چاقی، زمینه‌ساز بیماری‌ها و ناتوانی‌هاست. جمعیت زیادی در سراسر دنیا به انواع مختلفی از چاقی مبتلا هستند.
شاخص توده بدنی (Body Mass Index) یا BMI تا مدت‌ها، فاکتور تعیین‌کننده چاقی در بزرگسالان محسوب می‌شد. در بسیاری از کشورها همچنان چاقی افراد تنها از طریق محاسبه BMI به شکل تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر قد (به متر به توان ۲) تعیین می‌شود. ۱۹ تا ۲۵ محدوده طبیعی و بالای ۲۵ یا زیر ۱۹ به ترتیب دارای اضافه وزن یا لاغر طبقه‌بندی می‌شوند. بالاتر از ۲۹.۹ محدوده چاقی با درجات مختلف است.
اما نکته‌ای که مهم است تفاوت در ترکیب توده بدن است چرا که وزن ماهیچه و چربی ممکن است یکی باشد و یک فرد ورزشکار شاخص توده بدن مساوی یک فرد چاق داشته باشد. از این رو ترکیب بدن برای مشخص کردن چاقی لازم است. اندازه دور کمر اما شاخص تکمیلی است.
اندازه دور کمر
اندازه دور کمر، فاکتور سنجش سلامتی از طریق سنجش چربی دور کمر است. دور کمر بالاتر از ۱۰۲ سانتی‌متر در آقایان و ۸۸ سانتی‌متر در خانم‌ها با خطر بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت همراه است.
محققان دریافته‌اند که اندازه دور کمر یا (waist circumference) شاخص بهتری از شاخص توده بدنی یا (BMI) در اندازه‌گیری چاقی کودکان است تا جایی که پروفسور دیود مک کارتنی، استاد دانشگاه متروپلیتن لندن، جداول مخصوص به چاقی کودکان را بر اساس اندازه دور کمر طراحی کرده و امروزه از آن برای سنجش چاقی کودکان استفاده می‌شود.
افرادی که تجمع چربی در شکم دارند نسبت به افرادی که چربی در باسن آنها ذخیره می‌شود، بیشتر ممکن است بیمار شوند. دور کمر را درست بالای استخوان لگن، در حالی که ایستاده‌اید، متر روی پوست شما فشار و کشیدگی ایجاد نمی‌کند، متر حالت شل ندارد و نفس خود را بیرون داده‌اید، اندازه بگیرید.
خوردن استرسی عامل چاقی شکمی
چاقی شکمی یکی از انواع چاقی است که به خصوص در مردان عامل بیماری‌های قلب و عروق، سندروم متابولیک، مقاومت انسولینی و زمینه‌ساز دیابت نوع دوم است. چاقی شکمی در مردان بسیار خطرناک است و نه تنها چربی زیر پوستی بلکه چربی فراگیرنده ارگان‌های داخل شکمی را نیز شامل می‌شود.
برخی از تحقیقات، چاقی شکمی را تا حد زیادی مرتبط با خوردن به دلیل استرس (Stress Overeating) دانسته‌اند و برطرف کردن آن را منوط به کاهش استرس و درمان خوردن استرسی می‌دانند. مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار روی کاهش چاقی شکمی شامل کاهش استرس، حذف قند و شکر و غذاهای حاوی آن، افزایش مصرف منابع پروتئین و فیبر به عنوان راه حل درازمدت، کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها از جمله نان و برنج سفید، کاهش مصرف روغن و چربی‌ها و افزایش ورزش و تحرک بدنی است.
راهکاری سالم برای کاهش وزن
اگر قصد لاغر شدن و کاهش وزن دارید، باید از خرید مناسب شروع کنید. کنترل مصرف مواد غذایی و خوراکی‌ها، پس از خریده شدن مشکل است. زمانی که یخچال و کابینت‌های آشپزخانه شما پر از مواد غذایی نامناسب و پر کالری است، ناخودآگاه به وقت عصبانیت، استرس، صحبت کردن با تلفن، تماشای تلویزیون یا هر فعالیت دیگری که شما عادت به خوردن حین انجام آن دارید، مواد غذایی نامناسب را می‌خورید.
«رژیمی خرید کردن» خرید بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، مواد لبنی کم‌چرب، نان‌های سبوس‌دار، روغن‌های مفید، پاستای قهوه‌ای، حبوبات، ماهی و تخم مرغ را شامل می‌شود. خرید محصولات مشخص شده به عنوان «رژیمی» یا «کم‌چربی» چندان کارآمد نیست اما کمتر از معمول خرید کردن، حذف غذاهای آماده، تنقلات پرکالری، آب‌میوه‌های صنعتی، قند، شکر، مربا، نوشابه، انواع سس‌ها، نان تست و نان‌های سفید، روغن جامد و مارگارین می‌تواند به میزان زیادی، سبد غذایی شما را مناسب کاهش وزن کند.
