وزیر انرژی قطر دوشنبه ۱۲ آذرماه در یک نشست رسانهای اعلام کرد که این کشور از اول ژانویه سال ۲۰۱۹ از اوپک خارج میشود.
سعد شریده الکعبی که همزمان مدیرعامل شرکت ملی نفت قطر نیز هست، دربارهٔ علت خروج از اوپک گفت که این کشور میخواهد بر روی حوزه گاز، همچنین افزایش تولید و صادرات گاز مایع (الانجی) از سطح کنونی سالانه ۷۷ میلیون تن به ۱۱۰ میلیون تن تمرکز کند.
صفحه توئیتر شرکت ملی نفت قطر نیز با انتشار گزیدههایی از سخنان آقای کعبی اعلام کرد که تمرکز و اولویت فعلی قطر تولید و صادرات گاز است.
قطر اولین کشوری بود که پس از تشکیل اوپک در سال ۱۹۶۰ توسط ایران، ونزوئلا، عربستان و عراق به عضویت این سازمان درآمد و اولین کشور خاورمیانهای است که آن را ترک میکند.
خروج قطر از اوپک در حالی اعلام میشود که وزیران نفت اعضای این سازمان به همراه کشورهای همپیمان به رهبری روسیه سه روز دیگر، ششم دسامبر، برای نشستی بسیار مهم آماده میشوند. در این نشست موضوع کاهش دوباره تولید نفت این کشورها برای بالا بردن قیمت نفت مذاکره خواهد شد.
عربستان از این کشورها خواستهاست که تولید خود را یک تا ۱٫۴ میلیون بشکه کاهش دهند و آخرین گزارشها حاکی است که روسیه نیز پیرامون این موضوع با عربستان موافق است.
تولید نفت قطر روزانه ۶۰۰ هزار بشکه است و سهمی ۲ درصدی در کل تولید نفت اوپک دارد. میزان تولید گاز و میعانات گازی قطر معادل ۴٫۸ میلیون بشکه نفت خام است و تولید نفت قطر در مقابل گاز بسیار اندک است؛ از اینرو خروج قطر از اوپک تأثیر چندانی بر برنامه کاهش تولید نفت خام این کشورها نخواهد داشت.
تحریمهای عربستان و همپیمانان عرب این کشور علیه قطر از سال گذشته، و همچنین تهدید دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، به تحریم اوپک بخاطر «انحصارگرایی در بازار نفت» میتواند از عوامل مؤثر بر تصمیم جدید قطر باشد.
در همین راستا، خبرگزاری بلومبرگ نیز گزارش دادهاست که از سال ۲۰۰۳ و سقوط صدام حسین، برخی از جمهوریخواهان آمریکا همواره تلاش کردهاند که عراق را مجاب به ترک اوپک کنند. اخیراً بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران نیز از تلاشهایی برای فروپاشی اوپک خبر داد.
وضعیت در پارس جنوبی
تقریباً کل تولید و صادرات گاز قطر از پارس جنوبی، میدان مشترک با ایران انجام میشود. میدان پارس جنوبی بزرگترین ذخیره گازی جهان است. بخش قطری این میدان «گنبد شمالی» نامیده میشود و دو سوم کل ذخایر میدان از بخش قطری پارس جنوبی است. این کشور ۱۰ سالی زودتر از ایران آغاز به برداشت از این میدان کرد و تاکنون تقریباً ۲٫۵ برابر ایران از پارس جنوبی گاز برداشت کردهاست.
قطر سال گذشته اعلام کرد که در نظر دارد تولید گاز از این میدان را افزایش دهد تا بتواند عنوان بزرگترین صادرکننده گاز مایع جهان را در سالهای آینده نیز حفظ کند.
این در حالی است که بعد از خروج آمریکا برجام، تنها قرارداد مهم خارجی ایران با شرکتهای غربی (توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با شرکت توتال فرانسه) لغو شد.
ایران طی سال گذشته، سرانجام توانست که سطح تولید خود را به قطر نزدیک کند، اما بنا به گفته مقامهای ایرانی و سازمانهای بینالمللی، پارس جنوبی تا ۵ سال آینده با افت فشار مواجه خواهد شد و احتمالاً سطح تولید ایران از پارس جنوبی ۴۰ درصد کاهش یابد.
شرکت توتال قرار بود نخستین سکوی ۲۰ هزار تنی با چندین کمپرسور را جهت حفظ سطح تولید فاز ۱۱ ساخته و نصب کند و برای فازهای دیگر پارس جنوبی نیز حدود ۱۰ سکوی مشابه نیاز بود تا حداقل جلو افت تولید گاز گرفته شود. نه ایران و نه شرکت «سیانپیسی» چین که یکی از سهمداران فاز ۱۱ پارس جنوبی است، دارای این فناوری هستند.