خبرگزاری رسمی ایرنا در آخرین روز کاری از سال ۹۸ از عفو شماری از زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران همزمان با فرارسیدن سال نو خورشیدی خبر داد.
بر اساس این گزارش، امیر نوری، از دراویش گنابادی و ۱۷ درویش دیگر که زیر پنج سال حکم زندان داشتند، مشمول این عفو شدهاند.
شهناز اکملی، مادر مصطفی کریمبیگی از قربانیان سال ۸۸ در ایران و عبدالرضا کوهپایه، از فعالان محیط زیست که همراه با امیر نوری در مرخصی به سر میبردند هم عفو شدهاند.
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، ورز ۲۸ اسفند ۹۸ گفته بود حدود ۱۰ هزار نفر از زندانیان، مشمول عفو رهبر جمهوری اسلامی خواهند شد که «بیش از یک دوم» این تعداد «زندانیان امنیتی» هستند.
یک روز قبل از آن رسانههای ایران گزارش دادند که علی خامنهای با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه برای آزادی شماری از زندانیان موافقت کرده است.
بر اساس پیشنهاد رئیس قوه قضائیه، این عفو شامل زندانیان سیاسی با بیش از پنج سال محکومیت نمیشود.
در همین حال در روزهای اخیر گزارشهایی از آزادی فرهاد فهندژ، زندانی بهایی و اسماعیل عبدی، عضو کانون صنفی معلمان ایران منتشر شده بود.
۲۷ اسفندماه سال گذشته نیز نازنین زاغری، شهروند ایرانی بریتانیایی با قید وثیقه از زندان اوین تهران به مرخصی آمد.
ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، در گفتوگو با رادیوفردا از آزادی موقت او ابراز خوشحالی کرد و گفت که امیدوار است مرخصی نازنین آغازی برای پایان دوران حبس وی باشد.
خبر آزادی موقت نازنین زاغری همچنین استقبال دومنیک راب، وزیر خارجه بریتانیا، را به دنبال داشت. او در بیانیهای اعلام کرد: «با آزادی موقت خانم زاغری- رتکلیف و بازگشت او به خانوادهاش خاطرم آسوده شد.»
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی، در نامه به علی خامنهای، با اشاره به گسترش ویروس کرونا و «شرایط حساس کشور و لزوم کاهش جمعیت زندانیان» خواستار «عفو» شماری از آنها شده بود.
در هفتههای اخیر با همهگیری گسترده کرونا در ایران، درخواستها برای آزادی زندانیان بالا گرفت و از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، عفو بینالملل، زندانیان سیاسی سابق و گروهها و نهادهایی دیگر خواستار این اقدام شدند.
پس از آن قوه قضائیه جمهوری اسلامی از اعطای مرخصی به شمار زیادی از زندانیان خبر داد و سخنگوی این قوه نیز گفت تاکنون در مجموع ۸۵ هزار زندانی به دلیل شیوع کرونا مرخصی دریافت کردهاند.
اما این ادعا با تردیدهایی روبهرو شده و از جمله عبدالکریم حسینزاده، نماینده نقده و اشنویه در مجلس، در توئیتی نوشت هنوز تعدادی از زندانیان مشکوک به کرونا در زندان هستند و احتمالا برخی افراد وابسته به قوه قضائیه بخشنامه رئیس این قوه را «نمایشی و تنها برای بستن دهان افکار عمومی» فرض کردهاند.
از سوی دیگر وضعیت زندانیان سیاسی که عمده آنها از «عفو» رهبر جمهوری اسلامی مستثنی شدهاند نیز اعتراضاتی را برانگیخته است.
نسرین ستوده، حقوقدان و فعال حقوق بشر زندانی در اوین، روز دوشنبه اعلام کرد در اعتراض به جلوگیری از آزادی زندانیان سیاسی دست به اعتصاب غذا زده است.
شماری از خانوادههای زندانیان سیاسی نیز در روزهای اخیر گفتهاند عزیزان زندانیشان مشمول آزادی یا مرخصی نشده و همچنان در زندان هستند.