بوئینگ ۷۴۷ یکی از نقاط عطف صنعت هوانوردی جهان است. تولید این محصول، که سفر آسان و ارزانتر هوایی را برای بسیاری ممکن کرد، با توجه به بحرانهای اقتصادی جهان و کاهش تقاضا متوقف میشود.
پس از اعلام توقف تولید ایرباس ۳۸۰ در نهایت مدیران بوئینگ هم بر اثر فشار ناشی از همهگیری کرونا بر شرکتهای هوایی و کاهش تقاضا، تصمیم به توقف تولید ۷۴۷ گرفتهاند.
این هواپیما چهار موتوره مصرف بیشتری نسبت به هواپیماهای دو موتوره دارد و شرکتهای هوایی سعی میکنند در این شرایط از هواپیمای کممصرفتر استفاده کنند.
با توجه به همهگیری کرونا، شرکتهای هوایی حداقل تا چهار سال آینده با بحران روبهرو هستند به همین دلیل کاهش مسافر در چند سال آینده پیشبینی میشود؛ عامل دیگری که سبب شد تا دیگر تولید این هواپیمای غولپیکر امکانپذیر نباشد.
چندی پیش بسیاری از خطوط هوایی استفاده از این هواپیما را متوقف کرده بودند. شرکت بوئینگ هم که پس از توقف پرواز بوئینگ ۷۳۷ مکس و پس از آن با کاهش شدید تقاضا روبهرو شده به دنبال راهی برای کاهش زیانهای خود است. این شرکت در سه ماهه دوم سال میلادی جدید با بیش از دو میلیارد دلار زیان داده است.
پیشبینی میشود سال ۲۰۲۰ بدترین سال در تاریخ هوانوردی جهان باشد و بوئینگ ۷۴۷ هم قربانی این سال سخت در صنعت هوانوردی شده است.
تولد ملکه آسمان
خالق این افسانه هوانوردی جو ساتر بود. او در مارس ۱۹۲۱ در سیاتل آمریکا به دنیا آمد و در محلهای اطراف کارخانه عظیم هواپیماسازی بوئینگ به همراه خانواده خود که اصالتا اهل اسلوونی بودند زندگی میکرد.
جو با عشق هواپیما بزرگ شد و در دانشگاه واشینگتن مهندسی هوا فضا خواند و در تابستان نوزدهمین سال زندگیاش زمانی که هنوز دانشجوی مهندسی هوافضا بود به عنوان یک کار دانشجویی وارد شرکت بوئینگ شد.
البته بیست سال از زمان ورود جو به بوئینگ گذشت تا وی بتواند یکی از بزرگترین پروژههای تاریخ هوانوردی جهان را محقق کند.
اولین مدل بوئینگ ۷۴۷ با نام سری ۱۰۰ انقلابی را در صنعت هوانوردی ایجاد کرد. با این هواپیما امکان سفر بیش از ۴۰۰ نفر برای سفرهای بینقارهای امکانپذیر شد و این عامل سبب شد تا قیمت بلیتهای هواپیما کاهش پیدا کند و سفر هوایی برای بسیاری از قشر متوسط در جهان امکانپذیر شود.
ایرانیان هم خاطرات زیادی با این مدل دارند و این هواپیما ستون اصلی شرکت هما تا سالهای سال بود . ایرانایر توسط مدل خاص دوربرد ۷۴۷ با نام اسپی، طولانیترین سفر هوایی در زمان خود را بین تهران تا نیویوک انجام میداد.
بوئینگ ۷۴۷ اسپی دارای بدنهای کوتاهتر و دم عمودی بلندتر از مدلهای ۱۰۰ و ۲۰۰ است و قابلیت حمل سوخت بیشتری را دارد.
ایران ایر سه سری از این هواپیماها در مدلهای سری ۱۰۰ و ۲۰۰ و اسپی را در اختیار داشت و پس از از رده خارج شدن این هواپیما در ایرانایر پروازهای دوربرد این شرکت قطع شدند.
در سری ۳۰۰ و ۴۰۰ طول این هواپیما افزایش پیدا کرد و با استفاده از موتورهای بهتر و اصلاح آئرودینامیک، برد این هواپیما به ۱۴ هزار کیلومتر رسید و تعداد مسافران هم به بیش از ۵۰۰ نفر افزایش یافت.
سری ۸۰۰ جدیدترین مدل این هواپیما است که از پیشرفتهترین موتورهای غولپیکر توربینی جهان در آن استفاده شده است.
تولید این مدل از هواپیمای ۷۴۷ از سال ۲۰۰۸ آغاز شده است و با تغییر شکل بالها و بدنه بازهم این هواپیما بازدهی بیشتری پیدا کرد و طول آن هم افزایش یافت.
بیشترین سرعت سری ۸۰۰ به بیش از ۹۵۰ کیلومتر در ساعت میرسد و میتواند با یک بار سوختگیری ۱۴ هزار و ۳۲۰ کیلومتر را طی کند.
بزرگترین هواپیمای ۷۴۷ دریملیفتر نام دارد و میتوانند ۱۱۵ تن بار را در فضای هزار و ۸۴۰ متر مکعب جا دهد.
این هواپیما معمولا برای جابهجایی بار در مقیاس بسیار بزرگ، مثل بدنه هواپیما، استفاده میشود. از این هواپیما چهار فروند ساخته شده است.
دریم لیفتر ۷۱ متر طول دارد و از چهار موتور سیاف شش ساخت شرکت جنرالالکتریک بهره میبرد.
با وجود توقف تولید این هواپیما بهنظر میرسد استفاده از آن تا سالها همچنان ادامه داشته باشد و چه بسا بسیاری از شرکتها هم کاربری این هواپیما را از مسافری به باری تغییر دهند.