رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش روز ۱۵ بهمنماه در گفتگو با خبرگزاری ایلنا، بیشترین علت ترک تحصیل دانشآموزان را «گسست بین مدرسه» دانست و گفت زمانی که ارتباط دانش آموزان «با مدرسه گسسته میشود، گروهی از آنها به دوره تحصیلی بالاتر نمیروند و متأسفانه به علت گسست مدیریتی این دانشآموزان رصد نمیشوند».
آیا ادعای او درست است؟ و «بیشترین علت ترک تحصیل دانشآموزان» گسست مدیریتی است؟
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی مقامهای رسمی و همچنین خبرگزاریها در جمهوری اسلامی، علت اصلی ترک تحصیل در ایران فقر و مشکلات مالی است. حتی خود خانم حکیمزاده هم در اواخر دیماه گذشته با ابراز نگرانی از ترک تحصیل کودکان در مناطق «کمبرخوردار» اعلام کرده بود که در سال تحصیلی جدید فقط در مقطع اول ابتدایی «۸۹ هزار دانشآموز» ترک تحصیل کردهاند. از این رو، اظهارات معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در دولت حسن روحانی، ادعایی «گمراهکننده» است که حتی با آمارهای رسمی جمهوری اسلامی نیز سنخیت ندارد.
طی ماههای اخیر گزارشهای متعددی درباره ترک تحصیل کودکان به دلیل فقر و نداشتن حداقل امکانات آموزشی منتشر شده است. به عنوان نمونه و تنها سه روز پیش از ادعای خانم حکیمزاده، مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر آموزش و پرورش با اشاره به ۲۱۰ هزار دانشآموز بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی در سال تحصیلی جاری گفت که بیشتر آنها ساکن «مناطق محروم» هستند به طوری که «حتی برخی از آنها گوشی هوشمند ندارند».
دیماه گذشته نیز مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان از فقر و ضرورت کسب درآمد و همچنین مسایل فرهنگی به ترتیب به عنوان دلایل ترک تحصیل پسران و دختران در این استان یاد کرد و گفت که «۴۰۰ هزار دانشآموز نه تبلت دارند و نه حتی گوشی هوشمند». به گفته وی، تنها در همین استان در مجموع بیش از ۱۴۱ هزار دانشآموز بازمانده از تحصیل به ثبت رسیده است.
خبرگزاری ایرنا نیز روز اول دی ماه در گزارشی از فقر مالی، بیماری و مهاجرت به عنوان برخی از دلایل ترک تحصیل کودکان استان اصفهان نام برد و از قول رئیس آموزش و پرورش دوره دوم ابتدایی اصفهان نوشت که «بالغ بر پنج هزار بازمانده از تحصیل در این دوره وجود دارد».
از سوی دیگر، هزاران کودک خردسال در سراسر کشور حتی برای آغاز تحصیل در مقطع ابتدایی نیز ثبت نام نکردهاند که قطعاً نه به دلیل «گسست بین مدرسه» بلکه به دلیل فقر اقتصادی والدین آنها است. به عنوان نمونه، مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان از ترک تحصیل چهار هزار و ۵۱۰ دانشآموز در این استان خبر داده و گفته که «سه هزار و ۶۷۷ کودک هفتساله در مقطع اول ابتدایی برای ثبتنام مراجعه نکردهاند».
بر اساس گزارشهای رسمی، اغلب افراد بازمانده از تحصیل را دختران تشکیل میدهند. از جمله، به گفته مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان امسال «۴هزار و ۵۰۰ دانشآموز» در کلاسهای درس این استان حاضر نشدهاند که بیشتر آنها دختران هستند.
از این رو، اظهارات معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر اینکه «گسست بین مدرسه، اصلیترین دلیل ترک تحصیل دانشآموزان است»، ادعایی «گمراهکننده» و تلاشی در جهت انحراف افکار عمومی از مجموعه دلایلی است که هزاران دانشآموز در سراسر ایران را ناچار به ترک تحصیل کشانده است؛ دلایلی که مهمترین آنها فقر و مشکلات معیشتی هستند.