شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین روز جمعه، ۳۰ خردادماه، قطعنامه توبیخیِ پیشنهادی سه کشور اروپایی درباره فعالیتهای هستهای ایران را تصویب کرد.
این نخستین قطعنامه انتقادی این نهاد بینالمللی علیه ایران در طول هشت سال گذشته است.
پیش از این بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور عضو توافق هستهای با ایران موسوم به برجام، با ارائه قطعنامهای به شورای حکام، از ایران خواسته بودند به جلوگیری از بازدید بازرسان آژانس از دو سایت هستهای پایان داده و به طور کامل در این زمینه با آژانس همکاری کند.
نمایندگی آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه، ۲۹ خرداد، با انتشار بیانیهای از پیشنویس قطعنامه سه کشور اروپایی که از ایران میخواهند به پرسشهای آژانس پاسخ دهد اعلام حمایت کرده بود.
روسیه و چین قبلا اعلام کرده بودند که مخالف صدور چنین قطعنامهای هستند.
این قطعنامه در حالی تصویب شده است که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز گذشته در توییتی نوشته بود که صدور قطعنامه امکان یافتن راه حل را نابود میکند.
او تلاش برای صدور قطعنامه را کار «دشمنان برجام» خوانده و تاکید کرده بود که صدور قطعنامه «منافع عالی» حکومت را به خطر میاندازد.
کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس در واکنش به تصویب این قطعنامه گفته است حکومت ایران «اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به آن اتخاذ» میکند.
او قطعنامه شورای حکام را «زیادهطلبی و فزونخواهی»ای دانسته که «هیچ ارتباطی با واقعیتهای فنی ندارد».
با تصویب این قطعنامه در شورای حکام، فشار بر ایران تشدید خواهد شد تا به بازرسان آژانس اجازه دهد از دو سایت مشکوک هستهای بازدید کنند.
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی، در گزارش اخیر خود برای دومین بار به عدم همکاری ایران در زمینه پاسخ به پرسشهای این نهاد و ندادن مجوز دسترسی به دو مکان اشاره کرده است.
آژانس میگوید احتمال دارد در این اماکن در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیتهایی انجام شده باشد که ایران پیشتر دربارهٔ آن گزارش نداده بود.
تهران با رد این رویکردها یکی از دلایل مخالفت با دسترسی را مبنای ادعاهای آژانس عنوان میکند: آرشیو هستهای که توسط ماموران اسرائیل از ایران خارج شد.
خبرگزاریهای بینالمللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارشهای آژانس را دیدهاند میگویند، این دو محل سایتهایی هستند که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
در گزارشها گفته شده یکی از این دو محل احتمالاً منطقه تورقوزآباد در جنوب تهران است، مکانی که نخستین بار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، آن را در صدر اخبار بینالمللی قرار داد.