رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه ۲۰ آذر اعلام کرد که مراکش و اسرائیل برای عادی‌سازی رابطه با یکدیگر توافق کرده‌اند.
هم‌زمان اعلام شد که آمریکا «حاکمیت» مراکش بر صحرای غربی را «به رسمیت شناخت»؛ این امر دهه‌ها خواسته دولت مراکش بود.
دونالد ترامپ در توئیتی نوشت: «امروز گشایش تاریخی دیگری؛ دو دوست بزرگ (آمریکا)، اسرائیل و مراکش توافق کردند که مناسبات کامل دیپلماتیک برقرار کنند؛ گشایشی بزرگ در صلح خاورمیانه!»
نخست‌وزیر اسرائیل در واکنش به توئیت آقای ترامپ گفت این توافق یک «نور بزرگ» است و صلح دو کشور «بسیار گرم» خواهد بود.
بنیامین نتانیاهو با تقدیر از ملک محمد ششم، پادشاه مراکش، گفت دو کشور موافقت کرده‌اند که دفاتر نمایندگی دو کشور که ۲۰ سال پیش بسته شده بودند، سریعا بازگشایی شوند.
در همین حال، جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ، روز پنجشنبه گفت که «عادی‌سازی رابطه عربستان و اسرائیل نیز اجتناب‌ناپذیر است».
او در روزهای گذشته از عربستان سعودی دیدار کرده بود.
به گزارش خبرگزاری‌ها، در مذاکرات پشت پرده هفته‌های اخیر میان واشینگتن و پادشاهی مراکش، آن کشور به شرط به رسمیت شناختن حاکمیتش بر صحرای غربی، حاضر به اعلام موافقت با عادی‌سازی رابطه با اسرائیل شد.
اما آقای ترامپ میان توافق مراکش و اسرائیل برای عادی‌سازی رابطه فیمابین و «به رسمیت شناختن حاکمیت مراکش بر صحرای غربی» از سوی آمریکا، ارتباط مستقیم قائل نشد.
دونالد ترامپ به فاصله کوتاهی پس از اعلام توافق کامل سیاسی مراکش و اسرائیل، در توئیت دیگری نوشت: «امروز فرمان به رسمیت شناختن حاکمیت مراکش بر صحرای غربی را صادر کردم».
رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: مراکش «پیشنهاد جدی، صادقانه و واقعی داده است» که صحرای غربی به عنوان یک منطقه خودمختار اداره شود.
به نوشته دونالد ترامپ، پیشنهاد مراکش «تنها راهکار عادلانه برای صلح پایدار و شکوفایی است».
رئیس‌جمهوری آمریکا یادآور شد که مراکش در سال ۱۷۷۷ آمریکا را به رسمیت شناخته و «شایسته است که ما امروز حاکمیت مراکش بر صحرای غربی را به رسمیت بشناسیم».
صحرای غربی در جنوب مراکش دهه‌هاست که دولت مغرب و جبهه آزادی‌بخش پولیساریو بر سر آن وارد جنگ شده‌اند.
مراکش این منطقه را با حدود ۵۰۰ هزار نفر جمعیت آن، استان جنوبی این کشور می‌داند اما جبهه پولیساریو از سال ۱۹۷۶ خود را مسئول «حکومت» در این صحرا اعلام کرده است.
با وجود این، تسلط نیروهای این جبهه بر صحرا طی سال‌های گذشته به حدود ۳۰ درصد محدود شده است. الجزایر در همسایگی مراکش، حامی جبهه پولیساریو است.
مراکش یا مغرب، چهارمین کشور پس از امارات متحده عربی، بحرین و سودان است که در کمتر از سه ماه اخیر، به عادی‌سازی رابطه با اسرائیل اقدام می‌کند.
با وجود این، سودان برخلاف امارات و بحرین، هنوز گام عملی در تحقق عادی‌سازی برنداشته و شرط گذاشته است که آمریکا ابتدا باید انتظارات سیاسی و نظامی حکومت انتقالی خارطوم را تا آخر سال ۲۰۲۰ تامین کند.
رافی پرتز، وزیر مراکشی یکی از احزاب راستگرا که در دولت بنیامین نتانیاهو است، از نخستین مقامات اسرائیلی بود که به تصمیم عادی‌سازی مناسبات با مراکش واکنش نشان داد.
آقای پرتز یادآور شد که والدین او از مراکشی‌های یهودی مهاجر به اسرائیل بودند.
در دولت کنونی و تمامی دولت‌های پیشین اسرائیل، وزیران متعددی از خانواده‌های مراکشی یهودی مهاجر به اسرائیل، وجود دارند.
نام مراکش در سه ماه گذشته بارها از سوی برخی مقامات اسرائیلی، مانند الی کوهن، وزیر اطلاعات، به عنوان کشوری که زمینه برقراری مناسبات کامل با آن فراهم است، مطرح شده بود.
مراکش به دنبال توافق صلح اسرائیل و مصر در ۴۲ سال پیش، برای برقراری رابطه کامل با اسرائیل ابراز آمادگی کرد.
دو سال بعد از توافق اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطین، مراکش و اسرائیل نیز در سال ۱۹۹۵ مناسبات کامل برقرار کردند. اما این روابط در سال ۲۰۰۰، بعد از آغاز دومین انتفاضه بزرگ فلسطینیان علیه اسرائیل، قطع شد.
از سوی دیگر، مراکش با وجود مشارکت در جنگ‌های سال ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ در کنار کشورهای عرب علیه اسرائیل، پیشینه‌ای طولانی در مناسبات آشکار و پنهان با اسرائیل داشته است.
مراکش در دوران پادشاهی ملک حسن دوم، پدر محمد ششم، پادشاه فعلی، میزبان شماری از رهبران ارشد اسرائیل، مانند اسحاق رابین و شیمون پرز بود.
ملک حسن دوم و همچنین ملک محمد ششم مناسبات نزدیکی با جامعه یهودیان مراکش داشته و وزیرانی از دولت‌های مراکش، در دهه‌های گذشته، از شخصیت‌های یهودی این کشور بوده‌اند.
مراکش که سرپرست کمیسیون مراکز اسلامی اورشلیم/ بیت‌المقدس نیز هست، هیچ‌گاه مواضع تندی علیه اسرائیل اتخاذ نکرده است. سران تمامی دولت‌های اسرائیل همواره مراکش را یک حکومت میانه‌رو دانسته‌اند.
دولت مغرب در دهه‌های گذشته پروازهای اسرائیل به مراکش را محدود نکرده و سالانه ده‌ها هزار اسرائیلی به مراکش سفر کرده‌اند.
این احتمال مطرح است که دولت دونالد ترامپ تا پیش از پایان کار خود در ۴۰ روز آینده، از توافق‌های عادی‌سازی بیشتری میان کشورهای عربی و اسلامی با اسرائیل خبر بدهد.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از اقدامات دولت دونالد ترامپ برای گسترش صلح کشورها با اسرائیل حمایت کرده و گفته است که این کوشش را در دولت خود، ضمن حفظ حقوق فلسطینیان، ادامه خواهد داد.
فلسطینیان که توافق‌های پیشین عادی‌سازی امارات و بحرین با اسرائیل را «خیانت» و «خنجر زدن به قلب فلسطینیان» نامیده بودند، هنوز به تصمیم مراکش جهت برقراری رابطه با اسرائیل واکنش نشان نداده‌اند.
