(rm) صدا | [ 11:33 mins ]
در ادامه سریال مستند رادیوفردا در باره فاجعه تروریستی سینما رکس که به مرگ 400 نفر منجر شد، به جلسه دادگاهی می پردازیم که در پی تحصن بازماندگان قربانیان حادثه، به ریاست حجت الاسلام موسوی تبریزی در محل سینما تاج آبادان تشکیل شد. چند تن از حاضران در آن جلسه و کسانی که ازتلویزیون محلی شاهد آن بودند، در مصاحبه با رادیوفردا می گویند رئیس دادگاه و سایر مقامات حکومت تلاش داشتند اظهارات متهم ردیف اول پرونده، حسین تکبعلی زاده را بی اهمیت جلوه دهند اما او در این جلسات از اسلامگرایان افراطی و روحانیون شیعه در آبادان و شهرهای دیگر که با آنها در تماس بود نام برد. اما دادگاه اقدامی برای جلب کسانی که تکعبلی زاده گفت در آتش زدن سینما با او همکاری کردند، نکرد و بعضی از آنها بعدا در حکومت جمهوری اسلامی به مقامات بالا دست یافتند. به دنبال تحصن بازماندگان قربانیان سینمارکس و فشارهای اجتماعی و سیاسی از جانب بازماندگان و دیگر ایرانیانی که خواهان روشن شدن ابعاد فاجعه بودند، حجت الاسلام موسوی تبریزی، به عنوان حاکم شرع، برای رسیدگی و برگذاری دادگاه تعیین و مشغول کار شد.
بیژن خوزستانی، درمصاحبه با رادیوفردا می گوید علت انتخاب موسوی تبریزی به این مقام حضور او در آبادان برای رتق و فتق امور قبل از انقلاب بود زیرا با جو و احوال آنجا آشنائی داشت و با مسجد اصفهانی ها در این شهر رفت و آمد داشت.
کیوان فتوحی در مصاحبه با رادیوفردا می گوید محل برگزاری دادگاه در سینما تاج بود و فقط خانواده هائی که کشته داده بودند حق حضور در آن را داشتند. وی می افزاید نوارهای جلسات دادگاه با چند روز تحقیق در تلویزیون آبادان پخش می شد و مردم می آمدند به شهر که تلویزیون تماشا کنند. وی می افزاید افسران شهربانی، رئیس آتش نشانی، مدیرسینما و جمعی دیگر در زمره متهمین دادگاه بودند و همچنین حسین تکبعلی زاده، که خود را عامل آتشسوزی معرفی کرده بود. جریان دادگاه از یکسو به شدت خنده آور و به شدت گریه آور بود و این تضاد ناشی از این بود که موسوی تبریزی فارسی را با لهجه ترکی حرف می زد و تکبعلی زاده به لهجه آبادنی سخن می گفت و این دو زبان هم را نمی فهمیدند.
تکبعلی زاده اصرار داشت جزئیات آتشسوزی را تشریح کند و از یاران و آشنایان خود نام ببرد اما موسوی تبریزی سعی می کرد اظهارات او را بی اهمیت جلوه دهد.
حجت الاسلام موسوی تبریزی در مصاحبه با رادیوفردا از هر نوع اظهارنظر در باره سینما رکس امتناع کرد هر چند در مکه قول آن را به خبرنگار رادیوفردا داده بود.
علی شاکری، از فعالان حقوق بشر در دانشگاه کالیفرنیا، ایرواین، که دادگاه سینما رکس را از نزدیک دنبال کرد، در مصاحبه با رادیو فردا می گوید هدف اصلی دادگاه بی اعتبار کردن اظهارات حسین تکبعلی زاده بود. بیژن خوزستانی می گوید هدف دادگاه روشن نشدن حقیقت بود و سرپوش گذاشتن به واقعیت.
شهود دادگاه از این جهت چنین استنباطی داشتند که متهم اول، یعنی حسین تکبعلی زاده از یاران خود نام برد: یدالله، فلاح، محمد رشیدیان، محمد کیاوش، فرج. او همچنین بارها از ملاقات های خود با رهبران مذهبی شهر آبادان و دیگر شهرها با ذکر اسم و رسم یاد کرد اما دادگاه به جز شنیدن اظهارات برادر فرج بذرکار که به خواست خود آمده بود، هرگز تلاشی در احراز هویت و شناسائی افرادی چون یدالله و فلاح نکرد و از آن گذشته شخصیت های سرشناس انقلابی از جمله رشیدیان، حچت الاسلام جمی یا کیاوش را به دادگاه احضار نکرد.
صرفنظر از بقیه مسائل که انصراف و هدف دادگاه را زیر سئوال می برد، موضوع احضار نشدن این افراد باعث شد که مردم آبادان دیگر ناظران نظر مثبتی نسبت به اهداف دادگاه نداشته باشند. علی شاکری می گوید اعتقاد جمعی ما این بود که نمی خواهند بفهمند و بدانند مسببین که بودند.
عبدالله لرقبا و محمود ابول پور، از یاران تکبعلی زاده بر صداقت او شهادت دادند. تکبعلی زاده گفته بود با آنها در فراهم آوردن مقدمات آتشسوزی همکاری داشت. این دو تن نه تنها آزاد شدند بلکه به مقامات دولتی نیز دست یافتند.
بیژن خوزستانی می گوید کسانی که به اعتراف حسین تکبعلی زاده این برنامه را ریخته بودند، یکی محمد رشیدیان بود و دیگری لرقبا، و اینها منکر نشدند که در این جلسات حضور داشتند ولی هیچکدام دستگیر نشدند. ابول پور به ریاست آموزش و پروزش آبادان رسید. لر قبا در انجمن اسلامی فرودگاه ماند.
فتوحی می گوید محمد کیاوش، یک دبیر دبیرستانهای آبادان بود که گروه های اسلامی پیش ازانقلاب با وی در ارتباط بودند و از او خط می گرفتند و در میان دانش آموزان اسلامی نفوذ داشت.
بیژن خوزستانی می افزاید اعتراف های تکبعلی زاده روشن کرد که افرادی مثل محمد رشیدیان و محمد کیاوش که معلم بودند احساسات مذهبی شدید داشتند و جلسه تشکیل می دادند. رشیدیان بعد از انقلاب نمایندده مجلس شد.
همه قبول دارند که حقایق فاجعه سینما رکس را می توان از درون اظهارات تکبعلی زاده، متهم ردیف اول دریافت زیرا وی صادق ترین راوی و شاهد دادگاه بود.
