احتمال بازگشت آمریکا به برجام در پی جو بایدن در کاخ سفید و بازارِ به‌شدت آشفته خودرو در ایران در کنار خودروهای انبارشده در گمرک، احتمال واردات خودرو در سال آینده را در ایران تقویت کرده است.
واردات خودرو در دو سال گذشته ممنوع بوده و این عامل سبب شده است بازار خودروی ایران کاملاً انحصاری باشد و با قیمت‌گذاری‌های عجیب خودرسازان ایرانی و همچنین افزایش قیمت ارز، بازار خودروی ایران با بزرگ‌ترین افزایش قیمت در تاریخ مواجه شود. با این حال، دو اتفاق باعث شده احتمال واردات خودرو در سال آینده تقویت شود. موضوع اول ردیف بودجه برای واردات خودرو در بودجه سال آینده است.
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، گفته است: «در لایحه بودجه ۱۴۰۰ که دولت به مجلس ارائه کرده، درآمد دولت از محل حقوق ورودی خودرو دو هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که با این عدد می‌توان چندین هزار خودرو وارد کرد.»
هم‌اکنون حدود سه هزار خودرو همچنان در گمرک ایران انبار شده و برخی این اعداد را به ترخیص این خودروها مربوط می‌دانند. البته احتمال داده می‌شود ترخیص این خودروها مقدمه‌ای برای واردات گسترده خودرو باشد و بودجه درنظر گرفته‌شده بیشتر از خودروهای موجود در گمرک ایران است.
این در حالی است که مجلس ایران هم به دنبال طرحی برای واردات خودرو به ایران است. حجت‌اله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفته است: «مجلس شرایط چهارگانه برای واردات خودرو دارد که در جهت ساماندهی صنعت خودرو است. در این طرح خودروهای واردشده باید در بورس عرضه شوند.»
او همچنین گفته است: «طبق این طرح، افراد و خودروسازانی می‌توانند خودرو وارد کنند که خودرو صادر کنند و معادل آن می‌توانند خودرو وارد کنند. همچنین قطعه‌سازان نیز اگر قطعاتی را صادر کنند، می‌توانند معادل آن، خودرو به کشور وارد کنند.»
برخی انتقاد می‌کنند که طرح مجلس می‌تواند سبب شود خودروسازان ایرانی همان سیاست خودروهای داخلی را در خودروهای وارداتی تکرار کنند. هم‌اکنون انتقاد می‌شود که خودروسازان ایرانی برای افزایش قیمت خودرو، بیش از ۱۰۰ هزار خودرو را انبار کرده‌اند.
از طرفی واردات خودرو برای متعادل کردن بازار خودروی ایران و از بین بردن انحصار مطلق خودروسازان و قطعه‌سازان ایرانی است، اما با این شرط مجلس، عملاً چیزی تغییر نخواهد کرد.
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره افراد دیگری که می‌توانند واردات انجام دهند گفته است: «افراد حقیقی غیردولتی که نفت را خریداری و آن را صادر و به فروش برسانند، می‌توانند از محل ارز آن، خودرو به کشور وارد کنند و همچنین اشخاصی که ارز در بیرون از کشور دارند که تعهدی نسبت به بازپرداخت آن به دولت ندارند، می‌توانند از محل آن خودرو به کشور وارد کنند.»
به‌گفته این نماینده مجلس، براساس طرح مذکور خودروهای هیبریدی و همچنین خودروهایی با مصرف سوخت‌های دوگانه نیز از عرضه در بورس معاف هستند و «با این اقدام خودروسازها تشویق می‌شوند که به سمت تولید خودروهایی با این شرایط بروند که در این طرح برای تشویق آن‌ها تسهیلات ارزان‌قیمتی برای بخش تحقیق و توسعه در اختیار آن‌ها به‌منظور داخلی‌سازی و کیفی‌سازی قرار خواهد گرفت.»
با وجود چنین سخنانی باز هم احتمال واردات خودرو به ایران به‌صورت گسترده در سال آینده کم است.
ابتدا آن‌که همچنان مشخص نیست بر سر برجام چه خواهد آمد و حتی در صورت بازگشت آمریکا به برجام، باز هم چندین ماه طول می کشد تا شرکت‌های خودروسازی خارجی و شرکت‌های وارد کننده بتوانند مقدمات واردات خودرو را انجام دهند.
از طرفی، خودروسازان دولتی ایران با فشار بر وزارت صمت تمام تلاش خود را می‌کنند تا جلوی واردات خودرو را بگیرند. با واردات خودرو، این خودروسازان دیگر نمی‌توانند برخی محصولات خود را بسیار گران‌قیمت در بازار عرضه کنند.
هم‌اکنون خودروی دنا پلاس توربو در بازار ایران به دلار، حدود ۲۰ هزار دلار قیمت دارد در حالی که این خودرو در بازار جهانی نهیاتاً می‌تواند ۱۲ هزار دلار قیمت داشته باشد.
واردات خودرو به‌صورت گسترده احتمالاً می‌تواند تا حدودی بازار خودروی ایران را آرام‌تر و قیمت‌ها را منطقی‌تر کند.
