با حکم علی خامنه‌ای در بهمن‌ماه گذشته، محمود رجبی به ریاست «مؤسسهٔ امام خمینی» منصوب و جانشین محمدتقی مصباح یزدی شد. محمود رجبی کیست؟
محمود رجبی سال ۱۳۳۰ در شهیدیه جاسب در استان مرکزی متولد شد. پدرش، غلامحسین، زمانی که محمود تنها دو سال داشت، دست خانواده را گرفت و به قم مهاجرت کرد. محمود در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه قم و مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی شد و خیلی زود در «مؤسسهٔ در راه حق»، پای منبر محمدتقی مصباح یزدی نشست؛ همان جایی که «مؤسسهٔ امام خمینی» نیز از دل آن درآمد.
او در حوزه شاگرد افرادی همچون محمدتقی بهجت، علی مشکینی، حسن آقاتهرانی و وحید خراسانی بود؛ هرچند طالع بخت خود را بیش از همه همچنان در عبای مصباح یزدی می‌دید.
عضویت در دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، هیئت امنای دانشگاه قم، شورای فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت، مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیمای قم و البته سال‌ها قائم‌مقامی مصباح یزدی در «مؤسسهٔ امام خمینی» در کارنامهٔ فعالیت‌های اجرایی او دیده می‌شود.
علی خامنه‌ای در حکم ریاست رجبی بر «مؤسسهٔ امام خمینی» او را «حجت‌الاسلام» نامید و به طرز معناداری تأکید کرد که این حکم را «به تبعیت از تشخیص و تصمیم» مصباح صادر کرده است؛ حکمی که با توجه به سال‌ها قائم‌مقامی رجبی در این مؤسسه چندان غیرمنتظره نبود. رسانه‌های نزدیک به نهادهای تندرو و امنیتی اما رجبی را اغلب «آیت‌الله» لقب می‌دهند.
ادامهٔ راه و رسم مصباح؛ «برخورد کنید»
اگر مصباح یزدی در میان رسانه‌ها و افکار عمومی اغلب «روحانی تندرو» نامیده می‌شود، دست راست او نیز قاعدتاً چنین رویه و راه و رسمی دارد، آن‌چنان‌که رجبی در موارد و موضوع‌های گوناگون آشکارا خواستار برخورد شدید نهادهای امنیتی با جنبش‌های اعتراضی شده است.
برای مثال، رجبی نه تنها به شدت با هشتگ «اعدام نکنید» - که در واکنش به صدور حکم اعدام برای سه نفر از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های آبان‌ماه ۱۳۹۸ توسط کاربران ایرانی در فضای مجازی به راه افتاده بود- مخالفت کرد بلکه از قوه قضاییه خواست تا «حکم آن‌ها را بدون توجه به فشارها و فضاسازی رسانه‌ای اجرایی کند».
او پیشتر نیز معترضان در عاشورای خونین ۱۳۸۸ را «افرادی که به هیچ اصلی از ارزش‌های انسانی پایبند نیستند» توصیف کرده و خواستار «برخورد جدی» با آن‌ها شده بود. او حتی از مردم نیز خواست تا معترضان را «شناسایی» و «به دستگاه‌های ذیربط معرفی نمایند». رجبی در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ هم مجموعه اقدام‌های رهبران جنبش سبز بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری مناقشه‌انگیز سال ۱۳۸۸ را گواهی بر «نهایت رذالت» این افراد دانسته و وعده داده بود که مردم «این جرثومه‌های فساد را از صحنهٔ اجتماع پاک خواهند کرد».
او البته فراتر از این‌ها ادبیات تند و سخیفی علیه مخالفان جمهوری اسلامی به کار می‌گیرد و از جمله در واکنش به اعتراض‌های مردمی در سال ۱۳۹۶ گفته بود: «آرزوی براندازی نظام را به گور خواهید برد.»
محمود رجبی در فعالیت‌های سیاسی‌اش عضو «جامعهٔ مدرسین حوزه علمیه قم» است و در جلسات جبههٔ پایداری سخنرانی می‌کند. او از جمله به شدت حامی محمود احمدی‌نژاد بود؛ حمایتی که در انتخابات سال ۱۳۸۸ آشکارتر شد، آن‌چنان‌که این محمود رجبی بود که تنها چند روز پیش از آن انتخابات، ضمن رد برخی شایعات، احمدی‌نژاد را «کاندیدای اصلح» و رأی اکثریت اعضای «جامعهٔ مدرسین» برای حمایت از نامزدی او را «امر مسلمی» توصیف کرد. رجبی حتی بعد از بالاگرفتن انتقادها از احمدی‌نژاد پس از مناظره‌های تلویزیونی، مجدداً با حمایت از احمدی‌نژاد تأکید کرد که «نظر هیچ‌کدام از اعضای جامعهٔ مدرسین تغییر نکرده و با همان قوت باقی است».
این ماه عسل البته چندان طول نکشید و با آشکار شدن اختلاف احمدی‌نژاد با علی خامنه‌ای، رجبی نیز در ادبیاتی قابل انتظار، احمدی‌نژاد و تمام اطرافیان او را «جریان انحرافی» لقب داد: «هر کسی از رهنمودهای امام و رهبری زاویه گرفت، نشانهٔ این است که به این اصل پایبند نیست و نمی‌تواند در جبهه حق قرار گیرد.»
محمود رجبی در انتخابات سال ۱۳۹۲ در ستاد سعید جلیلی رفت‌وآمد داشت؛ منبر می‌رفت و در ستایش از جلیلی، «جریان انحرافی» و «فتنه» را با هم می‌کوبید: «جلیلی در مقابله با جریان انحرافی جدی است و تبعیت کامل او از مقام معظم رهبری باعث دشمنی جریان انحراف و فتنه با وی شده است.»
با این حال، آن‌چه در سابقهٔ او به شکل پررنگی دیده می‌شود، تلاش برای «اسلامی‌سازی علوم انسانی» است؛ موضوعی که نشان می‌دهد او تا چه اندازه‌ای تحت‌تأثیر مصباح یزدی است. او از جمله می‌گوید که اساساً یکی از اهداف تأسیس «بنیاد باقرالعلوم» و «مؤسسهٔ امام خمینی» در حقیقت «تولید یک کادر علمی» است که بتوانند «کار اسلامی‌سازی علوم انسانی را برعهده بگیرند». مهم‌ترین خواستهٔ رجبی از وزرای علوم پیشنهادی در آستانهٔ رأی اعتماد نیز «اعتقاد راسخ به مسئلهٔ مهمِ اسلامی شدن علوم انسانی» است.
محمود رجبی همچنان در این باره سخنرانی می‌کند، استاد راهنما یا مشاور برخی پایان‌نامه‌هاست و البته گله می‌کند که «متأسفانه اسلامی‌سازی علوم دانشگاهی که مورد تأکید ویژهٔ رهبر معظم انقلاب قرار دارد، هنوز به نقطه مطلوب نرسیده است».
رجبی، «منطق پزشکی» و «گوگل ایرانی»
محمود رجبی البته می‌داند که مسیر بالا آمدن در نظام جمهوری اسلامی بدون حمد و ستایشِ علی خامنه‌ای امکان‌پذیر نیست. از این رو، به بهانه‌های متفاوت و گاه با استنادهای بی‌ربط به روایات و وقایع تاریخی، از رهبر جمهوری اسلامی تمجید می‌کند. برای مثال، او طی سال‌های اخیر بارها در پاییز به بهانهٔ «سالگرد سفر» علی خامنه‌ای به قم در سال ۱۳۸۹ مصاحبه کرده، خاطره‌ای از دیدارهای خصوصی طلاب و یا جمله‌ای از خامنه‌ای را نقل کرده و البته از رسانه‌ها خواسته است که «ابعاد مختلف سفر و بیانات» خامنه‌ای را تبیین کنند.
از نظر محمود رجبی، رهبر جمهوری اسلامی «یک عارف به تمام معنا»، «مرد الهی» و «یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی در عصر حاضر است» به طوری که «اگر شب و روز شکرگزار این نعمت باشیم، نمی‌توانیم حق ایشان را ادا کنیم».
پس از آن‌که علی خامنه‌ای خرید برخی واکسن‌های کرونا را ممنوع اعلام کرد، محمود رجبی نیز وارد صحنه شد و گفت که «منطق پزشکی اقتضا می‌کند در عدم خرید واکسن از آمریکا قاطع باشیم».
رجبی از جمله مخالفان شورای رهبری و طرفدار رهبری واحد است. او از مصباح یزدی به طور ویژه‌ای ستایش می‌کند چرا که «یک‌تنه جلوی آموزه‌های لیبرالیستی مثل آزادی، دموکراسی و حقوق بشر غربی ایستاد». خواستار استفاده از «هوش مصنوعی در فرایند اجتهاد» است. از وزارت ارتباطات می‌خواهد که در مقابله با «اثرگذاری دشمن در فضای مجازی» هرچه زودتر «گوگل ایرانی» را راه بیندازد. و می‌گوید که برای طلاب باید «مزایا و امکانات تشویقی بیشتری» اختصاص یابد تا «کرامت طلاب به دلیل مسایل معیشتی خدشه‌دار نشود» و «زمینهٔ هجرت و تبلیغ» آن‌ها فراهم گردد.
محمود رجبی حالا بعد از حدود نیم قرن از زیر عبای مصباح یزدی خارج شده و رئیس «مؤسسهٔ امام خمینی» شده است؛ مؤسسه‌ای در قم که همواره مورد حمایت رهبر پیشین و کنونی جمهوری اسلامی بوده است، آن‌چنان‌که رجبی به‌صراحت می‌گوید: «امام به آیت‌الله مصباح فرموده بودند مؤسسه را تا دو برابر توسعه بده و من تا زنده‌ام، هزینه‌اش را می‌دهم... بعد از ایشان هم رهبر عزیز ما عنایت ویژه‌ای داشتند.»
