نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، دستور به انجام تحقیقات رسمی در پیوند با آغاز فرایند استیضاح رئیس‌جمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ، داده‌است. این دستور پس از انتشار گزارش‌ها در مورد مکالمات تلفنی آقای ترامپ و رئیس‌جمهوری اوکراین صادر شده‌است.
بحث‌های تازه درباره استیضاح آقای ترامپ پس از افشای اخباری درباره تماس تلفنی ترامپ و وولودیمیر زلنسکی، رئيس‌جمهوری اوکراین، اوج گرفته است.
دمکرات‌ها در کنگره ایالات متحده، دونالد ترامپ را متهم کرده‌اند که برای کسب اطلاعات زیان‌بار علیه جو بایدن، رئيس‌جمهوری اوکراین را تحت فشار قرار داده است.
جو بایدن، معاون باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، و از رقبای اصلی و پیشتاز حزب دمکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۲۰ است.
آقای ترامپ، خود هرچند پذیرفته که با همتای اوکراینی‌اش درباره آقای بایدن صحبت کرده ولی تاکید کرده که «کار اشتباهی نکرده است». او پیشتر فرد افشاگر مکالمات تلفنی را فردی با رویکردی «شدیدا حزبی» توصیف کرده بود.
دستور پلوسی، واکنش ترامپ
نانسی پلوسی روز دوم مهر ماه، در یک سخنرانی که از رسانه‌ها پخش شده گفته «رئیس‌جمهوری باید پاسخگو باشد. هیچ‌کسی فرای قانون نیست».
خانم پلوسی افزوده «بنا بر این، من امروز اعلام می‌کنم که مجلس نمایندگان روند تحقیقات رسمی برای استیضاح را آغاز می‌کند».
اندکی بعد دونالد ترامپ در چند پست در حساب کاربری خود در توئیتر به این سخنان واکنش نشان داد.
او آغاز تحقیقات مربوط به استیضاح را «مطلقا یک تصفیه حساب سیاسی» و «آزار و اذیت رئیس‌جمهوری» توصیف کرد.
خانم پلوسی به عدم ارائه شکایت‌نامه مامور اطلاعاتی در مورد وعده‌ها یا فشارهایی که آقای ترامپ بر آقای زلنسکی آورده اشاره کرده‌است.
او گفته این اقدام «نقض قانون اساسی» است.
پیش از این روزنامه واشینگتن‌پست گزارش داده بود که یک «مقام اطلاعاتی» آمریکا از اظهارات آقای ترامپ در جریان گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهوری اوکراین، نزد بازرس کل سازمان خود شکایت کرده است.
آقای ترامپ اما در حساب کاربری خود در توئیتر نوشته مایک پومپئو، وزیر خارجه، اجازه دولت اوکراین در ارتباط با انتشار متن گفت‌وگوی تلفنی را دریافت کرده‌است.
او خود نیز دستور داده متن گفت‌وگو از طبقه‌بندی سری خارج شود.
رئیس‌جمهوری آمریکا در انتقاد از دمکرات‌ها گفته «آنها هنوز حتی متن گفت‌وگوی تلفنی را ندیده‌اند».
نانسی پلوسی از سوی دیگر گفته گزارش‌ها در مورد فشارها بر رئیس‌جمهوری اوکراین برای تحقیقات در مورد خانواده بایدن «خیانت به امنیت ملی ما است».
در گزارشی در ۲۹ شهریور ماه در روزنامه واشینگتن‌پست به نقل از «مقام اطلاعاتی» گفته شده ترامپ از مقام‌های اوکراینی خواسته که اطلاعاتی درباره فعالیت‌های اقتصادی بایدن در اوکراین به او بدهند و در مقابل، ترامپ حمایت نظامی از این کشور را بیشتر خواهد کرد.
آقای ترامپ پیشتر تاکید کرده بود که از منظر او اقدامات جو بایدن «شرم‌آور» است. او آقای بایدن را متهم کرده که به حفظ موقعیت پسرش کمک کرده و باید درباره فعالیت مالی آنها تحقیق صورت گیرد.
آقای بایدن نیز با انتقاد شدید از رئیس‌جمهوری خواستار انتشار کامل فایل صوتی مذاکره ترامپ و زلنسکی شده بود.
روند استیضاح در کنگره ایالات متحده
استیضاح معمولا باید از طرف کمیته قضایی یا هیئت دیگری به صلاح‌دید مجلس نمایندگان مطرح شود.
پس از آن مجلس نمایندگان می‌تواند رسما تقاضای استیضاح کند.
تقاضای استیضاح باید به تایید نیمی از اعضای مجلس نمایندگان برسد تا رسمیت پیدا کند و به این ترتیب روند استیضاح آغاز می‌شود.
در این صورت مجلس نمایندگان، که در حال حاضر اکثریت آن در دست دموکرات‌هاست، به عنوان «مدعی‌العموم»، نقش «دادستان» را ایفا می‌کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا می‌تواند وکلای شخصی خودش را داشته باشد و از خود در کنگره دفاع می‌کند.
در این میان، مجلس سناست که نقش «قاضی» را ایفا می‌کند و قدرت نهایی و رای آخر را دارد.
اگر دو سوم کل سنا، در صورت آغاز و فرجام یافتن فرایند، رای به عدم کفایت رئیس‌جمهوری بدهد، در آن صورت ممکن است رای به برکناری او صادر شود.
در حال حاضر بیش از نیمی از سنا در اختیار جمهوری‌خواهان، هم‌حزبی‌های آقای ترامپ، است.
سابقه استیضاح در آمریکا
در صورتی که اقدام نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، به فرایند رسمی استیضاح دونالد ترامپ بیانجامد، سومین بار در تاریخ ایالات متحده است که چنین فرایندی شامل رئیس‌جمهوری آن کشور می‌شود.
پیشتر فرایند رسمی استیضاح شامل اندرو جانسون -۱۸۶۸- و بیل کلینتون -۱۹۹۸- شده بود، که هر دو از سوی سنا «تبرئه» شدند.
مجلس نمایندگان در سال ۱۹۷۴ فرایند استیضاح ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهوری وقت، را نیز صادر کرده بود.
اما آقای نیکسون پیش از آنکه فرایند آغاز شود، برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، از مقام ریاست‌جمهوری کناره گرفت.
