رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۲۸ آبان گفت جمهوری اسلامی تاکنون اطلاعات معتبری دربارهٔ آثار ذرات اورانیوم کشف شده در یکی از سایتهای خود ارائه نداده است.
او در یک نشست خبری در مقر آژانس در پاسخ به سوال خبرنگاری در مورد سایت مشکوک «تورقوزآباد» در جنوب تهران گفت: «این مسئله مدت مدیدی است که ادامه دارد، حدود دو سال. آخرین اطلاعاتی که از آنها گرفتیم از نظر فنی باورپذیر نبود.»
مدیرکل آژانس در این نشست و در بیانیه خود خطاب به ۳۵ کشور عضو شورای حکام تأکید کرد: «آنچه از دیدگاه فنی به ما گفتهاند جور درنمیآید و باید توضیح دهند.»
رافائل گروسی در نشست خبری روز چهارشنبه خود گفت که همکاری ایران در خصوص منشأ ذرات اتمی کشف شده رضایتبخش نبوده و افزود که «معتقدیم آنها باید اطلاعات قابل اعتمادی را به ما بدهند.»
اشاره خبرنگاران به «تورقوزآباد» مربوط به مکانی است که نخستین بار بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، آن را در صدر اخبار بینالمللی قرار داد.
تهران با رد این گزارشها یکی از دلایل مخالفت با دسترسی به این محل را مبنای ادعاهای آژانس عنوان میکند و میگوید که حرف آژانس بر اساس این ادعای اسرائیل است که مأموران اسرائیلی آرشیو هستهای ایران را از کشور ربودهاند.
او در پاسخ به سؤالی دربارهٔ اینکه چرا وقتی همچنان در مورد دو سایت دیگر مشکوک نیز برای آژانس سؤالهایی وجود دارد، گزارش دوم خود را همانند نشستهای قبلی شورای حکام تهیه نکرده است؟ گفت که آن گزارش دربارهٔ دسترسی نداشتن به دو مکانی بوده که بعد از سفر به تهران و توافقات به دست آمده، آن دسترسی مهیا شده و آن مسیر پیش میرود و دیگر نیازی به گزارش دادن دربارهٔ آن دو نبوده است.
آژانس از مدتها پیش خواهان بازرسی از دو محل در حومه شهرهای تهران و اصفهان است و میگوید احتمال دارد در این دو سایت در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیتهایی انجام شده باشد که ایران پیشتر دربارهٔ آن گزارش نداده بود.
خبرگزاریهای بینالمللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارشهای آژانس را دیدهاند میگویند، این دو محل سایتهایی هستند که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالاً با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
مسئله فعال کردن سانتریفیوژهای نسل دو
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه در جدیدترین گزارش خود نوشت ایران تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم یا همان یواِف۶ UF6 به دستگاههای سانتریفیوژ نسل دو را آغاز کرده است.
خبرگزاری رویترز که به نسخهای از گزارش آژانس دست یافته میگوید بر اساس این گزارش، ایران یک آبشار، یعنی یک خوشه بههمپیوسته از ماشینهای پیشرفته آیار-۲ام (IR-2m) را که در کارخانهای بر روی زمین مشغول فعالیت شدهاند، به کارخانه زیرزمینی خود در نطنز منتقل کرده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه در مورد این خبر در نشست خبری خود گفت که اقدام ایران در راهاندازی این دستگاهها «فراتر از محدودیتهای برجام است» اما افرود که «بهطور کلی افزایش قابل توجهی در حجم اورانیوم غنیشده رخ نداده است» زیرا این دستگاهها پیش از این تحول اخیر «در مکانهای مختلفی کار میکردند».
هنوز سایر کشورهایی که با ایران در برجام هستند و ایالات متحده، به این اقدام تهران واکنش نشان ندادهاند.
از یک سال پیش تهران با بهرهمند نشدن از منافع برجام، اقدام به رعایت نکردن تعهداتش کرده، اما میگوید با بازگشت ایالات متحده به این توافق آماده است که تعهداتش را اجرا کند.
کارخانه نطنز که ظاهراً برای مقاومت در برابر بمباران هوایی ساخته شده، اصلیترین سایت غنیسازی اورانیوم در ایران است و نیویورک تایمز اخیراً خبر داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، روز ۲۲ آبان گزینههای حمله به این سایت را بررسی کرده بود.