مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۳۰ فروردین از «پیشرفت» در مذاکرات احیای برجام در وین خبر داد و گفت که شاهد «تمایل» طرفهای دخیل در این روند، برای نجات توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران است.
جوزپ بورل با اشاره به ایران و ایالات متحده گفت که «فکر میکنم میان هر دو طرف برای رسیدن به توافق، حسن نیت واقعی وجود دارد و این خبر خوبی است».
او افزود: «فکر میکنم هر دو طرف واقعاً علاقمند به دستیابی به توافق هستند و از موضوعات کلی به موضوعات متمرکزتر - که همانا از یک طرف لغو تحریمها و از طرف دیگر، مسائل اجرایی برنامه هستهای است - وارد شدهاند».
جوزپ بورل در بخشی دیگر از سخنان خود اضافه کرد: «همین موضوع که آمریکا میخواهد به این توافق برگردد و برجام بتواند بهطور کامل اجرا شود، دنیا را بسیار امنتر خواهد کرد. در نتیجه ما سخت مشغول کار هستیم. معاون سیاسی من در وین است تا به ایجاد رابطه میان آمریکا و ایران کمک کند.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که «من امروز به وزیران اتحادیه اروپا دربارهٔ روند مذاکرات در وین گزارش دادم» و با اشاره به وزیران خارجه آمریکا و ایران نیز گفت که « هفته گذشته با آنتونی بلینکن هم در جریان سفرش به بروکسل صحبت کردم و با محمدجواد ظریف هم صحبت کردم.»
توافق سال ۲۰۱۵ برای مهار برنامه هستهای ایران در ازای کاستن از تحریمها علیه تهران، با خروج دولت ترامپ از برجام در اردیبهشت سال ۹۷ با بحران مواجه شد.
ایران یکسال بعد به صورت تدریجی از بسیاری تعهدات خود در چارچوب این توافق عدول کرد، از جمله اینکه پروتکل الحاقی برای بازرسی سرزده بازرسان آژانس را به حال تعلیق در آورد، غنیسازی ۲۰ و ۶۰ درصدی و تولید اورانیوم فلزی را آغاز کرد و سانتریفوژهای پیشرفته را برای افزایش سرعت غنیسازی به کار گرفته است.
دیپلماتهای کشورهای باقی مانده در برجام شامل ایران، بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و چین از اوایل ماه جاری میلادی در وین تشکیل جلسه دادهاند تا برای بازگشت طرفین به تعهدات خود در برجام و احیای آن با مشارکت دولت جدید ایالات متحده، راهی پیدا کنند.
یک دیپلمات روس که در این مذاکرات شرکت دارد نیز روز دوشنبه گفت که گفتوگوهای وین وارد «مرحله تدوین پیشنویس» توافقنامه شده است.
میخائیل اولیانوف، رئیس هیئت مذاکرهکننده روسیه در وین، در پیامی توئیتری در این باره نوشت: «با جمعبندی نتایج دو هفته رایزنی در مورد احیای برجام، میتوانیم با رضایت خاطرنشان کنیم که مذاکرات وارد مرحله پیشنویس شده است. با راه حلهای عملی هنوز فاصله زیادی داریم، اما از سخنان کلی عبور کرده و به مرحله توافق در مورد گامهای ویژه برای رسیدن به هدف رسیدهایم».
آقای اولیانوف افزود: «هیئتهای روسی و آمریکایی در مذاکرات وین رایزنیهای دوجانبه مفیدی را در مورد موضوعات مربوط به لغو تحریمهای ایالات متحده و بازگشت کامل ایران به تعهدات هستهایاش مطابق با برجام انجام دادند».
سخنگوی دولت آلمان هم روز دوشنبه گفت که «در گفتوگوهای هستهای ایران، تحرک، پیشرفت و اراده برای حرکت به جلو را مشاهده میکنیم».
پیشتر، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، روز ۲۸ فروردین خبر داده بود که «تفاهم نهایی در حال شکل گرفتن است» و مذاکرات به مرحلهای رسیده که «میتوان کار بر روی یک متن مشترک را به انجام رساند».
آقای عراقچی همچنین گفت: «البته این مسیر، مسیر آسانی نخواهد بود و اختلاف نظرها هم پایان نیافته که این اختلافات باید طی مذاکرات بعدی کاهش پیدا کند».
وی توضیح نداد که اختلافات جدی بر سر چه موضوعاتی است، اما منابع نزدیک به مذاکرهکنندگان آمریکایی و اروپایی به نشریه فارین پالیسی گفتهاند که، انتظار میرود رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران، به تهران یک بسته پیشنهادی ارائه کند که بر مبنای آن ایران در ازای لغو بخشی از تحریمها به تعهدات برجامی خود بازگردد.
به گفته این منابع مطلع، رفع تحریمها اما در اندازهای نخواهد بود که باعث شود سیاستمداران تندروتر در داخل آمریکا از جمله شماری از دموکراتها، دولت جو بایدن را هدف حمله قرار دهند.