سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین روز دوشنبه ۲۷ بهمن اعلام کرد که نامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب برجام را به آژانس داده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌های ایران، کاظم غریب‌آبادی گفته که ایران از «۲۳ فوریه ۲۰۲۱ برابر با ۵ اسفند» اقدامات داوطلبانه خود را متوقف می‌کند که این موضوع شامل «اجرای پروتکل الحاقی» نیز می‌شود.
به گفته وی، نامه ایران در راستای اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی «برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» است.
مجلس ایران در مصوبه ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پیشتر در گفت‌وگویی تلویزیونی با اشاره به این مصوبه گفته بود که از روز سوم اسفند «تعداد بازرسان آژانس کمتر می‌شود و میزان بازرسی‌ها کاهش می‌یابد».
بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای معروف به «ان‌پی‌تی» که ایران در توافق هسته‌ای اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس مجاز خواهند بود هر زمان که لازم می‌دانند تأسیسات هسته‌ای ایران را سرزده بازرسی کنند.
کاظم غریب‌آبادی در بخش دیگری از اظهاراتش، طرف‌های غربی در برجام را به «عدم پایبندی» تعهدات‌شان متهم کرده و گفته که «در این نامه از آژانس خواستیم تا در اسرع وقت اقدامات لازم را برای اجرای درخواست‌های ایران جهت توقف اقدامات مختلف داوطلبانه، شامل اجرای پروتکل الحاقی، به عمل آورد».
وی افزوده است: «از این پس، همکاری‌های ایران و آژانس صرفا بر مبنای تعهدات پادمانی ادامه خواهد یافت تا زمانی که با لغو تحریم‌ها به صورت عملی و ملموس، زمینه برای بازگشت ایران به اجرای مجدد این اقدامات فراهم گردد».
خبر ارسال نامه ایران به آژانس ساعاتی پس از آن منتشر می‌شود که سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، هشدار داد که در صورت عدم لغو تحریم‌های ایران تا هفته اول اسفند، اجرای «پروتکل الحاقی قطعاً متوقف خواهد شد».
او با انتقاد از رویکرد دولت جو بایدن گفت که دولت آمریکا همچنان بر رویه دولت قبلی حرکت می‌کند و «فشار حداکثری» علیه ایران ادامه دارد.
دولت دونالد ترامپ در اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد و در چارچوب «فشار حداکثری»، تحریم‌های شدیدی علیه ایران وضع کرد.
ایران یک‌سال بعد به صورت تدریجی از تعهدات خود در چارچوب برجام عدول کرد و از آن زمان تاکید کرده که آمریکا و اتحادیه اروپا باید به تعهدات‌شان در زمینه بهره‌مند شدن تهران از منافع برجام عمل کنند و بعد به تعهدات خود بازخواهد گشت.
کشورهای غربی بارها از ایران خواسته‌اند که نقض تعهدات خود را متوقف کند و از اقداماتی که باعث برهم زدن صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی می‌شود خودداری کند.
با این حال، ایران نه تنها فعالیت‌های هسته‌ایش را متوقف نکرده، بلکه آن را توسعه هم داده است.
جمهوری اسلامی ایران اخیرا اعلام کرد غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را از سر گرفته و سانتریفوژهای پیشرفته نصب کرده است.
همچنین ذخایر اورانیوم ۳.۵ درصدی ایران بیش از ۱۰ برابر حد مجاز در برجام افزایش یافته است.
از سوی دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۲۴ دی تایید کرد که ایران فعالیت تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است.
ایران بر اساس تعهداتش در برجام نمی‌تواند اورانیوم فلزی که در ساخت بمب اتمی نیز کاربرد دارد، تولید کند.
تحولات در پرونده هسته‌ای ایران در حالی شتاب سریعی گرفته است که تهران و واشینگتن بر سر این جدال دارند که نخست کدام یک باید به برجام بازگردد.
مقام‌های دولت جو بایدن در چند هفته‌ا‌ی که زمام امور را در ایالات متحده در دست گرفته‌اند گفته‌اند که ابتدا ایران باید به تعهدات هسته‌ای خود طبق برجام پایبند باشد و بعد آمریکا به برجام بازخواهد گشت.
دولت ایران در مقابل اعلام کرده که آمریکا باید پیش از بازگشت به برجام یا همزمان با بازگشت به برجام، اقدام به لغو تحریم‌ها کند و پس از آن ایران شروع به بازگشت به تعهدات خود می‌کند.
جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا روز ۱۹ بهمن گفت ایالات متحده تحریم‌ها علیه ایران را لغو نمی‌کند برای این‌که تهران به میز مذاکره برای احیای برجام برگردد.
