سفیر روسیه نزد ملل متحد اظهاراتی را مطرح کرده که نشان میدهد دولت او با اقدامات ایالات متحده برای تمدید تحریمهای بینالمللی منع تجارت جنگافزار با ایران و بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه تهران، مخالفت خواهد کرد.
مقامهای ایالات متحده بهتاکید گفتهاند از تمامی گزینهها برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران استفاده خواهند کرد.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، در جریان یک کنفرانس ویدئویی در ۲۲ اردیبهشت ماه، ضمن انتقاد از تلاشهای تازه واشینگتن، گفته تحریمهای تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی «در اکتبر (مهر ماه) به پایان میرسد؛ برای ما مسئله روشن است... من هیچ دلیلی نمیبینم چرا باید تحریم تسلیحاتی علیه ایران وضع شود».
او گفته تحریمها بخشی از توافق اتمی، برجام، بود و بازه زمانی در نظر گرفتهشده در مورد آن نیز محدود بود.
این اظهارات دو روز پس از آن مطرح میشود که مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تاکید کرد «از همه گزینههای دیپلماتیک استفاده میکنیم تا مطمئن شویم که تحریم تسلیحاتی (ایران) تمدید خواهد شد».
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که سال ۱۳۹۴ در پیوند با توافق هستهای صادر شد، دادوستد تسلیحاتی با ایران به مدت پنج سال ممنوع است. این تحریمها مهرماه امسال پایان خواهد یافت.
دولت دونالد ترامپ دو سال پیش از برجام خارج شد. اقدامی که با انتقاد تمامی دیگر امضاءکنندگان برجام همراه شد. اما دولت آقای ترامپ بر این عقیده است که توافق صورتگرفته در دولت باراک اوباما «فاجعهبار» و محدود بود.
در اوایل اردیبهشت ماه گزارشهایی منتشر شد مبنی بر تلاشهای مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای تدوین ادله حقوقی، که براساس آنها آمریکا به عنوان «یکی از طرفهای برجام»، راه تمدید تحریمها یا حتی افزایش آنها، را پی خواهد گرفت.
اقدامات دیپلماتیک برای تمدید تحریمهای ایران با اقبال فراحزبی در مجلس نمایندگان آمریکا روبهرو شده است.
آقای پومپئو خود روز ۱۲ اردیبهشت تاکید کرده بود کشورش با استفاده از حق خود در شورای امنیت سازمان ملل مانع از پایان یافتن تحریمهای تسلیحاتی ایران خواهد شد.
بنا بر گزارشهای قبلی، آمریکا قصد دارد به این استدلال حقوقی روی آورد که هنوز «جزو مشارکتکنندگان برجام» تلقی میشود و از این رو میتواند اصطلاحا با فعال کردن مکانیسم ماشه مانع از وتوی تحریمها شود.
سفیر روسیه در سازمان ملل اما روز سهشنبه گفته آمریکا دیگر عضو برجام نیست و «حق ندارد تا از مکانیسم ماشه استفاده کند».
او در مورد بازگشت دوباره تحریمها هم گفته است «بازگشت فوری (تحریمها) یعنی پایان قطعی برجام؛ یعنی سرزدهترین بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از یک کشور متوقف میشود. آیا چنین چیزی در جهت منافع آمریکا است؟».
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، به رادیو فردا گفته بود دولت او «برای بررسی تمدید تحریم تسلیحاتی در حال رایزنیهای دیپلماتیک با چهار عضو دیگر شورای امنیت سازمان ملل» است.
رویترز میگوید آمریکا برای بازگشت احتمالی تحریمها با طرفهای اروپایی برجام نیز گفتوگو و مذاکراتی کرده است؛ در صورتی که خود موفق نشود رای اکثریت شورای امنیت برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی پس از مهر ماه را کسب کند.
خبرنگاران از واسیلی نبنزیا پرسیدهاند آیا روسیه دست به وتوی چنین اقدامی خواهد زد؟ نبنزیا پاسخ داده «من هرگز پاسخ پرسشها را قبل از آنکه وقتش شده باشد نمیدهم، اما خودتان چه حدسی میزنید… من هیچ دلیلی نمیبینم که قرار باشد هر نوع تحریم تسلیحاتی علیه ایران وضع شود».
قطعنامه شورای امنیت به رای موافق اکثریت، یعنی دستکم ۹ عضو این شورا نیاز دارد و هیچیک از کشورهای صاحب حق وتو، یعنی روسیه، آمریکا، چین، بریتانیا و فرانسه نیز نباید با آن مخالفت کنند.