همزمان با ابراز نگرانی اتحادیه اروپا از تصمیم جدید ایران برای افزایش درصد غنیسازی، مقامات اسرائیل این اقدام را «کاری بسیار بسیار خطرناک» خواندند و جمهوری اسلامی را متهم کردند که به سمت تولید بمب اتم حرکت میکند.
ساعاتی پس از اعلام این تصمیم ایران، سخنگوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز با اشاره به اینکه «ما از اعلان جدید ایران بهشدت نگرانیم» گفت: «با سایر اعضای برجام برای رایزنی درباره گامهای بعدی ذیل برجام، از جمله کمیسیون مشترک، در تماسیم».
مقامهای جمهوری اسلامی روز یکشنبه، ۱۶ تیر، در نشستی خبری اعلام کردند که ایران از این پس به محدودیت غنیسازی تعیینشده در برجام پایبند نیست و با عبور از سقف غنیسازی ۳.۶۷ درصدی، میزان غلظت اورانیوم را «بر اساس نیاز» افزایش خواهد داد.
واکنشهای فرانسه، آلمان و بریتانیا
این تصمیم ایران با واکنشهایی جهانی روبهرو شده و از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، آن را محکوم کرده و اقدامی ناقض برجام خوانده است.
یک روز پیش از این اقدام جمهوری اسلامی، حسن روحانی و امانوئل مکرون، رؤسای جمهوری ایران و فرانسه، با یکدیگر تلفنی گفتوگو کرده بودند.
براساس گزارش دفتر ریاستجمهوری فرانسه دو طرف موافقت کردند تا ۲۴ تیر (۱۵ ژوئیه) برای یافتن شرایطی جهت آغاز گفتوگوها با هدف حفظ برجام تلاش کنند.
آقای روحانی در گفتوگوی تلفنی با رئیس جمهور فرانسه خواستار لغو همه تحریمها شده و گفته بود که این اقدام «میتواند آغازی برای یک حرکت بین ایران و ۱+۵ باشد».
گروه ۱+۵ شامل آمریکا نیز میشود و ایران پس از خروج آمریکا از برجام تنها با گروه ۱+۴ یعنی روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه به اضافه آلمان مذاکره کرده است.
وزارت خارجه آلمان نیز روز یکشنبه با انتشار بیانیهای نسبت به این تصمیم ایران ابراز «نگرانی شدید» کرد و نوشت که در این خصوص منتظر اطلاعات بیشتر از آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
این وزارتخانه از ایران خواست تا «تمامی فعالیتهای ناسازگار با تعهداتش [در برجام] را متوقف کرده و بازگرداند.» در این بیانیه آمده که آلمان برای تعیین گامهای بعدی «جهت پایبند نگه داشتن ایران به تعهداتش» در حال حاضر با طرفهای باقیمانده در برجام در حال رایزنی است.
روز یکشنبه یکی از سخنگویان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به دومین گام ایران برای کاهش تعهدات برجامیاش گفت که بازرسان این نهاد، به محض تأیید افزایش غلظت اورانیوم، گزارش خود را دربارهٔ اقدامات تهران ارائه خواهند کرد.
در همین روز یک سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا نیز گفت «در حالی که بریتانیا کاملاً به توافق [هستهای] متعهد میماند، ایران باید بیدرنگ تمامی فعالیتهای ناسازگار با تعهداتش را متوقف کرده و بازگرداند.»
واکنش اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز از تصمیم جدید ایران با عنوان «کاری بسیار بسیار خطرناک» نام برد و قدرتهای جهانی را به برقراری تحریمهای «فلجکننده» علیه ایران فرا خواند.
وی گفت: «مقالهای خواندم که در آن آمده بود افزایش سطح غنیسازی ایران یک گام کوچک است؛ این اشتباه است؛ جنگ جهانی دوم نیز زمانی شروع شد که آلمان نازی یک گام کوچک برداشت؛ (وقتی که) وارد منطقه راین شد؛ کسی چیزی نگفت و کاری نکرد؛ کار بعد (از سوی آلمان نازی) منضم کردن اتریش و ورود به منطقه نفوذ شورویها بود؛ (همه اینها با یک کار به ظاهر کوچک آغاز شد. بنا بر این، کار ایران) یک گام بسیار بسیار خطرناک است».
به گزارش وای.نت، آقای نتانیاهو سران بریتانیا، فرانسه و آلمان را خطاب قرار داد و گفت «شما این توافق را امضا کردید و گفتید که آن لحظهای که آنها (ایرانیها) این گام را بردارند (افزایش سطح غنیسازی بیش از ۳٫۶۷ درصد)، تحریمهای شدید در راه خواهد بود؛ حالا شما کجا هستید؟».
یووال اشتاینیتز، وزیر انرژی اسرائیل، نیز که سالها مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل بود، روز یکشنبه گفته است: «ایران با افزایش ملایم، محدودیت غنیسازی اورانیوم را شکسته اما همزمان وارد مسیر تولید بمب هستهای شدهاست».
وی تاکید کرده که این کار ایران «اخاذی سیاسی از ما، آمریکا و همه جهان» است.
وزیر انرژی اسرائیل در پاسخ به این پرسش وبسایت وای.نت که آیا در پی اقدام ایران در افزایش سطح غنیسازی اورانیوم وارد فاز تازهای شدهایم که مردم اسرائیل باید از بابت آن (احتمال بروز جنگ) نگران باشند؟ گفت «پاسخ، آری است».
اسرائیل در آغاز دهه هشتاد میلادی قرن بیستم کوره اتمی عصیراک عراق و سپس سایت هستهای دیرالزور در سوریه را در دهه اول قرن بیست و یکم، در حالی که هر دو کوره هنوز در مراحل اولیه ساخت بودند، نابود کرد.
سناتور جمهوریخواه لیندزی گراهام که هفته گذشته در اسرائیل بود، در مصاحبه با شبکه سیبیاس گفت از روز عبور ایران از سطح غنیسازی اورانیوم با غلظت بیش از حد تعیین شده در برجام، «خط قرمز» اسرائیل زیر پا گذاشته شده و با احتمال حمله اسرائیل به ایران روبرو هستیم.
در این میان، رسانههای آمریکا در روزهای گذشته از تحویل سری جدید جنگندههای اف-۲۲ و بمبافکنهای بی۲ به نیروی هوایی اسرائیل، افزون بر دهها جنگنده اف۳۵ که ورود آن به ارتش این کشور از دو سال پیش آغاز شده، خبر داده و آن را تقویت چشمگیر توان نظامی اسرائیل در یک رویارویی احتمالی با ایران دانستند.
همچنین به گزارش رسانههای بریتانیا، نیروی هوایی اسرائیل به تازگی تمرین مشترک دیگری را با نیروهای هوایی بریتانیا و آمریکا برای تقویت آمادگی خود برگزار کرد.
همزمان خبرگزاری فرانسه گزارش داده است در دیدار روز یکشنبه فیلیپ هامون، وزیر دارایی بریتانیا که به جده سفر کرده است، با ملک سلمان، پادشاه سعودی، دو طرف از جمله درباره «تهدیدهای ایران» گفتوگو کردهاند.
روند توقف تعهدات هستهای ایران ذیل برجام از ۱۸ اردیبهشت امسال آغاز شد و در نخستین گام، جمهوری اسلامی اعلام کرد که به سقف تعیینشده سیصد کیلوگرم برای میزان ذخایر اورانیوم غنیشدهاش پایبند نخواهد ماند.