آتشسوزی سینما رکس (بخش یازدهم): پنهان سازی علل و مسببان فاجعه توسط رئیس و دادستان دادگاه

در ادامه سریال مستند خود در باره فاجعه تروریستی آتشسوزی سینما رکس آبادان که به مرگ دستکم 400 نفر منجر شد، رادیوفردا در مصاحبه با شهود عینی و کسانی که در جریان دادگاه محاکمه مسببان حادثه حضور داشتند، به تشریح عملکرد آن می پردازد. آنها می گویند در دادگاه مشخص بود که هدف یافتن مسببان اصلی نیست، بلکه محاکمه رژیم شاه است در حالیکه متهم ردیف اول فاجعه، حسین تکبعلی زاده با جسارت به تشریح چگونگی آتشسوزی پرداخت و همدستان و همکاران خود را معرفی می کرد، دادگاه اقدامی در جهت تحقق در باره حرفهای او و شناسائی و احضار کسانی که معرفی می کرد، انجام نداد. دادگاه رسیدگی به پرونده آتشسوزی سینما رکس که زیر فشار بستگان قربانیان آن انجام شد، مجموعه ای نامتجانس بود و در واقع به هر چیز شبیه بود مگر دادگاهی که قصد روشن کردن موضوع را داشته باشد. متهم شماره یک حسین تکبعلی زاده که به اصرار خودش دستگیر شده بود، فاقد وکیل بود و سئوالات دادستان از او حاکی از آشنائی قبلی میان او و حجت الاسلام موسوی تبریزی بود. تکبعلی زاده می خواست ثابت کند ساواکی نیست. بیژن خوزستانی می گوید هرچند تکبعلی زاده متهم شماره یک بود اما در دادگاه به عنوان شاکی و معترض عمل می کرد. دادگاه کمترین کوششی در احراز هویت همدستانی که تکبعلی زاده از آنها نام می برد، نکرد، و از احضار فلاح، یدالله، محمد رشیدیان، حجت السلام جمی و برادر او که در جریان انقلاب نقش داشت، و همچنین محمد کیاوش، حجت الاسلام جواهر دوست، رئیس دفتر آیت الله خمینی، ایرج آذری، آیت الله بیگدلی ودیگران که می توانستند بخشی از فاجعه را روشن کنند خودداری کرد و معلوم نشد این اسامی مستعار است یا واقعی است. از جمله لرقبا و ابول پور دو تن از کسانی که شهادت دادند با تکبعلی زاده همکاری کردند نیز رها شدند. دادگاه روشن نکرد رئیس ستاد عشایر خوزستان چرا قصد داشت تکبعلی زاده را به خارج از کشور بفرستد. بیژن خوزستانی می افزاید مسئولان دادگاه مدام جلوی حرف زدن حسین تکبعلی زاده را می گرفتند و باعث شد که چهره منفور تکبعلی زاده که باعث مرگ 700 آدم در آن سینما شده بود نزد مردم تغییر یافت، و او سعی می کرد مسببین واقعی را معرفی کند. رضا شهروند آبادان در مصاحبه با رادیوفردا می گوید هدف از این دادگاه محکوم کردن رژیم شاه بود، نه روشن کردن ماجرا، و مردم می گفتند حتما کاسه ای زیر نیم کاسه است که نمی گذارند تکبعلی زاده صحبت کند. به دلیل همین برداشت بود که نبیلی دادستان ویژه دادگاه، در مصاحبه با مطبوعات گفت اظهارات متهم درجه یک و حمایت افرادی که در کمیته ها بودند در عده ای این تصور را به وجود آورده که این کار، کار مذهبیون بود. بیژن خوزستانی می گوید هیچ دلیل مستدلی در دادگاه مبنی بر اینکه این عمل را رژیم شاه انجام داده، ارائه نشد. دادگاه روشن نکرد که چرا آیت الله بیگدلی، معروف به آیت الله آذری قمی از یاران نزدیک آیت الله خمینی، تکبعلی زاده را بیگناهی دانسته بود که مسلمین راضی نیستند خون او ریخته شود. تکبعلی زاده در پاسخ به سئوال موسوی تبریزی گفت به این علت سینما را آتش زد که فکر می کرد کاری در جهت انقلاب است. احتمال وجود تیم دومی از انقلابیون در آتش زدن سینما مورد بررسی این دادگاه قرار نگرفت. وظیفه تیم اول که تکبعلی زاده عضو آن بود آتش زدن سینما بود وظیفه تیم دوم جلوگیری از رسیدن کمک یا اخلال در کمکرسانی بود که فاجعه ابعاد بزرگتری به خود بگیرد. محمد جواد بی شتاب یکی از شهود دادگاه، در مصاحبه با لوئی بلانش خبرنگار نوول آبزرواتور گفت آتش زنندگان و طرفداران آخوندها مانع از آن شدند که تماشاگران خارج شوند. جعفر سازش، پدر 5 تن از قربانیان فاجعه به روزنامه اطلاعات گفت نمی دانم فرزندانم قربانی چه شده اند؟ وی گفت کسی او را با چوب از محل آتشسوزی دور کرد که نگذارد به کمک فرزندانش برود. رئیس دادگاه سعی می کرد وانمود کند که ابعاد فاجعه به دلیل دیر رسیدن کمک بزرگتر شد. شهود گفتند آتش نشانی هرچند دیر رسید اما به هر حال آتش را خاموش کرد. ولی تماشاچپان قبل از سوختن بر اثر خفگی مرده بودند و دیر یا زود رسیدن ماشین آتش نشانی تاثیری در نجات آنها نداشت.