اسرائیل و فلسطینیان غزه، ده‌ها تن از فلسطینی‌ها کشته و زخمی شدند و شماری از نقاط باریکه غزه، از جمله برخی ساختمان‌های رفیع، به طور صد درصد ویران شدند.

درگیری‌های هشت ماهه اخیر در مرز اسرائیل و نوار غزه تاکنون بیش از ۲۵۰ تن کشته و حدود ۲۰ هزار زخمی برجای گذاشته است.

XS
SM
MD
LG