هفتادمین دوره جشنواره جهانی فیلم برلین معروف به برلیناله، پنج‌شنبه بیستم فوریه (یکم اسفند) با نمایش فیلم «سال سلینجر من» ساخته فیلیپ فالاردو با بازی سیگورنی ویور و مارگارت کوالی افتتاح شد.
این فیلم که محصول مشترک کانادا و ایرلند است داستان دختری به نام جووانا در دهه نود میلادی را روایت می‌کند که در رویای نویسنده شدن است و در یک آژانس ادبی کار می‌گیرد؛ جایی که ظاهراً همه چیز حول و حوش نویسنده افسانه‌ای آمریکایی، جروم دیوید سلینجر می‌گردد.
جشنواره برلین برای سال‌های متمادی نماینده خود را برای انتخاب فیلم به ایران می‌فرستاد، اما بروز مشکلات امنیتی و ضبط وسایل شخصی نماینده رسمی این جشنواره در ایران، موجب شد که پس از آن برلین نماینده‌ای به ایران نفرستد و سال گذشته بر خلاف سال‌های پیشتر، تنها یک فیلم ایرانی در این جشنواره نمایش داده شد.
امسال هم به نظر می‌رسید تیم دبیر تازه جشنواره (کارلو چاتریان) که پیشتر در جشنواره لوکارنو به سینمای ایران کاملاً بی‌توجه بود، در برلین هم علاقه‌ای به سینمای ایران نشان ندهند، اما سینمای ایران حضور نسبتاً پررنگی در برلین دارد.
«شیطان وجود ندارد» ساخته محمد رسول اف در بخش مسابقه نمایش خواهد داشت. رسول اف که در ایران ممنوع‌الخروج و ممنوع‌الکار است، به احتمال زیاد در جشنواره برلین حاضر نخواهد بود. این در حالی است که خانه سینما، نهاد صنفی سینمای ایران به طور رسمی از رئیس قوه قضائیه خواسته است تا امکان خروج این فیلمساز از کشور و شرکت در جشنواره برلین را فراهم کند.
محمد رسول اف با فیلم‌های قبلی خود در بخش نوعی نگاه جشنواره کن درخشیده بود و با فیلم «لرد» جایزه بهترین فیلم این بخش را از آن خود کرد. نگاه انتقادی او به ویژه در فیلم «دست نوشته‌ها نمی سوزند» درباره قتل‌های زنجیره‌ای خشم حکومت ایران را برانگیخت و سرانجام او که پیشتر تجربه زندان را هم داشت از سوی دادگاه انقلاب به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام به یک سال حبس، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و محرومیت از فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی محکوم شد.
تیغ تیز انتقاد اجتماعی رسول اف در فیلم لرد هم تصویر جسورانه‌ای از فساد دولتی و نظامی در ایران تصویر کرده بود که با فضاسازی دیدنی و روایت چشمگیر، تماشاگر را با خود درگیر می‌کرد. پس از این فیلم، رسول اف مدت‌ها در آلمان اقامت داشت و زمانی که به ایران بازگشت، به محض ورود گذرنامه اش توقیف شد و نیروهای امنیتی چندین جلسه از او بازجویی کردند که این فیلمساز شرح این بازجویی‌ها را در یک مصاحبه علنی کرد.
شیطان وجود ندارد داستان چهار مرد را در چهار اپیزود روایت می‌کند: حشمت، پویا، جواد و بهرام که هر کدام در بستر اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند کاویده می‌شوند و مساله اعدام به شکلی آنها را به هم مربوط می‌کند. این فیلم دو ساعت و نیمه ظاهراً ادامه‌ای است بر مایه اصلی فیلم‌های پیشین این فیلمساز درباره وجدان و اخلاق.
نمایش رسانه‌ای این فیلم و همین طور نمایش رسمی آن در کاخ جشنواره یک روز پیش از مراسم اختتامیه خواهد بود و به‌این ترتیب این فیلم تا پیش از جمعه بیست و هشتم فوریه نمایشی نخواهد داشت.
فیلم «یلدا» ساخته مسعود بخشی که پیشتر در جشنواره ساندنس نمایش داشت و جایزه هیات داوران را هم از آن خود کرد، در بخش «نسلها باضافه چهارده» نمایش خواهد داشت. این فیلم داستان دختری به نام مریم را روایت می‌کند که به مرگ محکوم شده و در شب یلدا در یک برنامه زنده تلویزیونی باید رضایت خانواده مقتول را جلب کند.
«نامو» (بیگانه) اولین ساخته نادر ساعی پور در بخش فروم نمایش خواهد داشت؛ داستان مردی به نام بختیار که معلم مدرسه است و با خانواده اش به جایی در کردستان منتقل می‌شود.
«بادباک‌ها» ساخته پیام حسینی و «اسب سفید بالدار» ساخته مهیار ماندگار دو فیلم کوتاه از ایران هستند که در بخش نسلها نمایش خواهند داشت.
اما سینماگران ایرانی خارج از کشور هم در جشنواره برلین حضور دارند. «پری» فیلمی است به کارگردانی سیامک اعتمادی که در یونان ساخته شده؛ داستان یک دانشجوی ایرانی در یونان که قرار است برای استقبال از پدر و مادرش به فرودگاه برود، اما زمانی که والدین او به فرودگاه می‌رسند از فرزندشان خبری نیست. این فیلم اولین ساخته بلند این فیلمساز است.
«بدون احساسات منفی» هم فیلمی است از فراز شریعت فیلمساز ایرانی تبار که در آلمان ساخته شده و داستان پسر همجنس گرایی به نام پرویز را روایت می‌کند که مجبور شده در یک اقامتگاه پناهجویان به کار اجباری بپردازد.
عباس امینی فیلمساز ایرانی که پیشتر با فیلم‌هایی چون «والدراما» در جشنواره برلین شرکت کرده بود، امسال یکی از داوران بخش نسل است.
در جشنواره برلین امسال که تا یکم ماه مارس ادامه خواهد داشت، هجده فیلم در بخش مسابقه به رقابت خواهند پرداخت، از جمله «نمک اشک‌ها» (فیلیپ گارل)، «سیبری» (ابل فرارا) و «راه‌های نرفته» (سالی پوتر).
