سوِتلانا آلِکسیِویچ، برنده بلاروسی جایزه نوبل، روز چهارشنبه ۲۲ مرداد خواستار کنارهگیری آرام آلکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس، از قدرت شد.
این نویسنده ۷۲ ساله که در سال ۲۰۱۵ جایزه نوبل ادبیات را از آنِ خود کرد، در اولین واکنش خود به اعتراض گسترده به نتیجه انتخابات اخیر در بلاروس، خشونت علیه معترضان را محکوم کرد.
خانم آلکسیویچ در گفتوگو با رادیو اروپای آزاد /رادیو آزادی همچنین از آلکساندر لوکاشنکو خواست تا در صلح و آرامش از قدرت کناره بگیرد «تا از جنگ داخلی خونین جلوگیری شود».
سوِتلانا آلِکسیِویچ که خود زاده اوکراین است و پس از سالها تبعید اکنون مقیم بلاروس است، مقامات این کشور را متهم کرد که «علیه مردم خود اعلان جنگ کردهاند».
کمیسیون مرکزی انتخابات در بلاروس درباره اعلام نتایج رایگیری که روز یکشنبه گذشته به پایان رسید گفت که آلکساندر لوکاشنکو که از سال ۱۹۹۴ رئیسجمهوری بلاروس است، با کسب حدود ۸۰ درصد از آرا برای ششمین دوره پیاپی به مقام ریاستجمهوری رسیده است.
اعلام ریاستجمهوری مجدد آقای لوکاشنکو باعث بروز اعتراضات گسترده خیابانی شد، اما او معترضان را عدهای «گوسفند» و آلت دست قدرتهای خارجی توصیف کرد و هشدار داد که دولت سرکوب تظاهرات را با شدت عمل ادامه خواهد داد.
سویتلانا تسیخانوسکایا، نامزد اصلی مخالفان که ۳۷ ساله است و پس از بازداشت همسرش در ماه مه در انتخابات نامزد شد، روز سهشنبه ناگهان به لیتوانی گریخت.
کارکنان کارزار انتخاباتی او میگویند خانم تسیخانوسکایا تحت فشار حکومت مجبور به ترک کشور شده است، با این حال خروج او از بلاروس اعتراضات را آرام نکرده و معترضان میگویند به مبارزه ادامه خواهند داد.
سوِتلانا آلِکسیِویچ، برنده بلاروسی جایزه نوبل، در مصاحبه دیروز خود با بخش روسی رادیو اروپای آزاد /رادیو آزادی، سویتلانا تسیخانوسکایا را «نماد تشنگی برای تغییر، عطش یک زندگی جدید، عطش صداقت، و ایثار برای مردم و همسرش» توصیف کرد و گفت او آنچه را میتوانست، انجام داد.
خانم آلکسیویچ روز گذشته همچنین از آقای لوکاشنکو خواست قبل از این که مردم به ورطه پرتگاه وحشتناک جنگ داخلی بیفتند، «از قدرت کناره بگیرد و گم شود».
این در حالی است که سرکوب معترضان در بلاروس همچنان ادامه دارد و بهگفته خود مقامات این کشور در موج جدید اعتراضات تا کنون دستکم شش هزار نفر بازداشت شدهاند.
یک گروه مدافع حقوق بشر در بلاروس نیز گفته است بسیاری از مردمی که در تظاهرات زخمی شدهاند، از ترس بازداشت به بیمارستان مراجعه نمیکنند.
وکیل این نهاد گفت: «اطلاعاتی که به دست آوردهایم نشان میدهد که به پرسنل پزشکی دستور داده شده نام و مشخصات مجروحان را به پلیس بدهند و معترضان مجروح نه قربانی بلکه دشمنان نظام تلقی میشوند.»
سوِتلانا آلِکسیِویچ نیز همچون معترضان انتخاباتی معتقد است که آقای لوکاشنکو نتیجه انتخابات را به رقیب اصلیاش خانم تسیخانوسکایا باخته است و دولت را متهم کرد که در سرکوب مخالفان از برخی نیروهای روسی کمک میگیرد.
او پیش از این، به هنگام دریافت جایزه نوبل در سال ۲۱۰۵، نیز آلکساندر لوکاشنکو را رهبری توصیف کرده بود که «نه مثل یک رهبر بلکه مثل یک مأمور کاگب میاندیشد».
اتحادیه اروپا و دولت آمریکا سرکوب اعتراضات را محکوم کردهاند. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا روز سهشنبه گفت انتخابات بلاروس «آزاد و عادلانه» نبوده است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز در توئیتی نوشت وضعیت بحرانی بلاروس در دستور جلسه وزیران خارجه کشورهای عضو خواهد بود که روز جمعه برگزار میشود و اتحادیه اروپا متناسب با تحولات اخیر در مناسبات خود با بلاروس تجدید نظر خواهد کرد.
تحریمهای اتحادیه اروپا علیه بلاروس که در سال ۲۰۰۴ وضع شده بود، پس از آزادی زندانیان سیاسی و اجازه برگزاری تظاهرات در این کشور در سال ۲۰۱۶ لغو شد.