روزنامه بریتانیایی گاردین روز جمعه، پنجم مهرماه، در گزارشی به نقل از منابع خود خبر داد که اتحادیه اروپا در هفته جاری در مورد خروج خود از برجام به جمهوری اسلامی هشدار داده است.
گاردین روز جمعه نوشت که این خبر که هنوز هیچ مقام رسمی اعلامش نکرده در نیویورک «به طور خصوصی» به مقامات ایران داده شده است.
آن طور که در این گزارش آمده است، مقامات اروپایی در هفته‌ای که گذشت در نیویورک به مقامات جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که گامی دیگر از طرف ایران برای خروج از برجام این اتحادیه را «وادار به» کناره‌گیری از توافق اتمی خواهد کرد.
ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری، همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، در اعتراض به «کم‌کاری اروپا» در نجات برجام، سه بار اقدام به توقف برخی از تعهدات اتمی‌اش ذیل توافق هسته‌ای موسوم به برجام کرد.
سومین مرحله از این اقدام، موسوم به «گام سوم»، در نیمه دوم شهریورماه انجام شد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دو هفته پیش تأیید کرد که ایران اکنون سرگرم نصب سانتریفیوژهای پیشرفته است و با این کار تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته ایران برای غنی‌سازی اورانیوم «دو برابر» می‌شود.
موعد گام چهارم ایران نیمه آبان‌ماه آینده است.
حال گاردین می‌نویسد که اروپایی‌ها «در جلسه‌ای در روز چهارشنبه» گذشته به ایران هشدار داده‌اند اگر گام دیگری بردارد که «چشمگیر» باشد «مجبور» به خروج خواهند شد.
به نوشته این روزنامه، اروپایی‌ها همچنین تهدید کرده‌اند که در چنین حالتی به بند مکانیسم حل اختلاف در برجام معروف به «مکانیسم ماشه» رجوع خواهند کرد.
به نظر می‌رسد منظور از جلسه روز چهارشنبه جلسه فوق‌العاده‌ای باشد که وزیران خارجه ایران، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و نماینده وزارت خارجه بریتانیا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک داشتند.
پس از این جلسه، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در جمع خبرنگاران گفت که چالش‌ها برای حفظ برجام بیشتر شده، ولی اراده برای حفظ آن کماکان وجود دارد.
خانم موگرینی در نشست خبری خود با «برگشت‌پذیر» خواندن اقدامات ایران، بار دیگر از تهران خواست که به اجرای کامل برجام بازگردد.
کمتر از دو هفته پیش نیز اتحادیه اروپا به همراه سه کشور اروپایی عضو برجام در بیانیه‌ای مشترک نسبت به خطر فروپاشی بیشتر توافق هسته‌ای اظهار نگرانی کرده و خواستار همکاری جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده بود.
بر اساس بند ۳۷ برجام، سازوکار حل اختلاف که «مکانیسم ماشه» نیز خوانده می‌شود به طور خودکار می‌تواند در نهایت تمام تحریم‌های بین‌المللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند.
اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاءکننده توافق اتمی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) به این نتیجه برسند که ایران این توافق را نقض کرده است می‌توانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسئله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این نهاد ممکن است از سرگیری سریع تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کند.
